Οι αγορές παραμένουν κλειστές για την ελληνική οικονομία. Μάλλον δεν έμαθαν ότι έληξε το μνημόνιο και αποφεύγουν να δανείσουν την ελληνική κυβέρνηση αν δεν εξασφαλίσουν επιτόκιο πάνω από 4%, ενώ στην Πορτογαλία προσφέρουν κεφάλαια με 1,8% και στη μικρή Κύπρο με 2,4%. Αυτό, δεν το καταλαβαίνουν οι κυβερνητικοί προπαγανδιστές. Τι θέλουν επιτέλους οι αγορές; Ολα τα κάναμε, σκέπτονται με απελπισία.
Η αλήθεια είναι ότι πέρασαν πολλά. Ξεκίνησαν από την περίοδο της άγνοιας. Νόμιζαν ότι θα παίζουν τα νταούλια και τον ζουρνά και οι αγορές θα χορεύουν στον σκοπό τους. Εμαθαν ότι δεν είναι έτσι τα πράγματα. Γνώρισαν κυβερνήσεις με νταούλια πιο ηχηρά από τα δικά τους και υπάκουσαν. Θέλουν όμως να αποδείξουν ότι κέρδισαν. Τι; Το δικαίωμα να κάνουν ό,τι τους βολεύει. Να αποκτήσουν την ελευθερία που δίνουν οι αγορές να μας δανείζουν και να ξοδεύουμε. Προς όφελος των φτωχών, βεβαίως.
Τώρα μαθαίνουν ότι οι αγορές δεν άνοιξαν και απαιτούν υψηλό επιτόκιο. Ορισμένοι, βέβαια, προσαρμόζονται στην πραγματικότητα. Ισχυρίζονται ότι ακόμα και αν το Δημόσιο εκδώσει δεκαετές ομόλογο με επιτόκιο πάνω από 4% δεν επιβαρύνεται η βιωσιμότητα του χρέους. Σωστό ότι δεν επιβαρύνεται αλλά ούτε βελτιώνεται όπως αναμενόταν.
Τώρα, ο πειρασμός είναι μεγάλος. Να επιχειρήσουν μια έξοδο-μαϊμού στις αγορές. Με υψηλό επιτόκιο σε δεκαετές ομόλογο ή με πενταετές ομόλογο που θα έχει χαμηλότερο επιτόκιο. Να πανηγυρίσουμε ότι κερδίσαμε και να κάνουμε εκλογές. Θα μπορούσαν, αλλά δεν έχει νόημα. Οι εντυπώσεις θα εξανεμιστούν γρήγορα και θα αποκαλύπτονταν η πραγματικότητα, ότι δηλαδή η ελληνική κυβέρνηση δεν μπορεί να εκδώσει δεκαετές ομόλογο.
Τι έχουν άλλες χώρες και απολαμβάνουν χαμηλότερα επιτόκια μετά την έξοδό τους από το μνημόνιο; Την εμπιστοσύνη των αγορών επειδή εφαρμόζουν όσα έχουν δεσμευτεί να κάνουν, ενώ η ελληνική πολιτική ατζέντα αποτελείται από δεσμεύσεις που αποφεύγει να υλοποιήσει η κυβέρνηση. Ξανασκέφθηκαν τον ΦΠΑ στα νησιά που είχαν συμφωνήσει, δεν θέλουν μείωση παλαιών συντάξεων όπως ψήφισαν στη Βουλή, ίσως και άλλα.
Δεν είναι μόνον αυτό. Η Κύπρος αλλά και η Πορτογαλία έμειναν μικρότερο διάστημα στο μνημόνιο, τα ομόλογα της Πορτογαλίας εντάσσονται στο QE και η οικονομία χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Ευτυχώς, κάποιος σκαρφίστηκε μια «νέα» ιδέα. Εμείς διαφέρουμε επειδή έχουμε μαξιλάρι. Επιβάλλαμε φόρους περισσότερους από όσο χρειάζονταν, αποφύγαμε να πληρώσουμε υποχρεώσεις του Δημοσίου, συγκεντρώσαμε τη ρευστότητα του ευρύτερου δημόσιου τομέα και δημιουργήσαμε απόθεμα που είναι σχεδόν 30 δισ. ευρώ. Μ’ αυτά υπολόγιζαν να κάνουν προεκλογικές παροχές και όπως διαβεβαίωσε ο πρωθυπουργός Α. Τσίπρας στη Θεσσαλονίκη, έχουμε την άνεση να μη χρειάζεται να δανειστούμε τα επόμενα 2,5 χρόνια. Δεν κατανοούν όμως ότι αυτό είναι πρόβλημα όχι η λύση.
Η μακρά, επίπονη (για τους πολίτες) διαδικασία ωρίμανσης απέτυχε. Το επιχείρημα αυτό, ότι δεν χρειάζονται τις αγορές και θα κάνουν ό,τι θέλουν, αποκαλύπτει αδυναμία, καθιστά μη επενδύσιμη την Ελλάδα. Οι τράπεζες στενάζουν από το βάρος των μη εξυπηρετούμενων δανείων και αφού το Δημόσιο έχει βασικό επιτόκιο πάνω από 4%, μπορούν να δανειστούν με επιτόκιο πάνω από 9%, οι καλές εταιρείες πάνω από 11%, οι υπόλοιπες λιγότερο καλές, καθόλου.