Για τον κίνδυνο να μην υπάρξει σύντομα άλλου είδους νομοθετικό κείμενο σχετικά με τη μετανάστευση και το άσυλο από πλευράς Ευρωπαϊκής Ενωσης, προειδοποίησαν οι εισηγητές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις οκτώ σχετικές νομοθεσίες, που θα τεθούν προς τελική ψηφοφορία την Τετάρτη.
Για τον λόγο αυτό, άλλωστε, οι περισσότεροι υπογράμμισαν την ανάγκη να υπερψηφιστεί το Σύμφωνο για το Ασυλο και τη Μετανάστευση, παρά τις διαφωνίες που προκαλούν συγκεκριμένα νομοθετήματα ανάμεσα στις πολιτικές ευρωομάδες.
Αρκετοί εξ αυτών παραδέχθηκαν ότι το Σύμφωνο μπορεί να μην είναι τέλειο, αλλά αποτελεί σίγουρα προϊόν συμβιβασμού και διαρκών διαπραγματεύσεων τα τελευταία χρόνια. Κάποιοι, μάλιστα, χαρακτήρισαν το νομοθέτημα-«ορόσημο», καθώς αποτελεί μια όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένη απάντηση της Ε.Ε. για πρώτη φορά σε ένα ζήτημα, που είναι «ξεκάθαρα ευρωπαϊκό», ενώ εξασφαλίζεται η αλληλεγγύη ανάμεσα στα κράτη-μέλη, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσεων.
Ζητούμενο, πλέον, για τους ευρωβουλευτές είναι η εφαρμογή του εν λόγω Συμφώνου από τα κράτη-μέλη και η σχετική παρακολούθηση εκ μέρους της Κομισιόν.
Εισάγονται «εργαλεία αλληλεγγύης»
Στη σχετική συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν ενόψει της κρίσιμης ψηφοφορίας, αρκετοί ευρωβουλευτές επισήμαναν ότι πρόκειται για ένα σύστημα νομοθεσιών που αλληλοσυμπληρώνεται. «Είμαστε ικανοποιημένοι; Οχι» είπε χαρακτηριστικά ο ευρωβουλευτής και εισηγητής για τον κανονισμό για τη διαχείριση κρίσεων στη μετανάστευση, Χουάν Φερνάντο Λόπεζ Αγκιλάρ.
«Πρόκειται, ωστόσο, για βελτιωμένη πρόταση, από όσες υπήρξαν στο παρελθόν και πλέον εισάγονται “εργαλεία αλληλεγγύης”» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Ισπανός σοσιαλδημοκράτης. «Προτιμώ να υιοθετηθεί και να φροντίσουμε μετά για την εφαρμογή του», σημείωσε. Αναφερόμενος στην πιθανότητα να μην υπερψηφιστεί κάποιο ή κάποια από τα νομοθετήματα, προειδοποίησε ότι «εάν πέσει ένας από τους πυλώνες αυτού του συστήματος, δεν θα είναι ισορροπημένο».
Βέβαιος ότι υπάρχει ισχυρή πλειοψηφία για να εγκριθεί αύριο το Σύμφωνο εμφανίστηκε ο Τόμας Τομπέ, εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Εάν πάντως επικρατήσει λαϊκίστικη διάθεση και δεν ψηφιστεί κάποιο από τα νομοθετήματα, ανέφερε ότι η ευρωομάδα του θα συγκληθεί αμέσως για να συζητήσει σχετικά. Επέμεινε ωστόσο ότι υπάρχει πλειοψηφία δημοκρατικών δυνάμεων (ΕΛΚ, Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, Φιλελεύθερων) για την αυριανή έγκριση του Συμφώνου.
Ο ίδιος, που είναι εισηγητής για τον κανονισμό για τη διαχείριση του ασύλου και της μετανάστευσης, σημείωσε ότι στο «πακέτο» προβλέπεται ένας ισορροπημένος μηχανισμός, που περιλαμβάνει όλα τα κράτη-μέλη, χωρίς ad hoc λύσεις που προκαλούν βάρος σε ορισμένες χώρες.
Από την πλευρά της, η Φαμπιάν Κέλερ, εισηγήτρια για τον κανονισμό για τις διαδικασίες ασύλου, επισήμανε ότι η ψήφος δεν είναι δεδομένη, αλλά ότι είναι σημαντική, καθώς δείχνει ότι «το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μπορεί να διαχειριστεί τη μετανάστευση εποικοδομητικά». Για την περίπτωση που κάποιο νομοθέτημα δεν περάσει αύριο και εκείνη είπε ότι «θα δούμε τότε τι θα γίνει». Η πλειονότητα των δημοκρατικών δυνάμεων, όπως ανέφερε η Γαλλίδα φιλελεύθερη ευρωβουλευτής, στηρίζει το νομοθετικό κείμενο.
