Σε πλήρη εξέλιξη παραμένει το θρίλερ αναφορικά με την ανάκτηση των περίπου 1.800 αντικειμένων τα οποία έχουν κλαπεί από το Βρετανικό Μουσείο. Υπαίτιος αυτής της πρωτοφανούς κλοπής φέρεται –με τα μέχρι τώρα δεδομένα– να είναι ο δρ Πίτερ Χιγκς, πρώην επιμελητής των αρχαιοελληνικών συλλογών του μουσείου και εκτελών χρέη επικεφαλής του τμήματος Ελλάδας και Ρώμης. Η υπόθεση έχει πάρει πλέον τη δικαστική οδό, αφού το Βρετανικό Μουσείο έχει καταθέσει αγωγή εναντίον του επί 30 χρόνια υπαλλήλου του, ο οποίος απολύθηκε τον περασμένο Αύγουστο, όταν έγινε αντιληπτό τι είχε συμβεί. Μέχρι στιγμής όμως, ο ίδιος, αρνείται κάθε κατηγορία.
Ψευδώνυμα, πλαστά έγγραφα και παραποιημένα αρχεία
Οπως έχει ήδη ανακοινώσει το μουσείο από τον περασμένο Αύγουστο, η πλειονότητα αυτών των εξαφανισμένων, κλεμμένων και κατεστραμμένων αντικειμένων αποτελούν μικρά κομμάτια από «χρυσά κοσμήματα και πετράδια από ημιπολύτιμους λίθους και γυαλί που χρονολογούνται από τον 15ο αιώνα π.Χ. έως τον 19ο αιώνα μ.Χ.». Εκτοτε, το μουσείο –που ανακοίνωσε την περασμένη Πέμπτη ότι ο Νίκολας Κάλιναν θα είναι ο νέος του διευθυντής– έχει ανακτήσει μόλις 356 από τα κλεμμένα αντικείμενα.
Ο δρ Χιγκς φέρεται εδώ και περισσότερο από 10 χρόνια να έχει πουλήσει αντικείμενα σε τουλάχιστον 45 αγοραστές. Πολλοί από αυτούς, φέρονται να προέρχονται από τις ΗΠΑ και τη Δανία.
Σύμφωνα με δικαστικά έγγραφα της επίμαχης αγωγής, τα οποία επικαλούνται πληθώρα διεθνών ΜΜΕ, το Βρετανικό Μουσείο φέρεται να κατηγορεί τον Πίτερ Χιγκς ότι πούλησε διαδικτυακά εκατοντάδες από αυτά τα αντικείμενα στην πλατφόρμα eBay. Οπως κατέθεσαν στο δικαστήριο οι δικηγόροι του μουσείου, ο δρ Χιγκς φέρεται εδώ και περισσότερο από δέκα χρόνια να έχει πουλήσει κάποια από αυτά τα αντικείμενα σε τουλάχιστον 45 αγοράστες. Πολλοί από αυτούς, φέρονται να προέρχονται από τις ΗΠΑ και τη Δανία.
Φωτογραφία αρχείου: Associated Press
Το μουσείο ανέφερε επίσης ότι πολλά από τα αντικείμενα ανήκουν σε συλλογές που φυλάσσονταν σε αποθήκες, και οι οποίες δεν είχαν καταγραφεί σε καταλόγους. Νομικοί εκπρόσωποι του μουσείου ανέφεραν στο δικαστήριο πως έλεγχος σε αποθηκευτικό χώρο το 1993 έδειξε ότι υπήρχαν 1.449 μη καταγεγραμμένα αντικείμενα, ωστόσο κατά τη διάρκεια ελέγχου στον ίδιο χώρο το 2023, διαπιστώθηκε πως 1.161 εξ αυτών απουσίαζαν. Σύμφωνα με όσα ειπώθηκαν στο δικαστήριο από την πλευρά του Μουσείου, ο Πίτερ Χιγκς φέρεται να χρησιμοποιούσε ψευδώνυμα, να δημιούργησε πλαστά έγγραφα και να παραποίησε αρχεία προκειμένου να καλύψει τα ίχνη του.
«Να επιστραφούν εντός ενός μήνα»
Την περασμένη Τρίτη, ανώτερο δικαστήριο του Λονδίνου που εκδικάζει την επίμαχη αγωγή, διέταξε τον Πίτερ Χιγκς να επιστρέψει τυχόν πολύτιμους λίθους ή κοσμήματα που βρίσκονται στην κατοχή του εντός ενός μήνα. Τον διέταξε επίσης να μοιραστεί κάθε πληροφορία σχετικά με το τι πουλήθηκε από τη συλλογή και πού βρίσκονται τα αντικείμενα. Ο ίδιος δεν παρευρέθηκε στη συγκεκριμένη δικάσιμο, επικαλούμενος λόγους υγείας, αλλά βάσει των ίδιων δικαστικών εγγράφων φέρεται να αρνείται τις κατηγορίες. Το δικαστήριο διέταξε επίσης την PayPal, την εταιρεία ηλεκτρονικών πληρωμών, να αποκαλύψει τα δεδομένα που αφορούν τους λογαριασμούς του Πίτερ Χιγκς στο eBay, συμπεριλαμβανομένου του ιστορικού των συναλλαγών του. Η υπόθεση διερευνάται και από τη βρετανική Αστυνομία.
Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα The Telegraph, ένα από αυτά τα αντικείμενα, ένα ρωμαϊκό κόσμημα, φέρεται να είχε τεθεί το 2016 προς πώληση στον λογαριασμό του Πίτερ Χιγκς στο eBay για μόλις 51 δολάρια. Μολονότι δεν υπήρξε κάποια προσφορά, ένας έμπορος είπε στην εφημερίδα ότι η αξία του εκτιμάται από 31.000 δολάρια έως σχεδόν 64.000 δολάρια.
«Να προσφέρουν αποζημίωση και ανωνυμία στους αγοραστές»
Η «Κ» συνομίλησε με τον Κρίστοφερ Μαρινέλο, CEO της Art Recovery International, ο οποίος έχει ανακτήσει κλεμμένα και λεηλατημένα έργα τέχνης αξίας άνω των 500 εκατομμυρίων δολαρίων για λογαριασμό μεταξύ άλλων μουσείων, κυβερνήσεων, συλλεκτών, εμπόρων, πολιτιστικών και θρησκευτικών ιδρυμάτων.
Η άποψή του αναφορικά με το τι πρέπει να γίνει από εδώ και πέρα, είναι «να δημοσιοποιηθούν στην ιστοσελίδα του μουσείου όσα περισσότερα από τα κλεμμένα αντικείμενα είναι δυνατόν, ώστε να τα δουν όλοι. Να προσφέρουν αποζημίωση και ανωνυμία στους ανθρώπους που αγόρασαν αυτά τα αντικείμενα που δεν ήξεραν ότι ήταν κλεμμένα. Να τους ενθαρρύνουν να τα επιστρέψουν». Οπως σχολίασε, «κανονικά δεν μου αρέσει να προσφέρω αποζημίωση σε όσους έχουν αγοράσει κλεμμένα αντικείμενα, αλλά σε αυτήν την περίπτωση θεωρώ ότι είναι κατάλληλο, επειδή για μεγάλο χρονικό διάστημα η κλοπή δεν αναφέρθηκε στην αστυνομία. Είναι πιθανό πολλοί από όσους τα αγόρασαν, να ήταν καλόπιστοι αγοραστές και να προχώρησαν στην αγορά πριν το μουσείο πάει στην αστυνομία».
Ο κ. Χιγκς δυστυχώς δεν είναι συνεργάσιμος. Προκειμένου κάποιος να συνεργαστεί σε τέτοιες περιπτώσεις, πρέπει να απειληθεί με ποινικές διώξεις. Τώρα, δεν αντιμετωπίζει ποινή φυλάκισης.
Εξίσου σημαντικό, σύμφωνα με τον κ. Μαρινέλο, είναι «να καταλάβουμε ότι δεν πρόκειται για μια ποινική υπόθεση η οποία έχει έρθει από έναν εισαγγελέα ή από την αστυνομία. Είναι μια αστική υπόθεση». Αυτό είναι κάτι που όπως σχολίασε ο ίδιος δεν είναι ενθαρρυντικό, επειδή «ο κ. Χιγκς δυστυχώς δεν είναι συνεργάσιμος. Προκειμένου κάποιος να συνεργαστεί σε τέτοιες περιπτώσεις, πρέπει να απειληθεί με ποινικές διώξεις. Τώρα, δεν αντιμετωπίζει ποινή φυλάκισης. Μου δημιουργεί μεγάλη έκπληξη ότι αυτό δεν έχει ακόμα συμβεί. Αν το κάνουν προκειμένου να “δέσουν” περισσότερο την υπόθεση, ας ενημερώσουν έστω το κοινό για το τι έχει συμβεί έως τώρα, αφού μιλάμε για αντικείμενα που φυλάσσονται εκεί εδώ και γενεές».
Ο ίδιος δεν εμφανίζεται ιδιαίτερα αισιόδοξος αναφορικά με την εξεύρεση του συνόλου των χαμένων αντικειμένων: «Είναι αρκετά πιθανό πολλά από αυτά τα αντικείμενα να μη βρεθούν. Πολλά μπορεί να αγοράστηκαν από ανθρώπους και να έχουν μπει ήδη στις συλλογές τους. Μπορεί να εξαφανιστούν για ολόκληρες γενεές μέχρι κάποιος να αποφασίσει να πουλήσει ολόκληρη τη συλλογή του. Δεν θα έλεγα ότι χάθηκαν για πάντα, αλλά ότι είναι αρκετά πιθανό να εξαφανιστούν για πολύ καιρό».
Σχετικά με την αξία αυτών των αντικειμένων, ο ίδιος σχολίασε ότι «είναι δύσκολο να εκτιμηθεί από τη στιγμή που δεν γνωρίζουμε ποια είναι. Το γεγονός όμως ότι χρησιμοποιούνταν για μελέτη, για εμένα τα καθιστά ανεκτίμητα».