Η Τουρκία είναι ένα παράδειγμα για το πώς ακόμα και αν αναγνωριστεί το Κόσοβο, δεν είναι δυνατόν να καταστραφούν οι σχέσεις με τη Σερβία, λέει στην «Κ» ο πρωθυπουργός του Κοσόβου Αλμπιν Κούρτι, ο οποίος επανέλαβε την πρόσκληση προς την Ελλάδα να προχωρήσει σε αναγνώριση. Ο κ. Κούρτι σημειώνει ότι ζητάει κυρώσεις κατά της Σερβίας και τονίζει ότι ο μόνος τρόπος να αποκτήσει ασφάλεια η χώρα του είναι η ένταξη στους ευρωατλαντικούς θεσμούς.
– Φοβάστε ότι η στροφή της προσοχής της διεθνούς κοινότητας προς τη Μέση Ανατολή θα οδηγήσει σε αποσταθεροποίηση σε περιοχές όπου υπάρχουν κενά ασφαλείας και συμφέροντα για παράγοντες όπως η Μόσχα, όπως τα Δυτικά Βαλκάνια και συγκεκριμένα το Κόσοβο;
– Πριν από ένα μήνα είχαμε τη δράση παραστρατιωτικών οργανώσεων που υποστηρίζονται από τη Σερβία, στο βόρειο Κόσοβο. Δολοφόνησαν τον αξιωματικό της αστυνομίας, Αφρίμ Μπουνιάκου, και τραυμάτισαν έναν ακόμα, προτού φθάσουν οι ειδικές δυνάμεις. Σε αυτά που ακολούθησαν δεν τραυματίστηκαν πολίτες, ούτε και υπήρξαν ζημιές στο μοναστήρι που βρήκαν καταφύγιο οι τρομοκράτες, διότι ήμασταν πολύ προσεκτικοί. Οι τρομοκράτες ήταν βαριά οπλισμένοι. Από το οπτικό υλικό της κάμερας που υπήρχε σε ένα από τα drones, προέκυψε ότι οι τρομοκράτες εκπαιδεύτηκαν στη Σερβία. Ζήτησα τότε από όλους τους διεθνείς εταίρους μας να καταδικάσουν την επίθεση στη χώρα μας και να επιβάλουν κυρώσεις στη Σερβία.
– Μια πολιτική κυρώσεων δεν θα απομόνωνε περισσότερο τη Σερβία; Δεν θα δημιουργούσε προβλήματα στη διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεών σας μαζί της;
– Η πολιτική κατευνασμού δεν δούλεψε. Η υποστήριξη για την Ε.Ε. στη Σερβία έχει πέσει στο 35%. Εχουν στενές σχέσεις με τη Ρωσία και την Κίνα. Αγόρασαν drones από το Ιράν. Πρέπει να καταλάβουν ότι όλα όσα απολαμβάνουν από τις σχέσεις τους με τη δημοκρατική Δύση δεν είναι δεδομένα.
– Αρα η διαδικασία διαλόγου Πρίστινας – Βελιγραδίου είναι αυτή τη στιγμή σε αδιέξοδο;
– Οι Βρυξέλλες προσπαθούν να την αναζωογονήσουν. Το μόνο που χρειαζόμαστε είναι να εφαρμοστούν αυτά που έχουμε ήδη συμφωνήσει από τον περασμένο Φεβρουάριο. Μοντέλο είναι οι «δύο Γερμανίες», της Οστπολιτίκ του Βίλι Μπραντ, όταν το 1973 κρατούσαν έδρα στον ΟΗΕ και η Δυτική και η τότε Ανατολική Γερμανία. Το εμπόδιο σε αυτή τη διαδικασία είναι η Σερβία, διότι ακόμα δεν έχει υπογράψει. Οπως λένε, έχουν συμφωνήσει μόνο στο πλαίσιο, όχι στο περιεχόμενο.
– Θεωρείτε ότι η έκρηξη βίας στο βόρειο Κόσοβο οφείλεται σε κάποια άλλη παλιότερη ατζέντα; Οπως εκείνη για ανταλλαγή εδαφών μεταξύ Κοσόβου και Σερβίας;
Στον οικονομικό τομέα με την Ελλάδα έχουμε αυξήσει κατά 200% τις εξαγωγές μας και 120% τις εισαγωγές μας. Κατά την επίσκεψή μου στην Αθήνα συνάντησα περισσότερους διευθύνοντες συμβούλους παρά υπουργούς.
– Δυστυχώς ο προκάτοχός μου και ο πρόεδρος Βούτσιτς είχαν συζητήσει για εδαφικές ανταλλαγές. Οταν εξελέγην, αυτό το σχέδιο τερματίστηκε, αλλά η ιδέα δεν έχει πεθάνει για κάποιους. Υπάρχει μια προσπάθεια στο Βελιγράδι να διαμελιστεί το Κόσοβο στα πρότυπα της Βοσνίας. Θα ήθελαν να υπάρχει ένα κράτος μέσα στο κράτος που θα μας μετέτρεπε σε ένα δυσλειτουργικό και αποτυχημένο κράτος.
