Χρηματοπιστωτική κρίση, δέκα χρόνια μετά

Χρηματοπιστωτική κρίση, δέκα χρόνια μετά

2' 0" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

​Δέκα χρόνια συμπληρώθηκαν από τα γεγονότα που, παρότι η σημασία τους δεν εκτιμήθηκε πλήρως τις μέρες εκείνες, θεωρούνται σήμερα η απαρχή της μεγάλης χρηματοπιστωτικής κρίσης. Ο κόσμος σήμερα είναι πολύ διαφορετικός, αλλά και ανησυχητικά ίδιος. Στο οικονομικό μέτωπο, το ΑΕΠ χωρών όπως η Γερμανία και οι ΗΠΑ έφτασε ήδη από το 2011 τα προ κρίσης επίπεδα. Αντιθέτως, η Πορτογαλία, η Ιταλία και ιδιαίτερα η Ελλάδα παραμένουν κάτω από το επίπεδο του 2007. Εκτός του ανεπτυγμένου κόσμου, η κινεζική οικονομία δεν σταμάτησε να αναπτύσσεται, και είναι πλέον μεγαλύτερη κατά 120% σε σύγκριση με τις παραμονές της κρίσης.

Αυτό παραπέμπει σε μία ακόμη κρίσιμη διαφορά του 2017 σε σύγκριση με το 2007: την επιτάχυνση της σύγκλισης μεταξύ ανεπτυγμένου και αναπτυσσόμενου κόσμου, που γίνεται ορατή επώδυνα με τη μετεγκατάσταση της βιομηχανικής παραγωγής από τη Δύση προς την Ανατολή. Εντός των ανεπτυγμένων χωρών, η ανισότητα μειώθηκε στη Βόρεια Ευρώπη μετά το 2007, ενώ διογκώθηκε στις χώρες της ευρωπαϊκής περιφέρειας, με την Ελλάδα κι εδώ να παρουσιάζει τη χειρότερη επίδοση. Το συνολικό χρέος της παγκόσμιας οικονομίας προς το ΑΕΠ συνέχισε να αυξάνεται, λόγω της συσσώρευσής του στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Στις ανεπτυγμένες οικονομίες έμεινε στάσιμο, αλλά άλλαξε η διάρθρωσή του: αυξήθηκε το μερίδιο του δημόσιου χρέους, λόγω των παρεμβάσεων των κυβερνήσεων για τη διάσωση τραπεζών και την τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας. Η διόγκωση αυτή οδήγησε σε πολιτικές λιτότητας, για να αποτραπεί ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός.Το κόστος των διασώσεων τραπεζών έχει ανακτηθεί σε ορισμένες χώρες (βλ. ΗΠΑ), ενώ σε άλλες (Ελλάδα, Ιρλανδία) θεωρείται απίθανο οι φορολογούμενοι να αποζημιωθούν ποτέ πλήρως. Επιβλήθηκαν τεράστια πρόστιμα (άνω των 150 δισ. δολαρίων στις ΗΠΑ) και υπήρξαν διώξεις δεκάδων μικρών «ψαριών», αλλά ουδείς κορυφαίος τραπεζίτης αντιμετώπισε ποινικές συνέπειες.

Σε πολιτικό επίπεδο το κόστος της κρίσης και η άδικη κατανομή του οδήγησαν στη αναβίωση χρεοκοπημένων εκδοχών της Δεξιάς και της Αριστεράς που, παρά τις ουσιώδεις διαφορές τους, συνοδοιπορούν στον σκεπτικισμό για τον παγκοσμιοποιημένο καπιταλισμό και τη φιλελεύθερη δημοκρατία. Η ελεύθερη μετακίνηση ανθρώπων και η απρόσκοπτη ανταλλαγή αγαθών μπήκαν στο στόχαστρο. Το νεοφιλελεύθερο μοντέλο που επικράτησε διεθνώς μεταξύ του 1980-2007 απέτυχε και, δέκα χρόνια τώρα, δεν έχουμε βρει τι θα το διαδεχθεί. Στην αναζήτηση της νέας συναίνεσης, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι οι αποτυχίες αυτές δεν είναι αποτυχίες της ελεύθερης αγοράς εν γένει, αλλά της ανεξέλεγκτης επέκτασης του πεδίου εφαρμογής της. Και ότι καμία λύση για την επόμενη μέρα δεν είναι βιώσιμη αν αγνοεί τις τεχνολογικές εξελίξεις και επιχειρεί να νεκραναστήσει κοινωνικά μοντέλα που έχουν οριστικά εκλείψει.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή