Σαράντα εννέα πέθαναν από ασφυξία σε αμπάρι αλιευτικού ανοιχτά της Λιβύης στις 16 Αυγούστου· 70 έχασαν τη ζωή τους μέσα σε φορτηγό-ψυγείο στην ανατολική Αυστρία στις 28 Αυγούστου. Την ίδια μέρα, 200 πνίγηκαν ανοιχτά της Λιβύης (στις 20 Απριλίου είχαν πνιγεί 800). Την προηγούμενη μέρα είχαν πνιγεί άλλοι 52 και την επομένη άλλοι επτά. Στο Αιγαίο, επτά πνίγηκαν στη Μυτιλήνη, τρεις στη Ρόδο, 22 στη Σάμο, πέντε στο Αγαθονήσι, και ξανά δύο στη Σάμο, δύο στη Μυτιλήνη… Σχεδόν καθημερινά ένας ή περισσότεροι πρόσφυγες ανασύρονται νεκροί. Προ ημερών, ένας 15χρονος ξεψύχησε από εξάντληση στα βράχια της Κω, ένας 17χρονος σκοτώθηκε από αδέσποτη σφαίρα στη Σύμη. Ομως η υφήλιος συγκλονίστηκε –όπως είναι φυσικό– με τις εικόνες του τρίχρονου Αϊλάν που ξεβράστηκε προχθές –μαζί με τον πεντάχρονο αδελφό του Γκαλίπ, τη μητέρα τους και άλλους οκτώ– στις ακτές της Αλικαρνασσού. Πρωτοσέλιδες φωτογραφίες και η ιστορία της τραγικής οικογένειας, μια χλαπαταγή φρίκης να ξεβράζεται σε γραφεία, σπίτια, δημόσιους χώρους, αλαφιάζοντας συνειδήσεις. Κι ύστερα το ρίγος, σε διαρκή επανάληψη που αλλοιώνει τις αναλογίες του υπαρκτού, η οργή σε πολλαπλές ηχώ, οι πανταχόθεν κραυγές άρχισαν να θάβονται κάτω από νέα συμβάντα και την καθημερινότητα που μετατρέπει ό,τι σχετίζεται με αυτήν σε κοινό τόπο. Ομως οι νεκροί στη Μεσόγειο (μέχρι στιγμής περισσότεροι από 2.500) δεν αναιρούνται, αντιθέτως, αυξάνονται· ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης εκτιμά ότι θα είναι πολλαπλάσιοι από πέρυσι (3.419). Μαζί με την αδυναμία διαχείρισης από τα κράτη εν ειρήνη της κρίσης που προκαλούν οι συρράξεις σε Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική. Εν τέλει η πιο οργανωμένη, η πιο μεθοδευμένη παρέμβαση στη μαζική αιματοβαμμένη φυγή των προσφύγων και των μεταναστών από τις εστίες της φωτιάς και του τρόμου, των μαζικών εκτελέσεων και αποκεφαλισμών, της ανέχειας και του πόνου, προέρχεται από τα πανίσχυρα ανεξέλεγκτα κυκλώματα των δουλεμπόρων, που στήνουν παγίδες θανάτου σε όποιον πρόσφυγα αποπειραθεί να δραπετεύσει προς την Ευρώπη με ίδια μέσα – σύμφωνα με ρεπορτάζ (LIFO), ως φαίνεται, Τούρκοι λιμενικοί, συνεργάτες των διακινητών, βυθίζουν όποια βάρκα προσφύγων ξεφύγει από τον έλεγχό τους. Οποιος πιάσει πρόσφυγα αγγίζει χρυσάφι. Για να τον μεταφέρει με σκάφος, Ι.Χ., πούλμαν, φορτηγό, ταξί, για να τον ταΐσει (5 ευρώ το μπουκαλάκι νερού), να του φορτώσει το κινητό (2 ευρώ)…
Οι κοινωνίες μοιρασμένες. Οι απανταχού αρχές μεταξύ αμηχανίας, αποστασιοποίησης και σκληρότητας – στη Βουδαπέστη ασθενοφόρο αρνήθηκε να παραλάβει δύο εγκύους και γέννησαν στον σταθμό· στην Τσεχία τους κατεβάζουν από τα τρένα και τους μαρκάρουν – ο ανεξίτηλος αριθμός στο μπρατσάκι του παιδιού το πρώτο βαθύ στίγμα…
Μέχρι στιγμής η πολιτική της Ευρώπης με τα δύο πρόσωπα ήταν «κρατήστε τους με κάθε τρόπο εκτός», αντί για τον τερματισμό των κινήσεων που γεννούν φτώχεια στον Τρίτο Κόσμο, αντί για σαφείς πολιτικές και οικονομικές παρεμβάσεις στην πηγή των δεινών – η προσφυγιά δεν είναι ούτε βασικό ένστικτο ούτε μυστήριο. Τώρα; Ξανά δίγλωσσα μηνύματα και απαγορεύσεις;