Η διαρροή της συνομιλίας μεταξύ της Ντέλιας Βελκουλέσκου και του Πολ Τόμσεν έγινε δεκτή από το Βερολίνο με ανάμεικτα συναισθήματα: Από τη μία πλευρά ο εκπρόσωπος του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε είπε ξεκάθαρα ότι η υποκλαπείσα συνομιλία είναι σαν να μην υπάρχει για το γερμανικό υπουργείο Οικονομικών, θέση αρχής που είχε προκύψει και μετά την ομολογία Βαρουφάκη ότι κατέγραφε τις συζητήσεις στο Eurogroup…
Από την άλλη, στο κτίριο της Βιλχελμστράσε, όπου γνωρίζουν πολύ καλά τις θέσεις του κ. Τόμσεν και του ΔΝΤ, πιστεύουν ότι ο άλλος –μετά την Αθήνα– αποδέκτης των προβληματισμών των στελεχών του ΔΝΤ ήταν το Βερολίνο. «Ο κ. Τόμσεν έχει επαναλάβει τις θέσεις αυτές στον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και κατ’ ιδίαν και σε ευρύτερο πλαίσιο» αναγνώρισε στην «Κ» κυβερνητική πηγή στο Βερολίνο.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο Ελληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θέλησε να «κεφαλαιοποιήσει» τη στάση της Αθήνας στο προσφυγικό, που διασφάλισε στην κ. Μέρκελ μηδενικές ροές προσφύγων τις τελευταίες εβδομάδες, μιλώντας της τηλεφωνικώς για τις θέσεις του ΔΝΤ. Τα αποτελέσματα φάνηκαν ένα 48ωρο αργότερα, όταν:
• Η μεν κ. Μέρκελ επανέλαβε τη θέση της για την ανάγκη να μείνει στο πρόγραμμα το ΔΝΤ, διαφορετικά κινδυνεύει να χάσει το κόμμα της.
• Η δε κ. Λαγκάρντ αναγνώριζε το προσφυγικό ως παράγοντα που θα πρέπει να συνυπολογισθεί στις διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα. Και οι δύο πάντως επισήμαναν ότι η Αθήνα δεν έχει εκπληρώσει ακόμα τις υποχρεώσεις της.
Ο στόχος
Σύμφωνα με πληροφορίες από το Βερολίνο, η Αθήνα ήθελε διά των επαφών του κ. Τσίπρα να διασφαλίσει ότι το Ταμείο δεν θα οδηγήσει τη διαπραγμάτευση στην περαιτέρω περικοπή των συντάξεων, επιβάλλοντας τη γνώμη της Ε.Ε. ότι δημοσιονομικά μέτρα για την κάλυψη του κενού χρηματοδότησης δεν θα επεκταθούν πέραν των όσων είχαν συμφωνηθεί το καλοκαίρι.
Αλλά σύμφωνα με πηγές της γερμανικής κυβέρνησης με γνώση των συζητήσεων σε Αθήνα, Βρυξέλλες και Βερολίνο, το Ταμείο πιστεύει από προηγούμενη εμπειρία του ότι τα εισπρακτικά μέτρα δεν θα αποδώσουν, καθώς «αγνοείται η ελαστικότητα της ζήτησης» αλλά και το γεγονός ότι τα μέτρα αυτά θα εμποδίσουν τη μεγέθυνση της οικονομίας πιέζοντας τα έσοδα και την απασχόληση. «Ετσι το χρέος τους θα γίνει ακόμα λιγότερο βιώσιμο και η ανάγκη για “κούρεμά” του ακόμα μεγαλύτερη» φέρονται να είπαν οι αξιωματούχοι του ΔΝΤ στους Γερμανούς συνομιλητές τους.
Ο κ. Σόιμπλε αλλά και η Αγκελα Μέρκελ δεν αρνούνται τη βασιμότητα αυτών των επιχειρημάτων. Απεναντίας τα συμμερίζονται. Οι ψευδαισθήσεις της γερμανικής κυβέρνησης ως προς τη δυνατότητα της ελληνικής κυβέρνησης να αλλάξει τις… συνήθειες των Ελλήνων σχετικά με τη φορολογία έχουν εξανεμισθεί.
Και αυτό είναι ένα από τα λίγα σημεία για το «ελληνικό πρόγραμμα» όπου οι Χριστιανοδημοκράτες και Σοσιαλδημοκράτες συμφωνούν. Το άλλο είναι ότι ούτε οι Σοσιαλδημοκράτες, ούτε καν το αντιπολιτευόμενο κόμμα της Αριστεράς (die Linke) επιθυμούν «κούρεμα» του ελληνικού χρέους. «Ο κ. Τσίπρας έχει ενημερωθεί για το τι μπορούμε να του προσφέρουμε πολιτικά και δεν το έχει απορρίψει», ανέφεραν πηγές προσκείμενες στην ηγεσία της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του χριστιανοδημοκρατικού κόμματος.
Η κ. Μέρκελ και ο υπουργός Οικονομικών της έχουν αποφασίσει να μην παρέμβουν στον τρόπο με τον οποίο η ελληνική κυβέρνηση και οι δανειστές της θα προσεγγίσουν την υλοποίηση του προγράμματος του περασμένου καλοκαιριού με την εξαίρεση ενός σημείου: του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων. Το Βερολίνο έχει εκεί τις «κόκκινες γραμμές» του. Ειδικότερα:
1. Η ελληνική κυβέρνηση δεν πρέπει να έχει τον έλεγχο του Ταμείου, αφενός, με τα πρόσωπα που θα τοποθετήσει στη διοίκησή του, αφετέρου, με τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας του.
2. Η γερμανική κυβέρνηση δεν θα δεχθεί δημόσια την αμφισβήτηση του ύψους των περιουσιακών στοιχείων που θα διαχειρίζεται το Ταμείο. Ετσι αντέδρασε στη δήλωση του υπουργού Ανάπτυξης, Γιώργου Σταθάκη, ο οποίος στο Βερολίνο δήλωσε ότι ο «στόχος των 50 δισ. ήταν εξωπραγματικός, κάτι που ανεπίσημα δέχονται ακόμα και συνεργάτες του Γερμανού υπουργού Οικονομικών».
3. «Το ύψος όσων διαχειρίζεται το Ταμείο και η συμμετοχή του ΔΝΤ στην υλοποίησή του είναι τα στοιχεία που διασφαλίζουν ακόμα την υποστήριξη του ελληνικού προγράμματος από τη Βουλή. Φαίνεται ότι αυτό δεν έχει γίνει κατανοητό ακόμα και σε υπουργούς στην Αθήνα», είπε στην «Κ» πηγή της Κ.Ο. του Χριστιανοδημοκρατικού κόμματος που δεν είχε εξουσιοδοτηθεί να μιλήσει επωνύμως.
Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι συνεργάτες του κ. Σόιμπλε εκτιμούσαν πριν από μερικές εβδομάδες ότι η διαπραγμάτευση δεν θα έκλεινε πριν από τον Ιούλιο, κάτι που φαίνεται να άλλαξε μετά τη συζήτηση της καγκελαρίου με τον υπουργό της και τον «συνυπολογισμό» του ρόλου της Αθήνας στο προσφυγικό.