Η τραγωδία του Οιδίποδα είναι διττή – σκοτώνει τον πατέρα του και νυμφεύεται τη μητέρα του, σώζει την πόλη του από τη Σφίγγα, αλλά είναι και η αιτία της συμφοράς που την πλήττει. Και στις δύο πτυχές της τραγωδίας, αυτό που ορίζει τις πράξεις και τη μοίρα του Οιδίποδα για καλό και για κακό είναι ο ίδιος του ο εαυτός. Ο χαρακτήρας είναι το πεπρωμένο μας. Ετσι, ο πρωταγωνιστής της τουρκικής πολιτικής σκηνής εδώ και πολλά χρόνια, ο πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, επέτυχε να αλλάξει τη χώρα του και την πορεία του λαού του μέσα από απανωτές εκλογικές νίκες. Σήμερα, όμως, οι ίδιες του οι πράξεις υπονομεύουν όσα πέτυχε, αλλά ο Ερντογάν δεν μπορεί να κάνει τίποτ’ άλλο από το να συνεχίσει να μάχεται με τον μόνο τρόπο που ξέρει –την ολομέτωπη επίθεση σε όσους τον αμφισβητούν– με όποιο κόστος.
Οι τελευταίες εβδομάδες έχουν φέρει τη μία συμφορά μετά την άλλη: η αποκάλυψη προϊόντων τηλεφωνικών υποκλοπών όπου φαίνεται να εμπλέκεται ο Τούρκος πρωθυπουργός σε δίκτυο μεγάλης διαφθοράς υπονόμευσε την αίσθηση εμπιστοσύνης μεταξύ λαού και κυβερνήσεως. Η αναζωπύρωση των διαδηλώσεων εναντίον της αυθαίρετης και αυταρχικής συμπεριφοράς του Ερντογάν ακολουθεί σειρά επιθετικών αποφάσεων, όπως ο κυβερνητικός έλεγχος της Δικαιοσύνης, η αχαλίνωτη ελευθερία των υπηρεσιών πληροφοριών, οι απειλές για τον έλεγχο της ελευθερίας του Διαδικτύου. Η ραγδαία διολίσθηση του εθνικού νομίσματος, η φυγή ξένου κεφαλαίου, καθώς και μια περίεργη εμμονή και απερισκεψία σε πολλούς τομείς της διπλωματίας, την ώρα που η αστάθεια εδραιώνεται στα σύνορα της χώρας, ταράζουν ακόμη περισσότερο τα νερά εντός Τουρκίας.
Ισως, όμως, η σαφέστερη ένδειξη του κατά πόσον ο Ερντογάν έχει παγιδευθεί από τον ίδιο του τον εαυτό είναι η σύγκρουση μέχρις εσχάτων με τον εξόριστο ιμάμη Φετουλάχ Γκιουλέν. Η συμμαχία των δύο ήταν βασικό στοιχείο της επιτυχούς ανατροπής του στρατιωτικού και δικαστικού καθεστώτος που –σαν τη Σφίγγα– ήλεγχε τα πάντα από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας. Στη διαμάχη του με τον Γκιουλέν, ο οποίος ελέγχει μεγάλα τμήματα του κράτους τώρα, ο Ερντογάν χάνει τους κοντινότερους συμμάχους του και, με την πλάτη στον τοίχο, αναζητεί τη βοήθεια εκπροσώπων του παλιού καθεστώτος.
Παντού βλέπουμε τα σημάδια της αλαζονείας του Ερντογάν, μιας νοοτροπίας όπου δεν υπάρχει χώρος για τακτικούς ελιγμούς προς τα πίσω. Για τον Ερντογάν πάντα φταίνε οι άλλοι, ποτέ ο ίδιος ή οι επιλογές του. Αυτό είναι χρήσιμο όταν κάποιος κινείται προς τα εμπρός συνεχώς, όπως η Τουρκία τα τελευταία χρόνια, όπως ο ίδιος ο Ερντογάν με την οικονομική ανάπτυξη και την πολιτική του ηγεμονία.
Εως τώρα, ένα σημαντικό στοιχείο ξεχωρίζει τον Ερντογάν από τον Οιδίποδα – ο ίδιος δεν προσπαθεί να μάθει ποιος είναι υπεύθυνος για όσα υποφέρει η χώρα του σήμερα. Προκαλώντας τους αντιπάλους του να αναμετρηθούν στις κάλπες των δημοτικών εκλογών σε λίγες εβδομάδες, δηλώνει ότι όσο έχει οπαδούς, δεν έχει ανάγκη από φίλους. Οσο δεν βρίσκει λύσεις για τα προβλήματα, όμως, τόσο παίρνει πάνω του το βάρος τους. Και, όσο και αν το καθυστερήσει, το μόνο που του μένει είναι να τον ανατρέψουν άλλοι.