Δεν είναι η Αγκελα Μέρκελ ούτε ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ που κλέβουν τα φλας στη Σύνοδο των ηγετών του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στο Παλάτι των Ακαδημιών στις Βρυξελλών, λίγες ώρες πριν από τη Σύνοδο των 28. Εναν χρόνο πριν ήταν ο Αλέξης Τσίπρας αυτός που προκαλούσε πανικό στους φωτορεπόρτερ. Εναν χρόνο μετά, το Brexit θυμίζει σε πολλούς το ελληνικό καλοκαίρι που όλοι θέλουν να ξεχάσουν. Και αυτός που κλέβει τα φλας είναι ο Μαριάνο Ραχόι.
Καθόλου τυχαίο που το αποτέλεσμα των ισπανικών εκλογών χαιρετίστηκε αμέσως ως παράδειγμα προτίμησης των ψηφοφόρων στη σταθερότητα έναντι του λαϊκισμού όχι μόνο από τη Ν.Δ. αλλά και από τα περισσότερα ευρωπαϊκά συντηρητικά κόμματα. Το ΕΛΚ, η μεγαλύτερη πολιτική οικογένεια της Ευρώπης, έσπευσε να κάνει τη σύγκριση με τον ΣΥΡΙΖΑ και το Podemos. Οπως έλεγε παράγοντας των Ευρωπαίων Συντηρητικών στην «Κ», που βρέθηκε στη Σύνοδο του ΕΛΚ, «οι άνθρωποι αναζητούν τη σταθερότητα σε δύσκολους καιρούς». «Αυτά που λένε ο Τσίπρας και ο Ιγκλέσιας είναι πλέον γνωστά σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ο Τσίπρας έδειξε ότι όλα αυτά που έλεγε ήταν ψεύτικες υποσχέσεις. Και όταν αντιμετώπισε την πραγματική διαπραγμάτευση, δυστυχώς για την Ελλάδα δεν μπόρεσε να επιβάλει κανέναν από τους όρους του».
«Ακροβασίες»
Ο εκπρόσωπος του ΕΛΚ Σίγκφριντ Μουρεσάν, αντιπρόεδρος της Επιτροπής Προϋπολογισμού του Ευρωκοινοβουλίου, είναι πιο ωμός. Συνδέει ευθέως το αποτέλεσμα των ισπανικών εκλογών με τις ακροβασίες της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ του περασμένου καλοκαιριού. «Στην Ισπανία, όταν ανέλαβε το Λαϊκό Κόμμα (PP), υπήρχαν μεγάλα ελλείμματα, και με τις προσπάθειες του Ραχόι η Ισπανία έχει ανάπτυξη. Είδαμε τι έγινε με τον Τσίπρα στην Ελλάδα. Η χώρα είχε πρόβλεψη για ανάπτυξη και επέστρεψε στην ύφεση». Περηφανεύεται, μάλιστα, ότι η γραμμή που ακολουθήθηκε πέρυσι το καλοκαίρι έναντι του Ελληνα πρωθυπουργού από το Eurogroup ήταν η γραμμή του ΕΛΚ.
Οσο για το Brexit και τα ανερχόμενα αστέρια του λαϊκισμού σε ολόκληρη την Ευρώπη, οι υψηλόβαθμοι παράγοντες του ΕΛΚ δεν μοιάζουν έτοιμοι να κάνουν την αυτοκριτική τους. Οπως το θέτει έτερος κομματικός παράγων, «το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης ήταν καλό. Απλώς δεν εφαρμόστηκε σωστά…». Υπάρχουν βέβαια και αυτοί που παραδέχονται ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά. Οπως ο Γιοχάνες Χαν που μετείχε στη Σύνοδο του ΕΛΚ και τον οποίο συνάντησε η «Κ». Ο επίτροπος για τη Διεύρυνση παραδέχεται ότι χρειάζεται ίση μεταχείριση των κρατών-μελών: «Πρέπει να δείξουμε ότι δεν έχει σημασία αν είσαι πολίτης της Μάλτας ή της Αυστρίας. Αν μπορέσουμε να το καταφέρουμε αυτό, θα είναι πρόοδος».
