Πέμπτη 9 Ιουλίου 2015, Φρανκφούρτη: Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε μιλάει σε συνέδριο της Γερμανικής Κεντρικής Τράπεζας, με τον τίτλο «Σημεία καμπής». «Είπα στον Ευκλείδη (σ.σ. Τσακαλώτο) την Τρίτη, αν θέλεις να κερδίσεις λίγη από την εμπιστοσύνη που έχει χαθεί, φέρε κάποιο μέτρο έως την επόμενη συνεδρίασή μας… Μία prior action, όπως είχαν οι Ισπανοί, οι Πορτογάλοι, που δεν είναι οπαδοί της προνομιακής μεταχείρισης της Ελλάδας… Μέχρι τώρα δεν έχουν φέρει τίποτα και δεν ξέρω πώς θα τα καταφέρουν έως την Κυριακή».
Λίγο πριν από τον Σόιμπλε έχει μιλήσει ο Γερμανός κεντρικός τραπεζίτης, Γενς Βάιντμαν, στην ίδια εκδήλωση: «Κατά μεγάλη πλειοψηφία οι Ελληνες απέρριψαν περαιτέρω μέτρα σταθεροποίησης της οικονομίας. Οι ελληνικές τράπεζες έχουν αμφίβολη ρευστότητα. Αλλά οι κεντρικές τράπεζες δεν μπορούν να αποφασίζουν για την εκκαθάριση χωρών ή τραπεζών» λέει. Ο Βάιντμαν χαρακτηρίζει το ελληνικό πρόβλημα «το σημαντικότερο της νομισματικής πολιτικής της Ευρωζώνης».
Την ίδια ώρα η καγκελάριος Μέρκελ γυρίζει με το αεροπλάνο από τη Βοσνία. Γύρω της δημοσιογράφοι. Η Μέρκελ μιλάει την περισσότερη ώρα για την Ελλάδα. Ο τρόπος που μιλάει –η συζήτηση είναι εμπιστευτική– δείχνει ότι μία λύση μπορεί να μην είναι τόσο μακριά όσο φαινόταν τις τελευταίες μέρες. Μόνο για το «κούρεμα» του χρέους έχει πει προηγουμένως στο Σεράγεβο ότι δεν θα υπάρξει κάτι τέτοιο. Ο αναπληρωτής της, αντικαγκελάριος Γκάμπριελ, σε μια προσπάθεια να ανταγωνισθεί τον Σόιμπλε επί το λαϊκότερον, χαρακτηρίζει στο Βερολίνο στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ ως «ανεπάγγελτα». Τις προηγούμενες μέρες δημοσκοπήσεις έχουν δείξει ότι η ρητορική του Σόιμπλε έχει προσθέσει στη δημοτικότητα των Χριστιανοδημοκρατών τρεις μονάδες, από 40% σε 43%, ενώ ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας είναι, με 75%, ο δημοφιλέστερος πολιτικός της χώρας. Το ελληνικό ζήτημα είναι εδώ και χρόνια εσωτερικό ζήτημα της Γερμανίας.
Δύο μέρες πριν από το κρίσιμο Eurogroup, όπου θα κριθεί η ελληνική πρόταση, η γερμανική κυβέρνηση δείχνει να είναι σε θέση να υποστηρίξει έναν συμβιβασμό με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, παρά την τεράστια ζημιά που προκάλεσε το δημοψήφισμα.
Τότε που άρχισαν όλα: Μέρκελ και Σόιμπλε πίστευαν ότι θα είναι μια αναμέτρηση που θα κριθεί με «βραχεία κεφαλή». Ο Γκρέγκορ Γκίζι, ηγέτης της γερμανικής Αριστεράς, λέει πως ο Σόιμπλε πίστευε ότι «ο Τσίπρας θα έχανε το δημοψήφισμα, και έτσι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα έχανε την εξουσία». Ωστόσο, άλλες πληροφορίες από κυβερνητικές πηγές στο Βερολίνο δεν επιβεβαιώνουν αυτή τη θέση. Ο κ. Σόιμπλε ανησυχεί ότι ένα ισχνό ΟΧΙ θα περιπλέξει εξαιρετικά την κατάσταση, καθιστώντας τη διαχείρισή του πιο προβληματική σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη εκδοχή.
Σε μία άλλη εξέλιξη, όμως, Σοσιαλδημοκράτες, καγκελάριος και υπουργός Οικονομικών συζητούν ήδη από την επόμενη μέρα της προκήρυξης του δημοψηφίσματος το ζήτημα της ελάφρυνσης του χρέους. Ο Σόιμπλε δεν το αποκλείει με μια μορφή αναδιάρθρωσης. Επιχειρηματολογεί, όμως, λέγοντας ότι είναι δυνατόν να δώσει λάθος κίνητρα, τροφοδοτώντας τα «αντιμεταρρυθμιστικά χαρακτηριστικά» της ελληνικής κυβέρνησης. «Αλλωστε, το μόνο που έχει κάνει για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής στους 5 μήνες που είναι στην εξουσία, είναι να διώξει τους Γάλλους που τη συμβούλευαν για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής…». Αυτό το έχει πει ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μισέλ Σαπέν στον Σόιμπλε. Οι δυο τους συναντιώνται μέσα στην εβδομάδα τρεις φορές. Την ίδια ώρα οι υφιστάμενοι του Σαπέν γράφουν μαζί με τα τεχνικά ελληνικά κλιμάκια τις ελληνικές προτάσεις. Είναι δυνατόν να μην το γνωρίζει αυτό ο Σόιμπλε;
Η εβδομάδα έχει ξεκινήσει με ένα δώρο των Γάλλων στη γερμανική κυβέρνηση. Το πρωί της Δευτέρας παραιτείται ο Γιάνης Βαρουφάκης, έπειτα από παραίνεση του Γάλλου προέδρου στον Αλέξη Τσίπρα. Λίγο αργότερα –και πάλι έπειτα από γαλλική παραίνεση– συνεδριάζει το συμβούλιο πολιτικών αρχηγών.
