Επισήμως, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας διεμήνυσε στους υπουργούς του ότι η συγκυρία δεν επιτρέπει διακοπές, ότι θα πρέπει να παραμείνουν στις επάλξεις και να συνεχίσουν να εργάζονται, καθώς η κυβέρνηση έχει μπροστά της ένα δύσκολο φθινόπωρο. Ανεπισήμως, ήδη από την Παρασκευή έχει αρχίσει να «τρέχει» η εβδομάδα διακοπών για την κυβέρνηση, που μέχρι τον Δεκαπενταύγουστο χαλαρώνει τους ρυθμούς της. Θα ακολουθήσει μία εξαιρετικά απαιτητική περίοδος με συγκεκριμένα ορόσημα:
• Οσον αφορά το πρόγραμμα, η συνεδρίαση του Euroworking Group στις 29 Αυγούστου αναμένεται να δώσει σαφές στίγμα για τις προθέσεις των εταίρων, ενόψει της δεύτερης αξιολόγησης. Η κυβέρνηση θα κληθεί να πείσει ότι η υλοποίηση των συμφωνηθέντων προχωράει κανονικά, ότι το πρόγραμμα εφαρμόζεται, προκειμένου να λάβει θετικό σήμα όσον αφορά την αποτίμηση προόδου. Παράλληλα αναμένεται να τεθεί το σαφές χρονοδιάγραμμα της διαπραγμάτευσης για τη δεύτερη αξιολόγηση. Στο Eurogroup της 9ης Σεπτεμβρίου οι αποφάσεις θα συγκεκριμενοποιηθούν, ενώ θα διαφανούν οι προθέσεις των εταίρων έναντι των ελληνικών αιτημάτων για αναπροσαρμογή προς τα κάτω των προβλέψεων για πρωτογενή πλεονάσματα μετά το 2018, για την αποσαφήνιση μέτρων και διαδικασιών αναδιάρθρωσης του χρέους, για τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα. Βεβαίως, η μέχρι στιγμής «υποδοχή» της συζήτησης που η Αθήνα επιθυμεί να ανοίξει δεν είναι ιδιαίτερα θερμή. Οι εταίροι έχουν διαμηνύσει ότι είναι άκαιρη η συζήτηση για μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων και μένει να φανεί πώς θα εξελιχθεί η συζήτηση για εξειδίκευση των μέτρων για το χρέος.
Κοινωνικό «πακέτο»
• Στο εσωτερικό μέτωπο, η προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι να περιορίσει κατά το δυνατόν το αναπόφευκτο πολιτικό κόστος από την υλοποίηση των συμφωνηθέντων μέτρων για το κλείσιμο της πρώτης αξιολόγησης. Ηδη ο κ. Τσίπρας παρουσίασε τις προτεραιότητες για το κοινωνικό κράτος και αναμένεται αυτές να εξειδικευθούν και να εμπλουτισθούν, προκειμένου στη ΔΕΘ ο πρωθυπουργός να παρουσιάσει ένα αυξημένο κοινωνικό «πακέτο» ενίσχυσης. Προτεραιότητα δίδεται στους συνταξιούχους. Κατέστη απολύτως σαφές ότι η κυβέρνηση καταγράφει απώλειες και δυσαρέσκεια από την έναρξη της διαδικασίας περικοπών στο ΕΚΑΣ και μειώσεων στις επικουρικές, και η κατάσταση αναμένεται να επιβαρυνθεί με την αποστολή των εκκαθαριστικών του ΕΚΑΣ. Προκειμένου να αναστραφεί αυτό το κλίμα, ο πρωθυπουργός θέλει από τη Θεσσαλονίκη να στείλει το μήνυμα ότι αργά αλλά σταθερά η κατάσταση της χώρας εξομαλύνεται και ότι, υλοποιώντας το σύνθημα περί «δίκαιης ανάπτυξης», η κυβέρνηση κατανέμει, στο πλαίσιο των περιορισμένων δυνατοτήτων της, στους πλέον αδύναμους όσα περισσότερα μπορεί. Εχει ζητηθεί από τους υπουργούς να εξειδικεύσουν δράσεις και παροχές, ώστε να εμφανισθεί ο κ. Τσίπρας στη ΔΕΘ με έναν κατά το δυνατόν πλουσιότερο φάκελο. Σε δεύτερο επίπεδο, προτεραιότητα στη ΔΕΘ θα δοθεί στην παρουσίαση μέτρων για την ενίσχυση της ανάπτυξης.
