Τους λόγους που έχουν οδηγήσει στην κλιμάκωση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο εξέθεσε σε εμφάνισή του χθες σε διαδικτυακή εκδήλωση του γραφείου Βρυξελλών του German Marshall Fund of the United States ο υπουργός Αμυνας Νίκος Παναγιωτόπουλος. Η βασική αιτία της κρίσης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, όπως είπε ο κ. Παναγιωτόπουλος, είναι η «αλλαγή συμπεριφοράς της Τουρκίας», η οποία έχει αναπτύξει μία «επιθετική ρητορική» και μία «αναθεωρητική προσέγγιση» στην περιοχή. Είναι «ιδιαίτερα ανησυχητικό» ότι η Τουρκία «αντιλαμβάνεται τον εαυτό της ως περιφερειακή υπερδύναμη», είπε, που «απομακρύνεται από τη Δύση, συμπεριφέρεται επεκτατικά και ανοίγει μέτωπα παντού, από τη Λιβύη και τη Συρία ώς το Ναγκόρνο-Καραμπάχ».
Ο κ. Παναγιωτόπουλος προέβη στην εκτίμηση ότι η Ε.Ε. θα οδηγηθεί τελικά στην επιβολή κυρώσεων κατά της Αγκυρας, γιατί «οι προκλήσεις δεν θα σταματήσουν». Διερωτήθηκε μάλιστα ώς πού θα φτάσουν αυτές οι προκλήσεις αν η Ε.Ε. επιμείνει να μην αντιδρά δυναμικά. Ανέφερε με νόημα ότι κατανοεί πως η κατάσταση της τουρκικής οικονομίας είναι «εύθραυστη», ότι οι κυρώσεις θα την έπλητταν περαιτέρω και ότι πολλές ευρωπαϊκές εταιρείες είναι εκτεθειμένες σε αυτήν. Αλλά τόνισε ότι «η Ευρώπη θα πρέπει να έλθει αντιμέτωπη με το γεγονός ότι κάτι πρέπει να γίνει» με την Τουρκία.
Σχετικά με τους S-400, o κ. Παναγιωτόπουλος είπε ότι «έχει δημιουργήσει μεγάλη ανησυχία στις τάξεις του ΝΑΤΟ – και δικαιολογημένα». Η Τουρκία με αυτή την αγορά, τόνισε, «είτε εσκεμμένα είτε ακούσια, μετετράπη σε παράγοντα εκ των έσω υπονόμευσης της συνοχής του ΝΑΤΟ».
Ο υπουργός Αμυνας εντόπισε τις απαρχές της όξυνσης στην «υβριδική επίθεση» της Αγκυρας στον Εβρο τον περασμένο Μάρτιο, όταν, συντονίζοντας μία «γιγαντιαία επιχείρηση» διέλευσης παράνομων μεταναστών, επιχείρησε να «διαρρήξει τα βορειοανατολικά χερσαία σύνορα της Ελλάδας». Αν το εγχείρημα αυτό είχε πετύχει, τόνισε, «θα είχε αποσταθεροποιηθεί η ελληνική κυβέρνηση και θα είχε υπονομευθεί η ασφάλεια της χώρας». Το δεύτερο επεισόδιο όξυνσης ήταν η εξόρμηση του «Ορούτς Ρέις» τον Αύγουστο, με τη συνοδεία «σύσσωμου του τουρκικού στόλου». Η ελληνική αντίδραση ήταν ψύχραιμη αλλά αποφασιστική, είπε ο κ. Παναγιωτόπουλος, σημειώνοντας ότι «αποφύγαμε τις προκλητικές ενέργειες».
Εν τω μεταξύ, μιλώντας χθες στην «Κ», η εκτελεστική αντιπρόεδρος της Επιτροπής Μαργκρέτε Βεστάγκερ σχολίασε και αυτή την πρόσφατη φραστική επίθεση του Ταγίπ Ερντογάν κατά του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν. «Πρόκειται για ένα πολύ ευαίσθητο ζήτημα. Ο Ζοσέπ Μπορέλ απάντησε τις προάλλες, λέγοντας ότι προφανώς αυτές οι διατυπώσεις είναι απαράδεκτες. Πιστεύω ότι το έθεσε σωστά». «Στεκόμαστε στο πλευρό της Γαλλίας», επισήμανε η κ. Βεστάγκερ, τονίζοντας ότι η ελευθερία της έκφρασης είναι θεμελιώδης αξία για την Ε.Ε.