Δευτέρα 6 Ιουλίου: Ορκίζεται ο κ. Τσακαλώτος νέος υπουργός των Οικονομικών. Αργότερα ο κ. Σόιμπλε θα πει γι’ αυτόν: «Δεν χρειάζεται να συμφωνούμε για να έχουμε εμπιστοσύνη ο ένας στον άλλον».
Τρίτη 7 Ιουλίου: Ο Τσακαλώτος στην «πρώτη» του στο Eurogroup. Παρά το γεγονός ότι δεν φέρνει γραπτή πρόταση, η παρέμβασή του κρίνεται εποικοδομητική. Ολοι καταλαβαίνουν ότι το κλίμα αλλάζει. Με μια δόση αυτοκριτικής, ο Τσακαλώτος αναγνωρίζει ότι ακόμα και αν διαγραφεί ολόκληρο το χρέος, η Ελλάδα χωρίς διαρθρωτικές αλλαγές δεν είναι ανταγωνιστική. Ο Σόιμπλε αλλά ακόμα και ο πιο απαιτητικός Φινλανδός υπουργός Οικονομικών Αλεξ Στουμπ εντυπωσιάζονται ευχάριστα. Ομως το κλίμα δεν αλλάζει ακόμα.
Ο Ντάισελμπλουμ προτείνει στον Τσίπρα την εισαγωγή παράλληλου νομίσματος, μια ιδέα του Σόιμπλε που απαγορεύεται από τις συνθήκες και μπορεί να υλοποιηθεί, εφόσον πρόκειται για ομολογίες χρέους (IOUs), μόνο με απόφαση της ΕΚΤ, που απορρίπτει τη χρήση τους. Αντίθετα, διάφορα πανεπιστήμια που συνεργάζονται με το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών βλέπουν τη χρήση τους θετικά.
Γιουνκέρ, Μέρκελ και Ολάντ κάνουν σαφές στον κ. Τσίπρα ότι η Ελλάδα θα βγει από το κοινό νόμισμα, αν δεν συμφωνήσει έως την Κυριακή τα μεσάνυχτα. Η Κομισιόν έχει επεξεργασθεί από τον Απρίλιο σχέδιο για να προστατεύσει τις άλλες χώρες της Ενωσης από ένα Grexit.
Τετάρτη 8 Ιουλίου, Στρασβούργο: Ο Τσίπρας μιλάει στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και βασικός του αντίπαλος είναι ο Βαυαρός Χριστιανοκοινωνιστής Μάνφρεντ Βέμπερ, ο οποίος του επιτίθεται μετωπικά, ιδιαίτερα στο θέμα του χρέους. Ο Τσίπρας σηκώνει το γάντι και θυμίζει στον Βέμπερ ότι η μεγαλύτερη ελάφρυνση χρέους αφορούσε τη Γερμανία το 1953.
Η απάντησή του ξαφνιάζει το Βερολίνο, μία μέρα μετά το «σοκ και δέος» των Βρυξελλών. Ηδη, ο αντικαγκελάριος Γκάμπριελ έχει συστήσει στη Μέρκελ να κινηθεί στο ζήτημα του χρέους. Και ο Σόιμπλε θεωρεί ότι είναι η ώρα να κινηθεί με δημόσια δήλωση και η εκδήλωση της Πέμπτης στη Φρανκφούρτη αποτελεί την ευκαιρία. H ιδέα του είναι να ανταλλαγεί μια ελάφρυνση του χρέους, κατά 30 δισ., με την απελευθέρωση της αγοράς εργασίας. Αν τη δεχθεί η Αθήνα, τότε θα πάρει την ελάφρυνση.
Αυτό που ενοχλεί, πάντως, στην πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης δεν είναι τόσο η εμμονή με την ελάφρυνση του χρέους, που θα δημιουργήσει σοβαρά εσωτερικά προβλήματα στη Μέρκελ, όσο η επιμονή του ΣΥΡΙΖΑ να προβάλει ευρωσκεπτικιστικές θέσεις. Στην καγκελαρία δεν περνάει απαρατήρητο το γεγονός ότι ο κ. Τσίπρας υποστηρίζεται από ακροδεξιούς, γκριλίστες και μέλη της Λίγκας του Βορρά στην Ολομέλεια του Ε.Κ. Από την άλλη υπενθυμίζεται ότι η κ. Μέρκελ είχε ζητήσει προσωπικά από τον κ. Τσίπρα, στην πρώτη τους κιόλας συνάντηση, να «αποφεύγει τις κακές παρέες». Στο Βερολίνο θεωρούν ότι ο κ. Τσίπρας δεν τήρησε τον λόγο του σε αυτό. Αυτό εξαγριώνει τους Χριστιανοδημοκράτες βουλευτές, οι οποίοι ζητούν να σταματήσει κάθε συνεργασία με την κυβέρνηση της Αθήνας. Και ο αντικαγκελάριος Γκάμπριελ είναι εξαγριωμένος, διότι θεωρεί ότι ο ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να τους δημιουργήσει εσωτερικά προβλήματα.
Το μεσημέρι της ομιλίας του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πάντως, ο Αλέξης Τσίπρας τρώει με τον Μάρτιν Σουλτς και τον διαβεβαιώνει ότι είναι αποφασισμένος να προχωρήσει σε συμφωνία. Ο Σουλτς ενημερώνει το Βερολίνο. Η αντίστροφη μέτρηση προς μια προσέγγιση έχει αρχίσει.