Αναρωτιέται κανείς αν αρκεί ως ερμηνεία η ηδύτητα της εξουσίας για να εξηγήσει την εμμονή των βουλευτών με τα υπηρεσιακά αυτοκίνητα. Γιατί με τόση άνωθεν πίεση -επανειλημμένως ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας έχει εκφράσει τη «σφοδρή δυσαρέσκειά» του για τη στάση τους-, εκείνοι αντιστέκονται. Ελάχιστοι από τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά και από τα άλλα κόμματα απαρνήθηκαν αυτό το προνόμιο.
Και μολονότι ο κ. Τσίπρας ανακοίνωσε ήδη στις προγραμματικές δηλώσεις του το νέο ύφος και ήθος που θα κομίσουν στην εξουσία, χρησιμοποιώντας ως παράδειγμα τα βουλευτικά αυτοκίνητα, προσέκρουσε σε μεγάλη απροθυμία. Και προφανώς δεν είναι (μόνο) η εξοικονόμηση των 3 εκατ. ευρώ ετησίως, που θα προσφέρει η βουλευτική «θυσία», αλλά και το συμβολικό βάρος αυτής της κίνησης. Ομως, σχεδόν ενάμιση μήνα αργότερα, η εξαγγελία προκαλεί έως και δυσφορία. Τα αυτοκίνητα είναι «εργαλεία δουλειάς», αντιτείνουν οι εκλεγμένοι εκπρόσωποι, ενώ υπάρχουν κι εκείνοι που δεν έχουν δικό τους Ι.Χ. και θα αναγκαστούν να μετακινούνται με λεωφορείο…
Και στο σημείο αυτό, έρχεται ως αρωγός η απλή αριθμητική:
κάθε βουλευτής στοιχίζει πάνω από 15.000 ευρώ τον μήνα στα δημόσια ταμεία. Οι μηνιαίες ακαθάριστες απολαβές ανέρχονται από 7.670 ευρώ μέχρι 8.198,79 ευρώ. Σε αυτό το ποσό προστίθενται: επίδομα οργάνωσης γραφείου (από 738,88 έως 935,88 ευρώ)· ατέλεια τηλεφωνικής επικοινωνίας· δωρεάν διαμονή σε κεντρικό ξενοδοχείο για τους βουλευτές της επαρχίας ή ρευστό, περίπου 1.000 ευρώ, σε όσους επιθυμούν να μείνουν σε διαμέρισμα· ταχυδρομική ατέλεια, ένα προνόμιο που υπολογίζεται σε 909,31 ευρώ· ατέλεια στις μετακινήσεις με λεωφορεία, σιδηρόδρομο και πλοία· οι βουλευτές της επαρχίας έχουν στη διάθεσή τους 104 αεροπορικά εισιτήρια τον χρόνο για να πηγαίνουν στις εκλογικές τους περιφέρειες· συμμετοχή σε κοινοβουλευτικές επιτροπές και θερινά τμήματα (μπορεί να φτάσει και τα 1.000 ευρώ μηνιαίως, 75 ανά συνεδρίαση μετά τις περικοπές) κ.ο.κ. Ασυλία, απαλλαγές, άτοκα δάνεια, δυνατότητα αγορών σε μειωμένες τιμές κ.ά. Για να το θέσουμε κομψά: η περιγραφή της γενικής συνθήκης, με τις γενναιόδωρες παροχές, δεν συνάδει με την κατάσταση της χώρας.
Θα έπρεπε; Εάν σκεφτεί κανείς ότι οι 300 εκλεγμένοι κρατούν, εν μέρει, την τύχη της χώρας στα χέρια τους και ότι οι αποφάσεις τους επηρεάζουν τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων, δεν θα έπρεπε ούτε να υποφέρουν ούτε να πένονται. Δεν χρειάζεται ούτε να «τιμωρηθούν» ούτε να απαξιωθούν.
Εκείνο που περιμένει όμως κανείς από τους βουλευτές είναι να λειτουργήσουν ως «παράδειγμα». Να δηλώσουν με τις επιλογές τους ότι παράγουν ενέργεια. Ψυχική και ηθική. Οτι αντιλαμβάνονται τις «θυσίες του ελληνικού λαού» όχι μόνο ως αγορευτές από το βήμα της Βουλής αλλά και ως συν-πολίτες.
Οτι σε αυτήν την κρίσιμη συγκυρία δεν νομιμοποιούν με τη στάση τους την αδιατάρακτη πορεία των προνομίων αλλά απαρνούνται ορισμένα από αυτά, για να ανακουφίσουν, έστω, την τραυματισμένη συλλογική συνείδηση.
Το «νέο ύφος και ήθος» είναι πολύ πρακτική υπόθεση. Καθόλου θεωρητική και περιγραφική. Και μέχρι στιγμής, τα δείγματα διακυβέρνησης δεν συγκλίνουν με την πρωθυπουργική προγραμματική επιθυμία.
Τα υπηρεσιακά αυτοκίνητα μπορεί να μην είναι το μείζον θέμα της εποχής. Η μεγάλη αντίσταση – άρνηση που συναντάει όμως η διακοπή της παροχής έχει πολλά συνδηλούμενα. Κυρίως, δηλώνει απροκάλυπτα ότι το «βουλευτιλίκι» εξακολουθεί να μετράει περισσότερο από την ιδιότητα του βουλευτή. Να μην απολαμβάνει μόνο γενική ασυλία αλλά και ανοσία.