Συχνά επαναλαμβάνουμε τα λάθη μας επειδή τα αγαπάμε! Αυτό ισχύει όχι μόνον στα άτομα, αλλά φαίνεται και σε συλλογικές πρακτικές όπως είναι η πολιτική αντιπαράθεση. Ορισμένα πράγματα επαναλαμβάνονται σταθερά και είναι προβλέψιμα τόσο στην κυβέρνηση όσο και στην αντιπολίτευση.
Κάθε φορά που ολοκληρώνεται μια φάση διαπραγμάτευσης με την τρόικα, οι μεν θα διατυμπανίζουν ότι τελείωσαν πλέον τα βάσανα και η χώρα εισέρχεται στην ανάπτυξη, οι άλλοι επιμένουν ότι τα πράγματα εξελίσσονται αρνητικά και τα χειρότερα έπονται.
Ειδικά τώρα που η χώρα βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο, ανάλογες αντιδράσεις είναι όχι μόνον αναμενόμενες αλλά και αποδεκτές! Ακόμα και οι αγορές στο εξωτερικό παρακολουθούν την εγχώρια πολιτική αντιπαράθεση με κατανόηση. Γι’ αυτό και παρά την υποτιθέμενη ένταση, δεν φαίνεται να ανησυχούν.
Πόσο διαφορετικό θα ήταν το κλίμα, αν η πολιτική αντιπαράθεση ξεπερνούσε την παραδοσιακή μπουρδολογία και άφηνε περιθώρια για ουσιαστική, νηφάλια αντιπαράθεση επιχειρημάτων. Γιατί είναι βέβαιον ότι ούτε έληξε οριστικά η περίοδος ελέγχου από τους δανειστές, ούτε υπάρχει πλαστό πλεόνασμα που εφευρέθηκε για προεκλογικούς λόγους…
Ο ρεαλισμός επιβάλλει να έχουμε κατά νου ότι στα μέσα του καλοκαιριού θα γίνει η επόμενη αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας οπότε και οι κυβερνήσεις της Ευρώπης, απαλλαγμένες από το άγχος των ευρωεκλογών, θα αποφασίσουν για το όποιο νέο «κούρεμα» του ελληνικού δημοσίου χρέους μαζί βέβαια με τους ανάλογους όρους και προϋποθέσεις. Προφανώς και η διαπραγμάτευση θα είναι και πάλι πολύπλοκη και δύσκολη, αλλά ταυτόχρονα μέσα από τις δυσχέρειες αυτές αναδεικνύονται προϋποθέσεις αναπτυξιακής πορείας που δεν υπήρχαν πριν από τρία χρόνια…
Από την άλλη πλευρά, μέσα στη γενικότερη δυσκολία φαίνεται ότι υπάρχουν και ορισμένες κατακτήσεις που παραμένουν αθέατες στο ευρύ κοινό. Η σημαντικότερη είναι ότι εμπεδώνεται στην πράξη μια πρακτική δημοσιονομικής πειθαρχίας. Οι πολιτικές αποφάσεις που έχουν δημοσιονομικό κόστος λαμβάνονται με την προϋπόθεση «ισοδύναμων δημοσιονομικών μέτρων», που σημαίνει ότι αν η ηγεσία θέλει να εγκρίνει κάποιες δαπάνες για πολιτικούς λόγους, πρέπει να αναζητήσει ανάλογα έσοδα. Δεν είναι πάντα ευχάριστα τα νέα και χαρακτηριστικό είναι το πλέον πρόσφατο παράδειγμα πολιτικής επιλογής. Η κυβέρνηση επέλεξε να παρατείνει την ισχύ της προσωρινής υποτίθεται και (στα λόγια) έκτακτης «εισφοράς αλληλεγγύης», προκειμένου να μην απολύσει υπαλλήλους του Δημοσίου. Η επιλογή μάλλον είναι λάθος, αλλά σίγουρα είναι προτιμότερη από ό,τι θα συνέβαινε πριν από λίγα χρόνια: Η κυβέρνηση θα αποφάσιζε να μην απολύσει, ούτε θα έβαζε τον άδικο φόρο με την παραπλανητική ονομασία (εισφορά αλληλεγγύης) και θα αντλούσε τα ανάλογα κεφάλαια αυξάνοντας το δημόσιο χρέος…
Ο περιορισμός της εθνικής κυριαρχίας που έχει τη μορφή της τρόικας, μαζί με όλα τα αρνητικά και δυσάρεστα έφερε τη χαμένη πειθαρχία στις πολιτικές αποφάσεις. Τόσο το πολιτικό σύστημα όσο και η κοινωνία εκπαιδεύτηκαν στην πράξη στο αυτονόητο μιας συνετής διαχείρισης. Προφανώς θα ήταν πολύ καλύτερο να μη χρειάζονταν η εμπειρία της τρόικας, η ανεργία, η πτώχευση και η ταλαιπωρία των ανθρώπων για να μάθουμε τη χρησιμότητα της σύνεσης. Αν μαθαίνουμε από τα λάθη μας…