Το διάστημα κατά το οποίο πραγματοποιήθηκαν οι ανασκαφές στην Αμφίπολη, η κοινή γνώμη παρακολούθησε τόσο στενά την εξέλιξή τους (μέσα από τη διαρκή ροή ανακοινωθέντων του υπουργείου και την εντατική δημοσιογραφική κάλυψη), που πολλοί αρχαιολόγοι αντέδρασαν.
Είχαν δίκιο. Υπογράμμιζαν πως δεν είναι δυνατόν οι πολίτες αλλά και τα ΜΜΕ να αντιμετωπίζουν ένα τόσο σοβαρό και ευαίσθητο ζήτημα σαν να είναι τηλεοπτικό reality, το οποίο οξύνει την αδηφαγία του κοινού και ευτελίζει την ιερότητα των αρχαιολογικών ευρημάτων. Οι αρχαιολόγοι προσέθεταν δε, πως μια τέτοια έρευνα, σε ένα μνημείο μοναδικό, πρέπει να συμμορφώνεται με διαδικασίες οι οποίες ούτε κοινοποιούνται στους «μη έχοντες εργασίαν» ούτε γίνονται βεβιασμένα. Εις επίρρωσιν, αναφερόταν συχνά το όνομα του Μανόλη Ανδρόνικου, ο οποίος σεβάστηκε πλήρως την αρχή να μη διαρρεύσει τίποτα στη δημοσιότητα έως ότου ολοκληρωθούν οι εργασίες και σχηματίσει ο ίδιος τη στέρεη πεποίθηση για τη συγκλονιστική ανακάλυψη στη Βεργίνα.
Τι έχει συμβεί όμως και από την υπερέκθεση στη δημοσιότητα οι αρχαιολογικές ανακαλύψεις έχουν πέσει στην απόλυτη αφάνεια; Και εν τέλει, ποια πρέπει να είναι η σωστή πολιτική του υπουργείου Πολιτισμού όταν η αρχαιολογική σκαπάνη χτυπάει «φλέβα χρυσού»;
Ας πάρουμε την τελευταία υπόθεση που αφορά τη σημαντική ανακάλυψη ενός ολόκληρου «νεκροταφείου» αρχαίων, βυζαντινών και υστεροβυζαντινών πλοίων στο αρχιπέλαγος των Φούρνων. Η χαρτογράφηση έγινε πριν από λίγο καιρό από την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων, η οποία συνεργάστηκε με επιστήμονες ενός καταξιωμένου αμερικανικού ιδρύματος. Οι τελευταίοι, όταν επέστρεψαν στην πατρίδα τους, θεώρησαν ότι το ΥΠΠΟ θα ανακοίνωνε άμεσα τη μεγάλη ανακάλυψη και έδωσαν στα αμερικανικά ΜΜΕ φωτογραφίες και λεπτομέρειες από τον πυθμένα των Φούρνων. Μέσα σε λίγες ημέρες, η είδηση φιγουράριζε από το CNN μέχρι την Washington Post. Και από εκεί πληροφορηθήκαμε και εμείς στην Ελλάδα τη σπουδαιότητα της ενάλιας αυτοψίας.
Γιατί το ΥΠΠΟ τήρησε σιγήν ιχθύος; Πέρα από το προφανές, ότι κάθε αλλαγή υπουργού δημιουργεί αναταραχή στο πώς πρέπει να γίνει η διαχείριση παρομοίων θεμάτων, δεν υπάρχει μια συγκεκριμένη στρατηγική επικοινωνίας και ενημέρωσης. Το αποτέλεσμα είναι πως ενώ οι άνθρωποι της Εφορείας Εναλίων κάνουν καταπληκτική δουλειά, σε μια κρατική υπηρεσία δίχως καλή αμοιβή και με πλημμελή στελέχωση, δεν διαφημίζεται θετικά το έργο τους, άρα συνεκδοχικά και το έργο του ΥΠΠΟ.
Γραφειοκρατία, αμηχανία, σύγχυση αρμοδιοτήτων στερούν από το υπουργείο τη δυνατότητα να αποδείξει ότι κάποια στελέχη του επιδεικνύουν επαγγελματισμό και αυτοθυσία, αλλά και ότι υπάρχουν καλές ειδήσεις που δεν χρειάζεται να τις μαθαίνουμε από την Αμερική…