– Θα λέγατε ότι οι σχέσεις Ελλάδας – Κοσόβου ενισχύθηκαν λόγω της αναβάθμισης της διπλωματικής εκπροσώπησης της Πρίστινα στην Αθήνα; Οι οικονομικές σχέσεις ενισχύονται;
– Οι αμοιβαίες επισκέψεις ανώτατων αξιωματούχων, διπλωματών, επιχειρηματιών βοήθησαν, όπως και η αναβάθμιση της εκπροσώπησης. Συναντήθηκα αρκετές φορές με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη. Θέλουμε να μπούμε στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. όσο πιο γρήγορα γίνεται. Στον οικονομικό τομέα με την Ελλάδα έχουμε αυξήσει κατά 200% τις εξαγωγές μας και 120% τις εισαγωγές μας. Κάνουμε διαγωνισμό για παραγωγή ενέργειας 100 μεγαβάτ από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Εχουμε υποδεχθεί και ελληνικές εταιρείες. Σε αυτή την επίσκεψή μου στην Αθήνα συνάντησα περισσότερους διευθύνοντες συμβούλους παρά υπουργούς.
– Ορισμένες φορές στην ελληνική κοινή γνώμη υπάρχει ένα ερώτημα: Γιατί να αναγνωρίσουμε το Κόσοβο;
– Είμαστε υπέρ του ΝΑΤΟ, της Ε.Ε., των ΗΠΑ, της Δύσης και δεν έχουμε κάποιο ανοιχτό θέμα με την Ελλάδα. Ξέρω ότι υπήρξαν πολιτικοί που συνέδεσαν το θέμα του Κοσόβου με την κατεχόμενη Κύπρο. Η σωστή απάντηση είχε δοθεί από τον κ. Δένδια που ανέφερε ως υπουργός Εξωτερικών ότι το Κόσοβο έχει απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης από το 2010 που αναφέρει πως η διακήρυξη της ανεξαρτησίας του Κοσόβου δεν παραβιάζει το διεθνές δίκαιο.
– Ξέρετε, στην Ελλάδα κάποιοι θεωρούν ότι η αναγνώριση του Κοσόβου από την Ελλάδα θα διευκολύνει και μελλοντικά σχέδια δημιουργίας μιας «Μεγάλης Αλβανίας». Πώς το σχολιάζετε;
– Είμαστε δύο κράτη: Η Αλβανία και το Κόσοβο. Θέλουμε και τα δύο κράτη να μπούμε στην Ε.Ε. Σίγουρα μοιραζόμαστε την ίδια γλώσσα, πολιτισμό και εθνική ταυτότητα, ωστόσο είμαστε δύο δημοκρατίες. Τώρα με το σχέδιο διεύρυνσης της Ε.Ε. της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ να την υπολογίζει στο 2030, νομίζω ότι ο δρόμος είναι ανοιχτός. Ολα τα κράτη των Δυτικών Βαλκανίων που το επιθυμούν να μπουν στην Ε.Ε. πρέπει να το καταφέρουν. Αυτό είναι το όραμά μας. Ειδικά τώρα που βλέπουμε ότι χρειαζόμαστε ισχυρή άμυνα ως κράτη-μέλη της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ.
– Η Τουρκία ανέλαβε τη διοίκηση της νατοϊκής KFOR. Κάποιοι θεωρούν ότι η Αγκυρα έχει πολύ στενές σχέσεις με το Κόσοβο, ίσως γι’ αυτό δεν πρέπει να αναγνωριστεί η χώρα.
– Οπως γνωρίζετε, μέχρι πρόσφατα οι διοικητές της KFOR κατάγονταν από τέσσερις χώρες: Γερμανία, Ιταλία, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο. Πρόσφατα το ΝΑΤΟ αποφάσισε να συμπεριλάβει και άλλα έθνη. Πρώτα ήταν ένας Ούγγρος στρατηγός, τώρα ένας Τούρκος. Ενδιάμεσα ήταν ένας Ιταλός και μετά τον Τούρκο θα είναι πάλι Ιταλός. Νομίζω ότι είναι απλά στρατηγική του ΝΑΤΟ. Η Τουρκία ήταν από τις πρώτες χώρες που μας αναγνώρισε. Εχουμε πολιτισμικούς και ιστορικούς δεσμούς. Αλλά παρά την αναγνώριση, οι Τούρκοι δεν χάλασαν τις σχέσεις τους με τη Σερβία. Αντιθέτως, οι εμπορικές τους συναλλαγές έχουν αυξηθεί. Οπότε η Τουρκία είναι ένα παράδειγμα για το πώς ακόμα και αν αναγνωρίσεις το Κόσοβο, δεν είναι δυνατόν να χαλάσεις τις σχέσεις με τη Σερβία. Εχουμε πολλούς Κοσοβάρους στην Τουρκία, αλλά και μια τουρκική μειονότητα στο Κόσοβο. Είναι 1% του πληθυσμού μας και είναι γέφυρα ανάμεσα στους λαούς μας.