Το μυστήριο των τελευταίων ημερών αναφορικά με το ποιος έδωσε στην Αννα Μισέλ Ασημακοπούλου τη λίστα με τα στοιχεία των απόδημων φαίνεται πως λαμβάνει τέλος. Επειτα από εσωτερική έρευνα που πραγματοποίησε το Μαξίμου, διαπιστώθηκε ότι τα στοιχεία δόθηκαν από το γραφείο του –πρώην πλέον– γ.γ. του υπουργείου Εσωτερικών Μιχάλη Σταυριανουδάκη, ο οποίος υπέβαλε σήμερα την παραίτησή του. Σήμερα ανακοινώθηκε και η αποπομπή του γραμματέα Αποδήμων της Ν.Δ., Νίκου Θεοδωρόπουλου. Λίγες ώρες νωρίτερα και η ίδια η κ. Ασημακοπούλου ανακοίνωσε ότι αποσύρει την υποψηφιότητά της για ευρωβουλευτής της Ν.Δ.
Το χρονικό
Από τότε που η υπόθεση είδε το φως της δημοσιότητας, η κ. Ασημακοπούλου υποστήριξε ότι δεν είχε στην κατοχή της τη λίστα όσων εγγράφηκαν στο σύστημα για την επιστολική ψήφο. Εκανε μάλιστα λόγο για «επίθεση λάσπης» που δέχεται, διευκρινίζοντας πως «100 ημέρες πριν από τις ευρωεκλογές το γραφείο μου απέστειλε newsletter σε Ελληνες του εξωτερικού, με στοιχεία επικοινωνίας που συγκέντρωσα ως ευρωβουλευτής στη διάρκεια των τελευταίων 5 ετών, ώστε να ζητήσω την άδεια να επικοινωνώ τακτικά μαζί τους, όπως πράττω πάντα σεβόμενη τα προσωπικά δεδομένα και το GDPR».
Σύμφωνα πάντως με καταγγελίες που είχαν δει το φως της δημοσιότητας και τις οποίες επικαλέστηκε πριν από μερικές ημέρες η «Κ», τα επίμαχα emails φαίνεται πως στάλθηκαν σε απόδημους που είχαν εγγραφεί στο σύστημα προκειμένου να ψηφίσουν στις πρεσβείες στις εκλογές του περασμένου Μαΐου. Οταν η «Κ» είχε προσπαθήσει να επικοινωνήσει με την κ. Ασημακοπούλου, η ίδια απάντησε πως δεν μπορεί να προβεί σε κάποιο σχόλιο όσο διαρκεί η έρευνα.
Τα όσα έγραψε πριν λίγες ημέρες η «Κ», επιβεβαιώθηκαν σήμερα από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Παύλο Μαρινάκη, που δήλωσε ότι έπειτα από την έρευνα που διεξήγαγε το Μάξιμου, διαπιστώθηκε ότι κάποια από τα emails έφυγαν μετά τις εκλογές του Μαΐου 2023.
Οπως χαρακτηριστικά είπε ο κ. Μαρινάκης, το Μαξίμου έπειτα από την εσωτερική έρευνα που διεξήγαγε, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «κάποια mails έφυγαν, ενώ δεν έπρεπε να φύγουν μετά την εκλογική διαδικασία του Μαΐου του 2023 από συνεργάτη του τότε γενικού γραμματέα του ΥΠΕΣ κ. Σταυριανουδάκη. Γι’ αυτό κι εκείνος ανέλαβε την πολιτική ευθύνη και παραιτήθηκε, αν και δεν έχει πλέον αυτά τα καθήκοντα. Εχει άλλα καθήκοντα που δεν σχετίζονται με τους εκλογείς, ή οτιδήποτε σχετικό με τις εκλογές».
Εισαγγελική παρέμβαση
Λίγες ημέρες αφότου η υπόθεση είδε το φως της δημοσιότητας, ο εισαγγελέας Αθηνών Αντώνης Ελευθεριάνος διέταξε τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης, προκειμένου να διερευνηθεί αν τελέστηκαν τα αδικήματα της παραβίασης της νομοθεσίας για προσωπικά δεδομένα και της παραβίασης υπηρεσιακού απορρήτου.
Παράλληλα, η υπουργός Εσωτερικών Νίκη Κεραμέως έχει εδώ και ημέρες δημοσιοποιήσει ότι δόθηκε οδηγία από κοινού με τον αναπληρωτή υπουργό Θοδωρή Λιβάνιο για τη διενέργεια εσωτερικού ελέγχου στο υπουργείο Εσωτερικών, προκειμένου να επιβεβαιωθεί η επάρκεια της ασφάλειας των διαδικασιών προστασίας για δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα σε ό,τι αφορά τους εκλογικούς καταλόγους του 2023 και ευρύτερα. Αυτή η οδηγία δόθηκε σύμφωνα με την ίδια, καθώς «υπήρξαν αναφορές από πολίτες και στο υπουργείο Εσωτερικών και οφείλουμε να απαντήσουμε. Δεν πρέπει να υπάρχει απολύτως καμία σκιά».
Τα βιογραφικά
Ο Μιχάλης Σταυριανουδάκης, ο οποίος φαίνεται πως φέρει σημαντικό μερίδιο ευθύνης για τη συγκεκριμένη υπόθεση, από τη στιγμή που τα στοιχεία έφυγαν σύμφωνα με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο από το γραφείο του, περιγράφεται σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Κ» ως συγκρουσιακός και φιλόδοξος.
