Η Αθήνα και ο Κυριάκος Μητσοτάκης τα τελευταία χρόνια έχουν διεκδικήσει και διαδραματίσει στη διεθνή σκηνή λόγο και ρόλο δυσανάλογο του μεγέθους της χώρας σε μια σειρά από κρίσιμα θέματα, από την καθιέρωση του COVID pass την περίοδο του κορωνοϊού μέχρι τον πόλεμο στην Ουκρανία και την επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου.
Oμως, το εγχείρημα της διασφάλισης των όρων για τη δημιουργία ανθρωπιστικού διαδρόμου προς τη δοκιμαζόμενη Λωρίδα της Γάζας είναι ίσως το πλέον σύνθετο και δυσκολότερο. Σύμφωνα με πληροφορίες, μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας η κυβέρνηση εργάζεται συστηματικά στη συγκεκριμένη κατεύθυνση, με βασικούς συνομιλητές την Ουάσιγκτον και βεβαίως το Ισραήλ και τον ΟΗΕ. Το υπό συζήτηση σχέδιο προβλέπει τη δημιουργία ασφαλούς διαδρόμου για την αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας διά θαλάσσης με τελικό προορισμό το λιμάνι της Γάζας, μέσω της διαμόρφωσης των απαιτούμενων «όρων» και «εγγυήσεων» ασφαλείας.
«Κλειδί» για το πρώτο ζητούμενο αποτελεί η Ιερουσαλήμ, καθώς το λιμάνι της Γάζας αποτελεί εμπόλεμη ζώνη που ουσιαστικά ελέγχεται από το Ισραήλ. Οσο για τις εγγυήσεις ασφαλείας, μπορούν να τις παράσχουν μόνον οι ΗΠΑ που διαθέτουν ισχυρή στρατιωτική παρουσία στην περιοχή, «αποδυναμώνοντας» παράλληλα την ανάγκη για εμπλοκή στην αποστολή και ελληνικού πολεμικού πλοίου. Πέραν των συνεννοήσεων με τους δύο ανωτέρω παράγοντες, η Αθήνα, και ειδικότερα το υπουργείο Εξωτερικών που χειρίζεται το θέμα, συνομιλεί και με τον ΟΗΕ, καθώς θα διαδραματίσει ρόλο στη διάθεση της όποιας βοήθειας, ενώ μένει να απαντηθούν κρίσιμες λεπτομέρειες, μεταξύ των οποίων πώς αυτή θα φυλάσσεται ώστε να μην καταλήγει στη Χαμάς. Οι σύνθετες διαβουλεύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη καθιστούν αβέβαιο το πότε και πώς θα πραγματοποιηθεί η πρώτη αποστολή που η Αθήνα επιθυμεί να περιλαμβάνει πρωτίστως φαρμακευτική βοήθεια –καθώς είναι δυνατόν να αξιοποιηθούν οι μεγάλες δυνατότητες της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας– αλλά και τρόφιμα και είδη ανάγκης. Μάλιστα, ακριβώς λόγω των δυσκολιών, ως plan B στο τραπέζι βρίσκεται και η μεταφορά της βοήθειας μέσω Αιγύπτου.
Σε κάθε περίπτωση, είναι σαφές πως η Αθήνα έχει αποφασίσει να μη διαδραματίζει ρόλο «παρατηρητή» στις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, διατηρώντας ανοικτούς διαύλους επικοινωνίας με όλες τις πλευρές αλλά και «ισορροπημένη» στάση αρχών: Εχει σημασία, ως προς τούτο, πως ο Κυρ. Μητσοτάκης παρότι αναγνώρισε εξαρχής το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα, έσπευσε να επισημάνει πως η επίθεση στη Λωρίδα της Γάζας «έχει κλιμακωθεί πέραν των ορίων που θα περίμενε κανείς ως λελογισμένη».
Η επιτάχυνση και ο γρίφος
Δύο καλά για την κυβέρνηση νέα και ένα μεγάλο ερωτηματικό προέκυψαν από την τελευταία συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου. Το πρώτο καλό νέο είναι πως η συνεδρίαση δεν πραγματοποιήθηκε στη σκιά κάποιου «φάλτσου» κυβερνητικού στελέχους. Η εντολή του πρωθυπουργού προς τους υπουργούς να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στις δηλώσεις τους φαίνεται πως –επί του παρόντος τουλάχιστον– εισακούεται. Το δεύτερο, πως συνδέθηκε με μια εμπροσθοβαρή μεταρρυθμιστική ατζέντα: Συζητήθηκαν και εγκρίθηκαν μεταξύ άλλων πρωτοβουλίες για την επιτάχυνση των διαδικασιών στο κτηματολόγιο, για το ιδιαίτερα σημαντικό και λόγω γεωγραφικής θέσης Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο, το εθνικό σχέδιο για την αντιμετώπιση του Αλτσχάιμερ, τα μέτρα μείωσης του ενεργειακού κόστους και οι αλλαγές στην Πολιτική Προστασία υπό το πρίσμα των καταστροφικών πυρκαγιών και των πλημμυρών του καλοκαιριού, δείγμα, όπως λέγεται, πως έχει υπάρξει προσαρμογή των υπουργών στο «ροτέισον», στο οποίο προχώρησε ο Κυρ. Μητσοτάκης, και η κυβέρνηση αποκτά ρυθμό.