Η ατζέντα
• Στο μέτωπο των θεσμικών παρεμβάσεων που η κυβέρνηση προωθεί, περί τα τέλη Αυγούστου ο κ. Τσίπρας αναμένεται να ανακοινώσει τη σύνθεση της επιτροπής που θα αναλάβει τη διεξαγωγή του δημόσιου διαλόγου για την αναθεώρηση του Συντάγματος. Από την κυβέρνηση αναμένεται ότι θα επιχειρήσουν να πιέσουν τα κόμματα της αντιπολίτευσης να εμπλακούν σε αυτόν τον διάλογο, σε μια προσπάθεια να συνεχίσει η πολιτική ατζέντα να καθορίζεται από τα ζητήματα που η κυβέρνηση επιλέγει να προωθεί και να μειώνεται με αυτόν τον τρόπο η πολιτική πίεση από τη δυσχερή καθημερινότητα.
Παράλληλα με όλα αυτά, ο πρωθυπουργός εμφανίζεται από τους συνεργάτες του αποφασισμένος να επιδιώξει να αξιοποιήσει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τη συγκυρία και, μέσω ομαδοποιήσεων με χώρες με κοινές επιδιώξεις, να ενισχύσει το ειδικό βάρος της χώρας σε διαπραγματεύσεις για κεντρικά ζητήματα που αφορούν την πορεία και την προοπτική της Ευρώπης. Δεν είναι τυχαία η αναφορά, πριν από την πρόσφατη επίσκεψη στη Βουλγαρία, στη συνεργασία ανάμεσα σε Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία και Κροατία, ως αντίβαρο στη συνεργασια των χωρών του Βίζεγκραντ. Κατ’ αντιστοιχίαν, η άτυπη συνάντηση των ηγετών των επτά μεσογειακών χωρών της Ε.Ε. (Ελλάδα, Γαλλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία, Κύπρος, Μάλτα), που προετοιμάζεται για αρχές Σεπτεμβρίου, αποσκοπεί, σύμφωνα με συνεργάτες του πρωθυπουργού, στη διαμόρφωση κοινών θέσεων για την οικονομία, την ανάπτυξη, το προσφυγικό – μεταναστευτικό, το Brexit. Τα ζητήματα που στις 16 Σεπτεμβρίου θα συζητηθούν στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. στην Μπρατισλάβα.
Πολλά θα κριθούν στο συνέδριο του Οκτωβρίου
Το δεύτερο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, που θα πραγματοποιηθεί το τετραήμερο 13-16 Οκτωβρίου, ουσιαστικά θα οριστικοποιήσει τον μετασχηματισμό του κόμματος σε κόμμα εξουσίας. Είναι σαφές ότι η μάχη του συνεδρίου θα είναι σκληρή, καθώς η προεδρική πλειοψηφία επιδιώκει την επιβεβαίωση της κυριαρχίας της, που θα λύσει τα χέρια του κ. Αλέξη Τσίπρα σε μια σειρά από χειρισμούς για τη διεύρυνση του κόμματος και για αλλαγές στην κυβέρνηση, προκειμένου να καθιερωθεί ο ΣΥΡΙΖΑ ως σταθερός πόλος στον νέο διπολισμό.
Βεβαίως, από την άλλη πλευρά, όπως κατέστη σαφές το τελευταίο χρονικό διάστημα, οι εσωκομματικές διαφοροποιήσεις παραμένουν και με κύριο εκφραστή την κίνηση των «53+» καθιστούν ηχηρή την παρουσία τους. Αυτό φάνηκε ξεκάθαρα στην εναντίωση στην πρόταση για εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας από τη βάση, που υποχρέωσε τον κ. Τσίπρα σε αναδίπλωση, αλλά και στην επίθεση κατά του υπουργού Προστασίας του Πολίτη, με αφορμή την αστυνομική επιχείρηση για τις καταλήψεις στη Θεσσαλονίκη.
Το αποτέλεσμα του συνεδρίου θα κρίνει, εν πολλοίς, την ταυτότητα της κυβέρνησης, καθώς εκτιμάται ότι ο ανασχηματισμός της θα ακολουθήσει και, αναλόγως με το πόσο ισχυρός θα εξέλθει από την κομματική μάχη ο κ. Τσίπρας, θα είναι ευρύς, με νέα πρόσωπα και εξωκοινοβουλευτικές συμμετοχές.