Την τελευταία φορά που πρωθυπουργός συνάντησε τους πολιτικούς αρχηγούς ήταν στο Μέγαρο Μαξίμου, τον Φεβρουάριο του 2018, όταν ο Αλέξης Τσίπρας τους ενημέρωσε χωριστά για το Μακεδονικό μετά τη συνάντησή του στο Νταβός με τον Ζόραν Ζάεφ. Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης είχε κατηγορήσει τότε τον πρωθυπουργό ότι ήταν «αργά για ενημέρωση». Τώρα είναι σειρά του Κυριάκου Μητσοτάκη να ανοίξει κύκλο συναντήσεων με τους αρχηγούς επιδιώκοντας να διαμορφώσει ένα πλαίσιο συναίνεσης για την ψήφο των Ελλήνων του εξωτερικού. Οι πληροφορίες επιμένουν ότι οι συναντήσεις που αναμένεται να γίνουν στο γραφείο του στη Βουλή (και όχι στο Μαξίμου) την ερχόμενη Παρασκευή δεν είναι προσχηματικές, καθώς στο Μαξίμου δεν θεωρούν ότι η εξεύρεση των 200 βουλευτών είναι μια χαμένη υπόθεση.
Και αυτό διότι κυβερνητικές πηγές επιμένουν ότι το νομοσχέδιο –«εθνική πρωτοβουλία», σύμφωνα με το Μαξίμου– δεν είναι έτοιμο στην τελευταία λεπτομέρεια, αλλά παραμένει ανοικτό σε βελτιώσεις και προτάσεις των άλλων κομμάτων. Αυτές επιδιώκει να σφραγίσει ο κ. Μητσοτάκης παρουσιάζοντας στον καθένα χωριστά τους βασικούς άξονες της ρύθμισης. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι ο πρωθυπουργός δεν θα μιλήσει την Τρίτη στην Ολομέλεια επί της πρότασης της Ν.Δ. για τη σύσταση Προανακριτικής για τα φερόμενα αδικήματα του Δημήτρη Παπαγγελόπουλου στην υπόθεση Novartis.
Επισήμως, θα βρίσκεται στο Κάιρο για την τριμερή Ελλάδας – Κύπρου – Αιγύπτου. Αλλά προφανώς θα ήταν οξύμωρο, αν, την ώρα που επικοινωνεί με τους πολιτικούς αρχηγούς επιχειρώντας μια λεπτή άσκηση ισορροπίας για την εξεύρεση πιθανών συναινέσεων ώστε η ρύθμιση να ισχύει από τις επόμενες εκλογές (εφόσον εξασφαλίσει τα 2/3 της πλειοψηφίας), συμμετείχε σε μια συζήτηση στη Βουλή όπου θα ανέβουν οι τόνοι.
Πιστεύει ο ίδιος ότι μπορεί να βρει τους 200 βουλευτές; Στο Μαξίμου γνωρίζουν ότι η αριθμητική είναι δύσκολη, αλλά δεν απαισιοδοξούν. Δεδομένου ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο αν όχι απίθανο να συναινέσει ο ΣΥΡΙΖΑ, η πρόταση του οποίου βρίσκεται μίλια μακριά από εκείνη της κυβέρνησης, καθώς και ότι ΣΥΡΙΖΑ και ΚΚΕ μαζί αθροίζουν 101 βουλευτές, το ενδιαφέρον προφανώς στρέφεται στα μικρότερα κόμματα, αλλά και στο ΚΚΕ.
Δεν είναι τυχαίο ότι την περασμένη Πέμπτη, μετά τη νέα σύσκεψη που συγκάλεσε ο κ. Μητσοτάκης για το Προσφυγικό, στην οποία μετείχε και ο υπουργός Εσωτερικών, συνάντησε τον Τάκη Θεοδωρικάκο κατ’ ιδίαν. Το θέμα ήταν η ψήφος των Ελλήνων του εξωτερικού, αλλά προφανώς και μια πρώτη συνεννόηση και προετοιμασία ενόψει του κύκλου συναντήσεων με τους πολιτικούς αρχηγούς. Ο κ. Θεοδωρικάκος έχει μελετήσει τις θέσεις των άλλων κομμάτων και είναι βέβαιο ότι συνομιλεί με στελέχη τους προκειμένου να βρεθεί κοινός τόπος, ενώ κομβικό ρόλο στην προετοιμασία του νομοσχεδίου είχε ο υφυπουργός Εσωτερικών Θοδωρής Λιβάνιος. Μένει να φανεί από τις συναντήσεις, αλλά και από τη στάθμιση που θα κάνουν οι άλλοι πολιτικοί αρχηγοί, προφανώς λαμβάνοντας υπ’ όψιν το «κόστος» στο εσωτερικό τους μιας σύμπλευσης με τη Ν.Δ., για ένα θέμα, όμως, που είναι αυτονόητο σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και με το οποίο συμφωνούν όλοι επί της αρχής.
