Για τον ρόλο, την πορεία, αλλά και την εν γένει συμμετοχή του στη διεθνή σκηνή και στα ελληνικά πράγματα είναι άλλοι καταλληλότεροι από μένα να μιλήσουν για τον εκλιπόντα Χένρι Κίσινγκερ. Στην Ελλάδα ο εκλιπών θεωρείται ως ο κύριος εκφραστής του ανθελληνισμού στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, αλλά και στις ΗΠΑ. Είναι αλήθεια ότι η στάση του στην Κύπρο το 1974, όπως αυτή έχει καταγραφεί στην Ιστορία, ήταν ενάντια στα ελληνικά συμφέροντα. Εγώ όμως θέλω να καταθέσω κάτι που έζησα σε σχέση με μια άλλη κρίσιμη υπόθεση για την Ελλάδα των τελευταίων δεκαετιών, αυτή του Μακεδονικού.
Είναι καλοκαίρι του 2008 και στις δίδυμες πόλεις Μινεάπολη και Σεντ Πολ διοργανώνεται το συνέδριο του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, ενόψει των προεδρικών εκλογών του Νοεμβρίου. Παρευρίσκομαι ως εκπρόσωπος του κόμματος της Nέας Δημοκρατίας, με την ιδιότητα του προέδρου της Επιτροπής Eξωτερικών και Αμυνας. Το συνέδριο είχε μια μεγάλη λίστα διεθνών προσκεκλημένων απ’ όλον τον κόσμο. Η συμμετοχή σε ένα τέτοιο συνέδριο είναι μοναδική εμπειρία, όχι μόνο για τα φαντασμαγορικά σόου των μπαλονιών, αλλά γιατί διαπιστώνεις πόσο δομημένα λειτουργούν τα ισχυρά κόμματα των ΗΠΑ. Την εποχή εκείνη οι Ρεπουμπλικανοί ήθελαν να προβάλουν το στελεχιακό τους δυναμικό στις διεθνείς σχέσεις, αλλά και την εμπειρία του υποψηφίου προέδρου Τζον Μακέιν, ο οποίος ήταν βετεράνος του Βιετνάμ και από τα αρχαιότερα μέλη της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας – σε αντίθεση με τον άπειρο στα διεθνή Μπαράκ Ομπάμα. Γύρω από τον Μακέιν υπήρχε μια ισχυρή ομάδα «γερακιών» της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, όπως ο Πολ Γούλφοβιτς, με τον οποίο είχα την ευκαιρία να αποκτήσω μια καλή προσωπική σχέση, o Λόρενς Ιγκλμπέργκερ, ο οποίος είχε χρηματίσει και ΥΠΕΞ του Τζορτζ Χ. Μπους και βέβαια ο Χένρι Κίσινγκερ.
Ανάμεσα στους προσκεκλημένους εκείνου του συνεδρίου ήταν και ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας Νίκολα Γκρουέφσκι. Θυμίζω ότι τον Απρίλιο της ίδιας χρονιάς, η κυβέρνηση της Ελλάδας με επικεφαλής τον Κώστα Καραμανλή, υπ. Εξωτερικών την Ντόρα Μπακογιάννη και υπ. Αμυνας τον Βαγγέλη Μεϊμαράκη, είχαν προβάλει αντίσταση στη διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς τη γειτονική χώρα στη σύνοδο στο Βουκουρέστι. Είχαν ξεκαθαρίσει ότι δεν μπορεί η ΠΓΔΜ να γίνει μέλος του ΝΑΤΟ χωρίς να λύσει τα διμερή ζητήματά της με την Ελλάδα και ιδιαίτερα το θέμα της ονομασίας, αλλά και του αλυτρωτισμού που αυτό συμβόλιζε. Ετσι θα εκπληρωνόταν η συνθήκη της καλής γειτονίας που οφείλουν να έχουν τα μέλη της συμμαχίας μεταξύ τους. Κύριο ζητούμενο, λοιπόν, της αυτοαποκαλούμενης «μακεδονικής» αποστολής ήταν να αποσπάσει κάποιας μορφής δέσμευση για τη μελλοντική διεύρυνση του ΝΑΤΟ και τη συνέχιση της πολιτικής στήριξης της συνταγματικής τους ονομασίας. Στο πλαίσιο αυτό, σε κάθε ευκαιρία η αποστολή των γειτόνων μας αναδείκνυε την αδικία που είχε γίνει στο Βουκουρέστι και αναζητούσε τη στήριξη των συνομιλητών της.
Κορυφαίο γεγονός για τις ξένες αποστολές, στο πλαίσιο του συνεδρίου, ήταν η βραδιά που ήταν αφιερωμένη στη συζήτηση με τον Χένρι Κίσινγκερ. Εκεί, συνεργάτης του Γκρουέφσκι ρώτησε τον Κίσινγκερ πώς αισθάνεται βλέποντας τον πρόεδρο των ΗΠΑ να έχει εξαγγείλει τρεις ημέρες πριν από τη σύνοδο στο Βουκουρέστι, από τα Τίρανα, την είσοδο της Αλβανίας, της Κροατίας και της Βόρειας Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ, κι αυτή να μη γίνεται δεκτή εξαιτίας των παράλογων αιτιάσεων από την πλευρά της Ελλάδας. Τότε πήρε μια αποστομωτική και απαξιωτική –όπως περιγράφει σε σημείωμά του ο επίσης προσκεκλημένος πρέσβης της Ελλάδας στην Ουάσιγκτον, Αλέξανδρος Μαλλιάς– απάντηση από τον Κίσινγκερ, ο οποίος του είπε ότι αυτή δεν ήταν η μόνη εισήγηση του προέδρου Μπους που δεν έγινε δεκτή στη σύνοδο. Θύμισε ότι τόσο η Ουκρανία όσο και η Γεωργία δεν πήραν αυτά που ήθελαν (σύνδεση και οδικό χάρτη ένταξης), για να συμπληρώσει ότι δεν θα άλλαζε καμιά γεωστρατηγική ισορροπία εάν θα εντασσόταν ή όχι η γείτονα στο ΝΑΤΟ, γιατί το γεωπολιτικό της αποτύπωμα είναι ελάχιστο. Εκλεισε λέγοντας ότι, όπως και να το κάνουμε, η Ελλάδα έχει ιστορικά δικαιώματα πάνω στο όνομα της Μακεδονίας. Μετά την ψυχρολουσία της σκοπιανής αντιπροσωπείας, δεν θεώρησα σκόπιμο να πάρω τον λόγο για να συμπληρώσω τίποτα σε αυτά που είπε ο Κίσινγκερ.
Δεν έτυχε να τον ξαναδώ έκτοτε. Από κοντά τον είχα συναντήσει στο παρελθόν, όσο σπούδαζα στη Βοστώνη, στο αγαπημένο του Κέντρο Διεθνών Σπουδών του Χάρβαρντ, του οποίου υπήρξε και ιδρυτής. Θεωρώ τεράστιο το ακαδημαϊκό του έργο και δύο από τα βιβλία του απαραίτητα εφόδια για όποιον θέλει να καταλάβει πώς λειτουργεί ο κόσμος – τη «Διπλωματία» και το βιβλίο για την Κίνα το οποίο δεν έχει μεταφραστεί στα ελληνικά.
* Ο κ. Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης είναι βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας.