Αιφνιδιάστηκε ο Βλαντιμίρ Πούτιν από την ενότητα της Ε.Ε. και τη σφοδρότητα της αντίδρασής της στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, σύμφωνα με την πρωθυπουργό της Εσθονίας, Κάγια Κάλας. Σε αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ», η κ. Κάλας τονίζει ότι τα τέσσερα πακέτα κυρώσεων που έχουν επιβληθεί έως σήμερα «έχουν γράψει Ιστορία».
– Πιστεύετε ότι έχει ανασταλεί η δυναμική των κυρώσεων κατά της Ρωσίας; Eχουν επιστρέψει κάποια κράτη-μέλη της Ε.Ε. στο business as usual και σε μία προσπάθεια να προστατεύσουν τα οικονομικά τους συμφέροντα;
– Τίποτα σε αυτή την κατάσταση που βιώνουμε δεν είναι business as usual. Ο Πούτιν δοκιμάζει εδώ και καιρό τα αντανακλαστικά μας – στη Γεωργία, στην Κριμαία, στο Ντονμπάς. Αλλά πιστεύω ότι η κοινή μας απάντηση στον ευρείας κλίμακας πόλεμο που εξαπέλυσε εναντίον της Ουκρανίας τον έχει αιφνιδιάσει. Οι αποφάσεις που έχουμε λάβει μέχρι στιγμής στην Ε.Ε. για την πολιτική, στρατιωτική και οικονομική απομόνωση της Ρωσίας έχουν γράψει Ιστορία. Από τις 24 Φεβρουαρίου έχουμε επιβάλει τέσσερα πακέτα σκληρών κυρώσεων. Οι κυρώσεις αυτές καθιστούν σαφές ότι κανείς που υποστηρίζει τη μηχανή του Πούτιν δεν είναι στο απυρόβλητο. Hδη καταγράφεται έξοδος επιχειρήσεων από τη Ρωσία. Βλέπουμε τις πρώτες επιπτώσεις στην οικονομία της Ρωσίας – πριν καν προλάβουν να εφαρμοστούν πλήρως οι κυρώσεις.
Και δεν θα σταματήσουμε εκεί. Ο κλοιός των κυρώσεων μπορεί να σφίξει –και θα σφίξει– ακόμη περισσότερο. Είναι αλήθεια ότι θα υπάρξει αντίκτυπος στην παγκόσμια οικονομία και έχουμε δύσκολες στιγμές μπροστά μας. Αλλά οι οικονομίες μας μπορούν να αντέξουν την καταιγίδα. Η ελευθερία δεν έχει τίμημα.
– Τι προσδοκάτε από την έκτακτη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ την επόμενη εβδομάδα;
– Νομίζω ότι το ΝΑΤΟ και η Ε.Ε. κάνουν πολλά για να βοηθήσουν την Ουκρανία ενάντια στον εισβολέα. Πρέπει να υποστηρίξουμε ακόμη περισσότερο την Ουκρανία – και ταυτόχρονα να προσαρμοστούμε στη νέα πραγματικότητα όσον αφορά την άμυνά μας. Πρέπει να ενισχύσουμε τις αμυντικές δυνατότητές μας – και αυτές του ΝΑΤΟ, ειδικά στην ανατολική πτέρυγα. Να μετακινηθούμε από την προκεχωρημένη παρουσία στην προκεχωρημένη άμυνα. Αυτό συνεπάγεται επίσης τη δυνατότητα ταχείας λήψης αποφάσεων, συμπεριλαμβανομένης της μόνιμης παρουσίας του ΝΑΤΟ στην περιοχή της Βαλτικής.
Ως αμυντική συμμαχία χρειαζόμαστε συγκεκριμένα μέτρα για να ενισχύσουμε την ασφάλειά μας μακροπρόθεσμα σε όλους τους τομείς – στην ξηρά με περισσότερο εκ των προτέρων εγκατεστημένο εξοπλισμό, αλλά και με σημαντική ενίσχυση στην ανάπτυξη των ναυτικών και αεροπορικών μας δυνάμεων.
Η πρωθυπουργός της Εσθονίας, Κάγια Κάλας, μιλάει στην «Κ».
