Εγκρίθηκε προχθές η φορολογική «μεταρρύθμιση» στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η πρώτη σημαντική νομοθετική νίκη για τον πρόεδρο Τραμπ, ο οποίος εμφανίστηκε προεκλογικά ως υπερασπιστής των απλών ανθρώπων, περιλαμβάνει θεαματικές μειώσεις στη φορολογία των επιχειρήσεων και των πλουσιότερων Αμερικανών.
Παράλληλα, καταργεί εκπτώσεις που αφορούν κυρίως τη μεσαία τάξη, τερματίζει την υποχρέωση ιατροφαρμακευτικής ασφάλισης – μέτρο που θα αυξήσει τα ασφάλιστρα και υπολογίζεται ότι θα κοστίσει τη δυνατότητα κάλυψης σε 13 εκατομμύρια άτομα. Για να αντιμετωπιστεί το δημοσιονομικό κόστος –ύψους 1,5 τρισ. δολαρίων– που θα επιφέρει το νομοσχέδιο, οι Ρεπουμπλικανοί έχουν ήδη αρχίζει να συζητούν το ενδεχόμενο περικοπών στην κοινωνική και στη δημόσια ιατροφαρμακευτική ασφάλιση.
Το νομοσχέδιο επιδεινώνει ραγδαία την πιο ανησυχητική τάση των καιρών μας: την έκρηξη της ανισότητας εισοδήματος και πλούτου. Σύμφωνα με το ανεξάρτητο Tax Policy Center, σε βάθος δεκαετίας το 83% των ελαφρύνσεων που ψηφίστηκαν θα έχει ωφελήσει το πλουσιότερο 1% των Αμερικανών και το 60% θα έχει πάει υπέρ του πλουσιότερου 0,1%.
Πρόσφατη μελέτη για την κατανομή των οφελών των περιόδων επέκτασης της αμερικανικής οικονομίας μεταπολεμικά δείχνει την ιστορική εξέλιξη της τάσης. Στην πρώτη τέτοια περίοδο (1949-53), το 80% του αυξημένου ΑΕΠ πήγε στο φτωχότερο 90% του πληθυσμού. Το 1970-73, πριν από την πρώτη πετρελαϊκή κρίση, η ίδια ομάδα, τα φτωχότερα 9/10, έλαβαν το 60% της αυξημένης πίτας.
Το 2001-07, όμως, το πλουσιότερο δέκατο του πληθυσμού εισέπραξε σχεδόν το 100% της διόγκωσης του εθνικού εισοδήματος. Μετά την κρίση, το 2009-15, το αντίστοιχο ποσοστό για τους πιο προνομιούχους ξεπερνά το 80%.
Σύμφωνα με την Oxfam, το 2010 ο πλούτος του φτωχότερου μισού του παγκόσμιου πληθυσμού ισοδυναμούσε με την περιουσία 388 δισεκατομμυριούχων· το 2016, ισοδυναμούσε με την περιουσία μόλις 8 δισεκατομμυριούχων.
Το πολιτικοοικονομικό κατεστημένο στη Δύση μπορεί να οδύρεται εις τον αιώνα τον άπαντα για την αφροσύνη των μαζών και των πολιτικών τους επιλογών. Αλλά όσο δεν δρα αποφασιστικά για να αντιστρέψει την τάση αυτή, θα δίνει καύσιμα στους δημαγωγούς – και θα υποσκάπτει τα θεμέλια του φιλελεύθερου δημοκρατικού καπιταλισμού.