Ηταν δήμαρχος στο Δήμο Δάφνης-Υμηττού από το 2002 έως 2019, ενώ στις εθνικές εκλογές του 2019 ήταν υποψήφιος με τη Νέα Δημοκρατία στο Νότιο Τομέα της Β’ Αθηνών, χωρίς όμως να καταφέρει να εκλεγεί. Από τον Ιούλιο του 2019 κι έπειτα διετέλεσε γ.γ. στο υπουργείο Εσωτερικών. Στο παρελθόν διετέλεσε μεταξύ άλλων μέλος του Δ.Σ. της Περιφερειακής Α.Ε. Διανομής Φυσικού Αερίου Κεντρικής Αττικής «Αθηναϊκό Αέριο» και της ΑΒΕΕ «Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα».
Από την πλευρά του, ο αποπεμφθείς από τη θέση του γ.γ. Αποδήμων της Νέας Δημοκρατίας, Νίκος Θεοδωρόπουλος (αριστερά), εμφανίζεται σύμφωνα με το βιογραφικό του, να έχει εργαστεί μεταξύ άλλων στις Βρυξέλλες σε εταιρεία συμβούλων και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα. Σε συνεντεύξεις που έχει παραχωρήσει στο παρελθόν, εμφανιζόταν ως συνιδρυτής μιας από τις μεγαλύτερες ελληνικές startups. Σύμφωνα πάντως με ορισμένα δημοσιεύματα, η θέση του στη συγκεκριμένη εταιρεία ήταν μικρότερης ισχύος.
Η υπόθεση της Αννας Μισέλ Ασημακοπούλου θυμίζει σε μεγάλο βαθμό τη μαζική αποστολή εκατοντάδων προεκλογικών SMS που το καλοκαίρι του 2019 έστειλε, ενόψει των ερχόμενων εθνικών εκλογών, ο πρώην βουλευτής της Ν.Δ., Θεόδωρος Φροτσάκης. Επειτα από σχετικές καταγγελίες που είχε λάβει τότε, η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, επέβαλε πρόστιμο 3.000 ευρώ στον κ. Φορτσάκη για παράνομη επεξεργασία προσωπικών δεδομένων. Η Αρχή επέβαλε το ίδιο πρόστιμο για τους ίδιους λόγους και στον –νυν– βουλευτή της Ν.Δ., Δημήτρη Κούβελα και στην πρώην υποψήφια βουλευτή της Ν.Δ. Ιωάννα Καλαντζάκου-Τσατσαρώνη. Η Αρχή έκρινε πως τα επίμαχα SMS και emails στάλθηκαν χωρίς την προηγούμενη συγκατάθεση των παραληπτών, με αποτέλεσμα να παραβιάζεται το άρθρο 11 του νόμου 3471/2006 για την προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών.
Η προσφυγή στο ΣτΕ και το νομοθετικό κενό
Τα τρία πολιτικά πρόσωπα προσέφυγαν στο ΣτΕ, το οποίο τον Ιούνιο του 2022 αποφάνθηκε ότι υπάρχει νομοθετικό κενό και γι’ αυτόν τον λόγο ακύρωσε τα συγκεκριμένα πρόστιμα. Πιο συγκεκριμένα, οι σύμβουλοι Επικρατείας έκριναν ότι ο περιορισμός της «αναγκαίας για τη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος» επικοινωνίας του υποψήφιου βουλευτή με τους εκλογείς απαιτεί «ειδική ρύθμιση». Ως τέτοια ειδική ρύθμιση όμως σύμφωνα με το ΣτΕ, δεν μπορεί να θεωρηθεί το άρθρο 11 παρ. 1 του ν. 3471/2006, το οποίο «ρυθμίζει τις μη ζητηθείσες επικοινωνίες για σκοπούς απευθείας εμπορικής προώθησης προϊόντων ή υπηρεσιών και για κάθε είδους διαφημιστικούς σκοπούς».
Πάντως, σύμφωνα με το ΣτΕ, η επικοινωνία του υποψήφιου βουλευτή κατά την προεκλογική περίοδο δεν εμπίπτει ούτε στις διατάξεις του προαναφερθέντος νόμου ούτε σ’ αυτές της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2002/58 περί αυτόκλητων κλήσεων για σκοπούς απευθείας εμπορικής προώθησης.
Νέα οδηγία
Σημειώνεται πως ύστερα από τις τρεις αυτές αποφάσεις που εξέδωσε το ΣτΕ, η Αρχή δημοσίευσε τον περασμένο Απρίλιο νέες κατευθυντήριες γραμμές αναφορικά με την πολιτική επικοινωνία, αυτή τη φορά αποκλειστικά υπό το πεδίο εφαρμογής και σύμφωνα με τις απαιτήσεις νομιμότητας του GDPR. Στη νέα αυτή οδηγία της Αρχής, σημειώνεται σχετικά με την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων με σκοπό την πολιτική επικοινωνία, πως αυτή μπορεί να βασίζεται είτε στην προηγούμενη συγκατάθεση των υποκειμένων των δεδομένων είτε σε υπέρτερο έννομο συμφέρον που εκάστοτε συντρέχει.
Διευκρινίζεται πάντως ότι όταν τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα έχουν συλλεχθεί νομίμως αρχικώς για άλλο σκοπό και η περαιτέρω χρήση τους για τον σκοπό της πολιτικής επικοινωνίας δεν βασίζεται στη συγκατάθεση του υποκειμένου των δεδομένων, η επεξεργασία είναι νόμιμη, αν ο υπεύθυνος τεκμηριώνει ότι η επεξεργασία για τον σκοπό της πολιτικής επικοινωνίας είναι συμβατή με τον σκοπό για τον οποίο συλλέχθηκαν αρχικώς τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα και ικανοποιούν τις προϋποθέσεις του GDPR.