Σε κάθε περίπτωση, εκτιμάται ότι ο πρωθυπουργός δεν έχει να χάσει από μια τέτοια κίνηση. Η κυβέρνηση καλεί τον ΣΥΡΙΖΑ να συζητήσει από την αρχή. Αν δεν το κάνει –οι προτάσεις των άλλων κομμάτων βρίσκονται πιο κοντά στην κυβερνητική– κινδυνεύει να απομονωθεί και να δείξει ότι «φοβάται», σύμφωνα με την κυβέρνηση, την ετυμηγορία των Ελλήνων του εξωτερικού. Και κυρίως, των Ελλήνων του «brain-drain» που έφυγαν τα χρόνια της κρίσης. Το αντικείμενο της μεγάλης διαφωνίας, πάντως, αναμένεται να είναι η προσμέτρηση της ψήφου τους στο συνολικό εκλογικό αποτέλεσμα, με την οποία ο ΣΥΡΙΖΑ διαφωνεί, αλλά προσκρούει στην ισότητα της ψήφου που προβλέπει το Σύνταγμα.
Η πρόταση
Η ρύθμιση αφορά όλους όσοι σήμερα έχουν δικαίωμα ψήφου, αλλά δεν μπορούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα λόγω απόστασης και οικονομικού κόστους ενός ταξιδιού στην Ελλάδα. Η κυβέρνηση επιμένει ότι δεν πρόκειται για παραχώρηση νέου δικαιώματος, αλλά για δυνατότητα άσκησης δικαιώματος που υφίσταται. «Δεν θα αλλάξει το εκλογικό σώμα, γιατί κανένας δεν θα προστεθεί στους εκλογικούς καταλόγους», επιμένουν κυβερνητικές πηγές. Η πρόταση περιλαμβάνει τη δυνατότητα για τους Ελληνες που ζουν στο εξωτερικό να ψηφίζουν από τον τόπο κατοικίας και εργασίας τους, στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας –δηλαδή το κόμμα της επιλογής τους– του οποίου ο αριθμός των βουλευτών προτείνεται να αυξηθεί από 12 που είναι σήμερα, σε 15.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», ωστόσο, το κομβικό αυτό σημείο παραμένει ανοικτό και προφανώς προς διαβούλευση με τους πολιτικούς αρχηγούς. Δηλαδή δεν είναι βέβαιη η αύξηση του αριθμού βουλευτών Επικρατείας, ούτε αν σε αυτό τα κόμματα θα συμπεριλάβουν και Ελληνες του εξωτερικού. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, εξετάζεται ακόμη και η δυνατότητα ψήφου στις εκλογικές περιφέρειες όπου είναι εγγεγραμμένοι, διάσταση που επίσης φαίνεται να είναι προς συζήτηση, παρότι παρουσιάζει τεχνικές δυσκολίες.
Μεικτό σύστημα
Yπό διαπραγμάτευση φαίνεται να είναι από την πλευρά της κυβέρνησης η επιστολική ψήφος. Σύμφωνα με πληροφορίες, αυτή τη στιγμή φαίνεται να κερδίζει έδαφος η ιδέα ενός μεικτού συστήματος που θα προβλέπει τη δυνατότητα άσκησης του δικαιώματος τόσο στις προξενικές αρχές όσο και διά επιστολικής ψήφου, εφόσον οι εκλογείς δηλώσουν την επιλογή τους με ηλεκτρονικό μήνυμα μετά την προκήρυξη των εκλογών. Το ΚΚΕ, το οποίο μάλιστα κατέγραψε τριπλάσια ποσοστά από τα εθνικά του ποσοστά μεταξύ των Ελλήνων που ψήφισαν από το εξωτερικό στις τελευταίες εκλογές, φαίνεται να διαφωνεί με την επιστολική ψήφο. Εχει, πάντως, ταχθεί υπέρ του δικαιώματος ψήφου στους Ελληνες του εξωτερικού με πρότασή του από το 1983.