Δεν είμαστε μόνο εμείς οι Ελληνες που έχουμε εμμονές με το κληροδότημα του ολοκληρωτισμού. Καθώς η Ε.Ε. γιόρταζε την Πανευρωπαϊκή Ημέρα Μνήμης των Θυμάτων Ολων των Ολοκληρωτικών και Αυταρχικών Καθεστώτων την Τετάρτη, το γερμανικό περιοδικό Stern παρουσίαζε τον Ντόναλντ Τραμπ, τυλιγμένο με την αμερικανική σημαία, να χαιρετά ναζιστικά. Ενώ πριν από λίγα χρόνια φαινόταν ότι οι μνήμες του δεξιού και αριστερού ολοκληρωτισμού ενδιέφεραν μόνο τους ιστορικούς και μικρές, ακραίες ομάδες, ο έντονος διχασμός της εποχής οπλίζει μνήμες, αναζωογονεί παλιές έχθρες με νέο αίμα.
Στην Ελλάδα, η μνήμη είναι πάντα φονικό όπλο. Και όσο πιο επιλεκτική ή πλαστή η μνήμη, τόσο πιο επικίνδυνη γίνεται. Ετσι, αυτά που συμβαίνουν στον υπόλοιπο κόσμο δεν μας ξαφνιάζουν. Η σύγκριση μας επιτρέπει, όμως, να δούμε πού πρωτοπορούμε, πού διαφέρουμε, πού κολλάμε. Ενδιαφέρον έχει να βλέπουμε πώς αντιδρά αυτός που κατηγορείται για πίστη σε ολοκληρωτική ιδεολογία. Οι ναζί και οι ρατσιστές των ΗΠΑ ενθουσιάστηκαν από το γεγονός ότι ο κ. Τραμπ τούς εξίσωσε με τους αντιφασίστες, όταν κατηγόρησε «πολλές πλευρές» για τη βία στο Σάρλοτσβιλ. Αυτό, όμως, εξόργισε πολλούς στις ΗΠΑ και στον υπόλοιπο κόσμο, οδηγώντας σε πρωτοσέλιδα όπως αυτό του Stern.
Στην Ελλάδα η πατρότητα και οι στόχοι της βίας είναι πάντα το κριτήριο με το οποίο την αξιολογούμε. Η κυβέρνηση, λοιπόν, κρίνοντας από την ιδεολογία και όχι από το αποτέλεσμα, απέρριψε πρόσκληση να συμμετέχει στην ευρωπαϊκή ημέρα μνήμης, τονίζοντας ότι δεν εξισώνονται τα εγκλήματα των δύο πλευρών· το Κομμουνιστικό Κόμμα την κατηγόρησε για υποκρισία, λέγοντας ότι πέρυσι δεν είχε τέτοιες ευαισθησίες· η αξιωματική αντιπολίτευση βρήκε το σθένος να παραβιάσει το μεταδικτατορικό ταμπού που απαγορεύει κριτική στην Αριστερά, ανοίγοντας νέο γύρο αντιπαράθεσης. Μέχρι και ο αρχηγός τής εδώ πτέρυγας των νεοναζί βρήκε ευκαιρία να κατηγορήσει την κυβέρνηση ως απολογήτρια του «μπολσεβικισμού». Αξιοσημείωτο είναι ότι ενώ βρίσκονται σε αντίθετα ιδεολογικά άκρα, το ΚΚΕ και η Χρυσή Αυγή καμαρώνουν γι’ αυτό που είναι, ενώ άλλοι θεωρούν βρισιά όποια ταύτιση με αυτούς. Η διαφορά είναι ότι η Χρυσή Αυγή κατηγορείται για βίαια εγκλήματα σήμερα – όχι στο παρελθόν. Μέσα στον αέναο διχασμό που δικαιολογεί κάθε λογής εγκλήματα, αυτό ξεχνιέται. Οπως και οι νεκροί της Marfin.
Ο κ. Τραμπ βασανίζεται. Ξέρει μόνο να επιτίθεται, δεν μπορεί να διορθώσει την πορεία του. Καλύπτει τους ακραίους δεξιούς, αλλά λοιδορεί τον Τύπο που τον κατηγορεί γι’ αυτό. Εάν δεν ήταν τόσο νάρκισσος θα μπορούσε να μάθει από τη μικρή μας χώρα, όπου όταν περιοδικό δημοσίευσε υπενθύμιση του παρελθόντος πολιτικού ανδρός, αυτός επιδίωξε να αποδείξει τα δημοκρατικά αισθήματά του: στρεφόμενος δικαστικά κατά του ενοχλητικού εντύπου, το σπρώχνει προς τον αφανισμό.