Το πολιτικό στοίχημα της κυβέρνησης είναι αν και πότε θα απαλλαγεί από τις διαδικασίες διαπραγμάτευσης, ώστε να επανέλθει η απρόσκοπτη χρηματοδότηση της οικονομίας, και, εφόσον τα κεφάλαια που υποχρεωτικά καταβάλλονται για την εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους είναι μικρότερα, θα υπάρχουν πόροι που θα διατεθούν στην εσωτερική αγορά. Για την ανακούφιση των πληγέντων, αλλά και για να ξεκινήσει η ανάπτυξη.
Αυτή, βέβαια, είναι η πολιτική θεωρία. Στην οικονομική πράξη τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά. Ενισχύεται όλο και περισσότερο ένας οικονομικός διχασμός. Η ελληνική οικονομία είναι πλέον δύο ταχυτήτων.
Ακόμα κι αν επιβεβαιωθεί η θεωρία και ξεκινήσει η ανάπτυξη το ερχόμενο έτος, θα υπάρξουν θύματα. Περίπου δύο στις πέντε επιχειρήσεις θα έχουν δυσκολίες για διάφορους λόγους. Είτε επειδή είναι υπερχρεωμένες, έχουν πληγεί από τα capital controls, είτε επειδή είναι υγιείς μεν, αλλά δεν μπορούν να χρηματοδοτηθούν, είτε έχουν πλέον μη ανταγωνιστική δραστηριότητα για φορολογικούς κι άλλους λόγους.
Για κάποιες από αυτές η κατάσταση θα εξελιχθεί σε μοιραία, επειδή δεν υπάρχουν πλέον περιθώρια ελιγμών. Ερευνα που έγινε για λογαριασμό της ΓΣΕΒΕΕ σε μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις είναι απαισιόδοξη: το επόμενο εξάμηνο θα κατεβάσουν οριστικά ρολά περίπου 63.000 (κυρίως πολύ μικρές) επιχειρήσεις, γεγονός που συνεπάγεται κίνδυνο απώλειας 138.000 θέσεων συνολικής απασχόλησης (εργοδότες, αυτοαπασχολούμενοι, μισθωτοί).
Το ποσοστό των μικρών επιχειρήσεων που θεωρούν πολύ ή αρκετά πιθανό το ενδεχόμενο να έχουν το επόμενο διάστημα σοβαρό πρόβλημα λειτουργίας, σε βαθμό που θα κινδυνεύσουν να κλείσουν, αυξήθηκε. Το 46,3% των επιχειρήσεων θεωρεί πολύ πιθανό τον κίνδυνο λουκέτου.
Η επιβολή νέων φόρων, η αύξηση ασφαλιστικών εισφορών και η μείωση συντάξεων, αλλά και η αδυναμία των τραπεζών να καλύψουν χρηματοδοτικές ανάγκες διαμορφώνουν μια νέα κατάσταση. Ακόμα και αν ισχύει η αισιόδοξη εκτίμηση ότι το δεύτερο εξάμηνο του 2016 η κατάσταση θα είναι καλύτερη, η κατάσταση για πολλούς θα είναι δύσκολη.
Θεωρητικά η περιστολή των αποδοχών και του διαθέσιμου εισοδήματος θα ενίσχυε την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και θα αυξάνονταν οι εξαγωγές. Εγινε αυτό; Αυξήθηκε η τουριστική κίνηση. Τα έσοδα της χώρας από τον τουρισμό βελτιώθηκαν θεαματικά. Πράγματι, τα έσοδα της χώρας αυξήθηκαν 19,1% τα τρία τελευταία χρόνια (περίοδος Ιαν.-Αυγ.). Την ίδια περίοδο οι εξαγωγές προϊόντων (χωρίς καύσιμα και πλοία) αυξήθηκαν κατά 25,3%, ενώ οι εισαγωγές προϊόντων μειώθηκαν κατά 19,1%.
Τα στοιχεία επιβεβαιώνουν τη διχοτόμηση στην οικονομία. Επιχειρήσεις που ασχολούνται με τον τουρισμό ή παράγουν προϊόντα ή υπηρεσίες που απευθύνονται στον τουριστικό τομέα πάνε καλά. Επιχειρήσεις που δεν έχουν εξάρτηση από τις τράπεζες ή εισπράττουν κανονικά όσα τους οφείλουν οι πελάτες επίσης έχουν θετική πορεία. Προφανώς, επιχειρήσεις που έχουν υψηλή παραγωγικότητα ή εξάγουν σε καλές αγορές έχουν και αυτές θετική πορεία. Τα τελευταία χρόνια, οι τιμές των αγροτικών προϊόντων κινήθηκαν σε καλά επίπεδα, με συνέπεια τα έσοδα των αγροτών να μην έχουν υποστεί ιδιαίτερη πτώση, ή τουλάχιστον μειώθηκαν πολύ λιγότερο από τα εισοδήματα στον αστικό τομέα. Οι υπόλοιποι έχουν πρόβλημα, ίσως ανεπίλυτο.