Μιλώντας στη Βουλή την Τρίτη, στη συζήτηση περί της λειτουργίας της Δικαιοσύνης, ο αρμόδιος υπουργός Νίκος Παρασκευόπουλος ορθώς σημείωσε ότι, εάν κάποιος παρακολουθούσε από μακριά, θα εξελάμβανε την εξής εντύπωση: «Η κυβέρνηση λέει πως κύριο πρόβλημα της Δικαιοσύνης αυτή τη στιγμή είναι η ανάγκη της δίκαιης αντιμετώπισης της διαφθοράς· η αντιπολίτευση ως κύριο θέμα αυτή τη στιγμή βλέπει τις παρεμβάσεις στη Δικαιοσύνη». Πράγματι, η κυβέρνηση εστιάζει σε καταγγελίες περί διαφθοράς και διαπλοκής των πολιτικών της αντιπάλων, ενώ τα αντιπολιτευόμενα κόμματα καταγγέλλουν ότι αυτή η κυβέρνηση επιχειρεί να κάνει όσα καταλογίζει σε προηγούμενες. Οι πολίτες –είτε παρακολούθησαν τη συζήτηση είτε όχι– σκέφτονται και κάτι άλλο: έχουν υψηλές προσδοκίες όσον αφορά την ανεξαρτησία και την αντικειμενικότητα της Δικαιοσύνης και αισθάνονται την ανάλογη απογοήτευση από την πραγματικότητα. Η συζήτηση στη Βουλή δεν άλλαξε τίποτα – ήταν άλλη μία μάχη εντυπώσεων, με φωνασκίες και οργή και κενή ουσίας.
Στη ρίζα της εθνικής μας συμφοράς είναι η αίσθηση της αδικίας, ότι αδικούμαστε, ότι οι πάντες συνωμοτούν εναντίον της χώρας μας, εναντίον της ποδοσφαιρικής μας ομάδας, εναντίον του καθενός μας. Αυτή η «κοσμοθεωρία» εισβάλλει νωρίς στη συνείδησή μας, αφού είναι ο αέρας που εισπνέουμε, και αποτελεί ίσως τη σοβαρότερη τροχοπέδη στην ανάπτυξή μας ως ατόμων και ως λαού. Οταν πιστεύουμε ότι το παιχνίδι είναι στημένο, όταν μπορούμε να διαμαρτυρόμαστε συνεχώς ότι άλλοι κλέβουν, άλλοι ντοπάρονται, άλλοι φοροδιαφεύγουν, δεν έχουμε λόγο να βάζουμε τα δυνατά μας για να πετύχουμε: ή θα κλέβουμε και θα συνωμοτούμε και εμείς ή θα αποσυρόμαστε διαμαρτυρόμενοι, απαιτώντας να μας δοθεί ό,τι δικαιούμαστε. Αυτή είναι μια γενίκευση ασφαλώς, αλλά εάν δούμε ποιοι Ελληνες πέτυχαν –στον αθλητισμό, στις επιστήμες, στις επιχειρήσεις κ.ο.κ.– διαπιστώνουμε ότι είναι αυτοί που ξέφυγαν από την παγίδα της ιερής αγανάκτησης και εργάστηκαν με στόχο και αφοσίωση. Εκτός και εντός Ελλάδας. Αυτοί που πετυχαίνουν εδώ είναι δύο φορές άξιοι – επειδή αγωνίζονται σε κινούμενη άμμο, γνωρίζοντας ότι, και όταν το παιχνίδι δεν είναι στημένο, οι συνθήκες είναι ρευστές και οι κυβερνητικές αποφάσεις σπασμωδικές και επιζήμιες. Γνωρίζουμε όλοι τι έχουν τραβήξει οι επιχειρηματίες τα τελευταία χρόνια, με τη φορολογία να αλλάζει συνεχώς και με σοβαρά νέα εμπόδια, όπως οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων, όπως τα οδοφράγματα των αγροτών και ο αποκλεισμός της σιδηροδρομικής σύνδεσης με τον Βορρά.
Το πλαίσιο στο οποίο ζούμε και εργαζόμαστε δεν είναι σταθερό, οι ρόλοι και οι θεσμοί δεν είναι διακριτοί. Γνωρίζουμε ότι κάποιοι μπορούν να παρανομούν, ενώ άλλοι θα πληρώσουν τον λογαριασμό. Τα πολιτικά κόμματα πρωταγωνιστούν στην υπονόμευση θεσμών και πλαισίων, βασίζονται πάνω στην καταγγελία των αντιπάλων για να κερδίζουν πόντους με τους δικούς τους ψηφοφόρους, ενώ κάνουν ό,τι έκαναν κι οι άλλοι. Η πρακτική αυτή είναι εύκολη αλλά ζημιογόνος: καλλιεργεί και διατηρεί την πόλωση, παγιδεύει τους πάντες σε έναν φαύλο κύκλο όπου όλοι περιμένουν τα χειρότερα απ’ όλους. Και πάντα υπάρχουν οι κινήσεις, οι υποψίες και οι καταγγελίες που επιβεβαιώνουν τις πιο απαισιόδοξες εκτιμήσεις.
Οι αδυναμίες της Δικαιοσύνης είναι σημαντική αιτία της κακοδαιμονίας μας. Και η θωράκισή της απαραίτητο θεμέλιο της ανόρθωσης.