Οσο για το ερωτηματικό; Αυτό είναι το πολιτικό αποτύπωμα που θα έχουν τα μέτρα τα οποία εγκρίθηκαν για την ανάσχεση της προκλητικής συχνότατα φοροδιαφυγής, καθώς «ακουμπούν», επιβαρύνοντας με πρόσθετο φόρο, σχεδόν μισό εκατομμύριο ελεύθερους επαγγελματίες. Στο υπουργείο Οικονομικών αναγνωρίζουν πως θα υπάρξει κόστος, καθώς μεγάλο μέρος των «θιγομένων» αποτελεί τμήμα της εκλογικής βάσης της Ν.Δ. Ελπίζουν, όμως, ότι αυτό θα αντισταθμιστεί από τους μισθωτούς που δεν θα αισθάνονται πλέον πως σηκώνουν μόνοι τα φορολογικά βάρη και από τους πλέον ευάλωτους προς τους οποίους θα κατευθυνθεί μέρος του νέου δημοσιονομικού χώρου που δημιουργείται. Οπως λέγεται, ο λόγος που τα μέτρα υιοθετούνται στην αρχή της τετραετίας είναι ακριβώς προκειμένου να γίνουν ορατά τα οφέλη της παρέμβασης. Οσο για τον προβληματισμό που υφίσταται, αυτός εστιάζεται στο ενδεχόμενο από μερίδα της κοινής γνώμης –κυρίως τους ίδιους τους ελεύθερους επαγγελματίες– τα μέτρα να θεωρηθούν πολύ «σκληρά» και από μια άλλη πολύ «λάιτ».
Το χρονοδιάγραμμα της διάσπασης
Οσοι στοιχηματίζουν ότι η πολυσυζητημένη Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ το επόμενο Σαββατοκύριακο θα σφραγιστεί από τη «μεγάλη έξοδο» των στελεχών της «Ομπρέλας» και τη διάσπαση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ίσως διαψευστούν. Χωρίς τίποτα να αποκλείεται, ορισμένοι εκ των μετεχόντων στο εγχείρημα της δημιουργίας του νέου κόμματος τοποθετούν τους τίτλους τέλους για τον ενιαίο ΣΥΡΙΖΑ αργότερα και συγκεκριμένα πριν από την ανάπαυλα των Χριστουγέννων, ενώ άλλοι στο προγραμματισμένο για τον Φεβρουάριο συνέδριο.
Ο χρόνος δημιουργίας του νέου κόμματος που θα μπει άμεσα στα βαθιά των ευρωεκλογών του Ιουνίου δεν είναι ουδέτερος πολιτικά. Δεν θα πρέπει να σχηματιστεί ούτε πολύ αργά, ώστε να φτάσει «απροετοίμαστο» στην κάλπη και να έχει χάσει κάποιους από τους δυνητικούς ψηφοφόρους του προς το ΚΚΕ, ούτε πολύ νωρίς, ώστε να μην ατονήσει το ενδιαφέρον των πολιτών: έχει τη σημασία του ότι το συνεχιζόμενο «δράμα» στον ΣΥΡΙΖΑ στρέφει τα φώτα της δημοσιότητας στα στελέχη της «Ομπρέλας» και αυτά πιθανότατα θα σβήσουν με το πέρας των εν εξελίξει «εχθροπραξιών». Σε κάθε περίπτωση, το πότε θα σχηματιστεί το νέο κόμμα και τι δυναμική θα αναπτύξει ενδιαφέρει όλους τους βασικούς παίκτες της πολιτικής σκηνής, πλην ενδεχομένως της Ν.Δ.: Ο «νεοπροεδρικός» ΣΥΡΙΖΑ είναι σαφές πως θέλει το τοπίο να ξεκαθαρίσει άμεσα, οι όποιες αποχωρήσεις να συντελεστούν και να τερματιστεί η εσωστρέφεια διαρκείας στην Κουμουνδούρου. Το ΠΑΣΟΚ βλέπει τη δημιουργία νέου κόμματος από τα στελέχη της «Ομπρέλας» ως ευκαιρία για νέες δημοσκοπικές απώλειες του ΣΥΡΙΖΑ, που διευκολύνουν την προσπάθεια της Χαριλάου Τρικούπη να φτάσει στις ευρωεκλογές ως δεύτερο κόμμα. Ενώ για το ΚΚΕ δεδομένα θα αποτελέσει ανάχωμα στη ροή αριστερόστροφων ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ προς τον Περισσό. Το νέο κόμμα θα ανακατέψει, λοιπόν, την τράπουλα. Πολύ ή λίγο, θα εξαρτηθεί από τη δυναμική που θα αναπτύξει.