Οι μεγάλες πολιτικές ομάδες παίρνουν θέση για το Brexit και προκειμένου να μη βρεθούν την επομένη της εξόδου των Βρετανών με μειωμένη επιρροή. Οι ισορροπίες είναι οριακές. Αν, για παράδειγμα, η έξοδος γινόταν αύριο το πρωί, η ομάδα των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών θα έχανε 20 βουλευτές των Εργατικών, όπερ σημαίνει ότι θα έχανε αυτομάτως μεγάλη δύναμη στο Ευρωκοινοβούλιο. Η σκληρή αριθμητική ενδεχομένως να εξηγεί σε μεγάλο βαθμό την πιο ήπια στάση που τήρησαν οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές.
H δυσφορία
Στους κόλπους του ΕΛΚ υπάρχουν μόνο δυσφορία και οργή για τους χειρισμούς του Βρετανού πρωθυπουργού. Υψηλόβαθμη κοινοτική πηγή έλεγε στην «Κ» ότι την ιδέα για το δημοψήφισμα ο Ντέιβιντ Κάμερον την παρουσίασε στον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στη συνάντηση που είχαν τον Νοέμβριο του 2014 στο Μπρισμπέιν, με αφορμή το G20. Ο Κάμερον είχε πει στον Γιούνκερ ότι είχε μία ιδέα –το δημοψήφισμα– που «θα καθόριζε το μέλλον της Βρετανίας για τις επόμενες τρεις γενιές». «Είσαι σίγουρος;», του είχε αντιτείνει ο Γιούνκερ. Ο συνομιλητής του είχε εμφανιστεί βέβαιος ότι θα κέρδιζε το δημοψήφισμα με ποσοστό 70-30.
Η περιρρέουσα αίσθηση είναι, όπως έλεγε η ίδια πηγή, ότι «παρά το γεγονός ότι του δώσαμε χρυσάφι, παρόλο που όλοι, συμπεριλαμβανομένου του Ομπάμα, ήταν μαζί του, κατάφερε να χάσει!». Τούτων δοθέντων, κάποιες βαριές κουβέντες που φημολογείται ότι αντηλλάγησαν στη Σύνοδο του ΕΛΚ ανάμεσα στον κ. Γιούνκερ και στον κ. Νικολά Σαρκοζί, με αφορμή το προσφυγικό και τις «σκληρές» απόψεις του δεύτερου, δεν εμπόδισαν τους συμμετέχοντες να υιοθετήσουν κοινή γραμμή για την ανάγκη η Βρετανία να ενεργοποιήσει το άρθρο 50.
Ντομπρόβσκις: Να ανακτήσετε τη σταθερότητα
Πολλοί γνώριμοι της Ελλάδας και του ελληνικού προγράμματος έδωσαν το «παρών» στη Σύνοδο του ΕΛΚ. Ανάμεσά τους και ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις. Ο αρμόδιος για θέματα οικονομίας, ο οποίος κληρονόμησε και το χαρτοφυλάκιο των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών μετά την παραίτηση του Βρετανού Επιτρόπου Τζόναθαν Χιλ, επαναλαμβάνει μιλώντας στην «Κ» ότι η Ελλάδα «πρέπει να ανακτήσει την οικονομική σταθερότητα». Οσο για τη δεύτερη αξιολόγηση του προγράμματος, η οποία θα περιλαμβάνει τα εργασιακά, επισημαίνει ότι «οι σχετικές μεταρρυθμίσεις έχουν ήδη υλοποιηθεί από τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Ο κ. Τσίπρας απλώς αμφισβητεί κάποιες απ’ αυτές και έχει καλέσει τους ειδικούς του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας (ILO). Δεν περιμένουμε, όμως, ιδιαίτερα μεγαλόπνοες μεταρρυθμίσεις σε αυτό το στάδιο». Εκφράζει την εκτίμηση ότι το Brexit δεν θα έχει μεγάλες επιπτώσεις στο ελληνικό πρόγραμμα και ότι η ανάπτυξη θα επιστρέψει. Και θυμίζει ότι η Ελλάδα είχε ανάπτυξη, αλλά «με την αλλαγή της κυβέρνησης επέστρεψε σε ύφεση».