– Μείνατε ικανοποιημένη με τη διακήρυξη των Βερσαλλιών σχετικά με τις προοπτικές ένταξης της Ουκρανίας στην Ε.Ε.; Στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων;
– Η Ουκρανία είναι Ευρώπη και ναι, είμαι ικανοποιημένη που όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. το βλέπουν με τον ίδιο τρόπο. Με τη διακήρυξη των Βερσαλλιών, η Ε.Ε. έδωσε το πράσινο φως για ένταξη στην Ουκρανία. Oπως τόνισε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στη σημερινή (σ.σ.: την Παρασκευή) συνομιλία της με τον πρόεδρο Ζελένσκι, η ευρωπαϊκή πορεία της Ουκρανίας έχει πλέον ξεκινήσει. Τώρα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι τα επόμενα βήματα θα γίνουν γρήγορα και θα είναι φιλόδοξα.
– Τι άλλο μπορεί να κάνει η δυτική συμμαχία για να βοηθήσει στρατιωτικά την Ουκρανία; Θα εγκρίνει η Ε.Ε. τα επιπλέον 500 εκατ. για στρατιωτική βοήθεια;
– Το να βοηθήσουμε τους Ουκρανούς να υπερασπιστούν τον εαυτό τους και την ελευθερία τους είναι η υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητα. Η Εσθονία έχει παράσχει ανθρωπιστική και αμυντική στρατιωτική βοήθεια αξίας άνω των 200 εκατ. ευρώ φέτος – και θα συνεχίσει. Οι σύμμαχοι έχουν παράσχει στην Ουκρανία με διαφορετικούς τρόπους πρωτοφανή στρατιωτική και οικονομική βοήθεια, αλλά και συνδρομή στο διπλωματικό μέτωπο. Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι η Ε.Ε. θα εγκρίνει την πρόσθετη βοήθεια.
– Πόσο σας ανησυχεί η πιθανότητα επέκτασης του πολέμου στη χώρα σας; Ανησυχείτε περισσότερο μετά την πρόσφατη ρωσική πυραυλική επίθεση που έπληξε τοποθεσία μόλις 20 χιλιόμετρα από τα πολωνικά σύνορα;
– Προτεραιότητά μας πρέπει να είναι να σταματήσουμε την επιθετικότητα του Πούτιν, όχι να την επεκτείνουμε. Αλλά σίγουρα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και να επαγρυπνούμε. Με έχουν ρωτήσει αν πιστεύω ότι η χώρα μου είναι ο επόμενος στόχος (της Ρωσίας). Το πραγματικό ερώτημα είναι αν πιστεύουμε ότι το ΝΑΤΟ είναι ο επόμενος στόχος. Γιατί είμαστε όλοι ΝΑΤΟ – μια επίθεση σε έναν θα ήταν επίθεση κατά όλων. Η κατάσταση της ασφάλειας στην Ευρώπη έχει αλλάξει άρδην και πρέπει να είμαστε όλοι έτοιμοι να το αντιμετωπίσουμε αυτό σε βάθος χρόνου. Πρέπει επίσης να προσθέσω ότι αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει άμεση στρατιωτική απειλή κατά της Εσθονίας. Η Εσθονία είναι μια ευημερούσα δημοκρατία, μέλος της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ.
– Είστε καθόλου αισιόδοξη για τις προοπτικές των διαπραγματεύσεων μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας; Ή μήπως ο Πούτιν απλώς κερδίζει χρόνο για να ανασυνταχθεί και να επιτεθεί ακόμα σφοδρότερα;
– Κανείς δεν μπορεί να δει μέσα στο κεφάλι του Πούτιν. O,τι κι αν προκύψει, δεν μπορεί να είναι εις βάρος της Ουκρανίας. Oπως έχω πει συχνά, οι πραγματικές διαπραγματεύσεις δεν μπορούν να γίνονται ενώ πέφτουν βόμβες σε άμαχους πολίτες. Νομίζω ότι μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι, παραμένοντας παράλληλα δύσπιστοι για τα κίνητρα της Ρωσίας στις συνομιλίες.