«Δεν είμαστε ακτιβιστές, είμαστε πολιτικοί» τόνισε η Ολλανδή ευρωβουλευτής Σοφι ιντ Βέλτ για να προσθέσει ότι για τον λόγο αυτό, «η δουλειά μας είναι να επιλύουμε διλήμματα». Η εισηγήτρια για την οδηγία για τις συνθήκες υποδοχής σημείωσε πάντως ότι θα υπερψηφίσει τα περισσότερα νομοθετήματα και θα απέχει σε κάποια, γιατί από τη μια θεωρεί ότι πρέπει να φανεί ότι η Ε.Ε. μπορεί να φέρει αποτελέσματα, αλλά από την άλλη, ότι πρέπει να καταγραφεί ότι υπάρχουν δίκαιες αμφιβολίες. Ανέφερε ωστόσο ότι όλα θα εξαρτηθούν πλέον από την εφαρμογή του «πακέτου» από τα κράτη-μέλη, αλλά και από την Κομισιόν.
Αντιθέτως, η αριστερή ευρωβουλευτής από τη Σουηδία Μάλιν Μπγιορκ ανέφερε ότι το Σύμφωνο δεν επιλύει κανένα από τα ζητήματα τα οποία κλήθηκε να επιλύσει, καθώς κάθε χώρα άφιξης συνεχίζει να είναι υπεύθυνη, ενώ δεν επιλύεται το ζήτημα των πνιγμών στη Μεσόγειο. Η εισηγήτρια για το κοινοτικό πλαίσιο επανεγκατάστασης ανέφερε την περίπτωση των Ουκρανών προσφύγων ως παράδειγμα για το πώς η Ευρώπη μπορεί να δείξει αλληλεγγύη. Τάχθηκε εξάλλου κατά των κέντρων κράτησης μεταναστών.
Οι ευρωβουλευτές παραδέχθηκαν, παράλληλα, ότι το Σύμφωνο δεν επιλύει κάποια επιμέρους ζητήματα, που ωστόσο είναι κρίσιμα για τα κράτη-μέλη όπως το θέμα της νόμιμης εργασιακής μετανάστευσης, αλλά και εκείνο των επαναπατρισμών/ επιστροφών.
Οι συμφωνίες με χώρες της βόρειας Αφρικής
Το τελευταίο επιχειρούν να επιλύσουν οι πρόσφατες συμφωνίες με χώρες της βόρειας Αφρικής (Αίγυπτος, Μαρόκο, Τυνησία) και για τις οποίες οι περισσότεροι ευρωβουλευτές άσκησαν κριτική, καθώς εκτιμούν ότι δεν διασφαλίζεται ο σεβασμός στις ευρωπαϊκές αξίες, ενώ υπογράμμισαν ότι δεν υπήρξε προηγούμενη διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Σχολιάζοντας συγκεκριμένα τη συμφωνία Ιταλίας – Αλβανίας η Φαμπιάν Κέλερ ανέφερε ότι το ζήτημα –που επίσης δεν επιλύεται μέσω του Συμφώνου– αφορά τον ορισμό της ασφαλούς τρίτης χώρας.
Από την πλευρά του, ο Ισπανός συντηρητικός ευρωβουλευτής Χόρχε Μπουσαδέ εισηγητής για τον κανονισμό Eurodac εκ μέρους του ECR, σημείωσε ότι η συμφωνία Ιταλίας – Αλβανίας είναι νόμιμη και ότι συνάδει με το διεθνές δίκαιο. Ανέφερε εξάλλου ότι στην Ισπανία το μεγαλύτερο μέρος των μεταναστών φθάνει από το Μαρόκο, που θεωρείται ασφαλής τρίτη χώρα και για τον λόγο αυτό, λαμβάνει χρηματοδοτήσεις από την Ε.Ε, χωρίς ωστόσο να δέχεται επιστροφές μεταναστών.
Στη δική του παρέμβαση ο σοσιαλιστής ευρωβουλευτής από τη Σλοβενία Ματιάς Νέμετς ανέφερε ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να ασχοληθεί στον επόμενο θεσμικό κύκλο με τις εν λόγω συμφωνίες, καθώς δεν συνάδουν με τις ευρωπαϊκές αξίες και για τον λόγο αυτό χρειάζεται να επανεξεταστούν.