Θα μπορούσε να είναι η «στιγμή Σαμαρά» της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – κάτι αντίστοιχο με το φθινόπωρο του 2014 που σηματοδότησε την «κατάρα» της ανολοκλήρωτης, πέμπτης αξιολόγησης. Μπορεί να είναι θέμα ιδεολογικών καταβολών, όπως αυτών που έκαναν τον περασμένο Δεκέμβριο τον Ευκλείδη Τσακαλώτο να διαμαρτύρεται στους θεσμούς, για τα ανοικτά καταστήματα τις Κυριακές, ότι «θέλετε να μας κάνετε σκλάβους»…Ή, απλώς, όπως το έθετε πηγή με γνώση των συζητήσεων της κυβέρνησης με τους θεσμούς, να αποδειχθεί και πάλι ότι «στην Ελλάδα με έναν τρόπο κλείνουν οι αξιολογήσεις: όταν τελειώνουν τα χρήματα».
Η αποστροφή που παραπέμπει σε επανάληψη του σεναρίου της πρώτης αξιολόγησης που έκλεισε στο παρά πέντε, και ενώ η οικονομία βρισκόταν σε ασφυξία, μοιάζει εφιαλτική. Στην παρούσα φάση, κανένας από τους «παίκτες» στο ελληνικό πρόγραμμα δεν είναι αισιόδοξος. Οι επόμενες έξι – οκτώ εβδομάδες θα είναι κρίσιμες, λένε οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ. Και δεν θα εξαρτηθούν μόνο από τη βούληση της κυβέρνησης να κλείσει τις εκκρεμότητες, όσες συναντήσεις κι αν γίνουν με τον Πιερ Μοσκοβισί, ο οποίος, όπως θύμιζε πηγή που έχει γνώση των συζητήσεων της κυβέρνησης με τους θεσμούς, «δεν είναι αυτός που βάζει τα χρήματα», αλλά και από τον γόρδιο δεσμό της συμμετοχής ή όχι του ΔΝΤ στο πρόγραμμα.
Η Αθήνα δεν δέχεται την επέκταση του «κόφτη» πέραν του 2018 χωρίς να λάβει πολιτικά ανταλλάγματα. Αυτά ονομάζονται «μεσοπρόθεσμη ελάφρυνση του χρέους», τα οποία ωστόσο συναντούν μπροστά τους το παγόβουνο «Γερμανία». Το Βερολίνο μπήκε εντελώς απρόθυμα στη σχετική συζήτηση τον περασμένο Δεκέμβριο. Και, όπως έλεγε κοινοτική πηγή, «το πρόβλημα στο Eurogroup δεν είναι μόνο ο Σόιμπλε, αλλά και άλλοι “Ταλιμπάν”». Η κυβέρνηση έχει διαμηνύσει ότι δεν προτίθεται να νομοθετήσει επέκταση του «κόφτη» και φαίνεται ανοικτή να συγκεκριμενοποιήσει τα μέτρα του. Αν δεν λάβει, όμως, το «δώρο» του χρέους, δεν είναι διατεθειμένη να προχωρήσει τη συζήτηση μέχρι τέλους. Οσο αυτή δεν προχωράει και όσο τα ανταλλάγματα δεν δίνονται τόσο πιο μακρινή θα είναι η προοπτική της επιστροφής των θεσμών στην Αθήνα.
Μαζί με αυτήν, θα καθυστερεί και η δημοσίευση της έκθεσης του ΔΝΤ για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Σύμφωνα με πληροφορίες, μάλιστα, η στασιμότητα στη σχετική συζήτηση και η απραξία της ελληνικής πλευράς θα καθυστερήσουν και τη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου του Ταμείου.
Ομως, δεν είναι το μόνο πρόβλημα. Στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ του ελληνικού προγράμματος υπάρχει η αίσθηση ότι η κυβέρνηση δεν έχει ούτε κατεύθυνση ούτε συντονισμό ούτε προθυμία. Για «ιδιοκτησία» του προγράμματος ούτε λόγος. Η όποια αξιοπιστία είχε κερδηθεί εξανεμίστηκε τον Δεκέμβριο με την απόφαση της κυβέρνησης να εξαγγείλει το επίδομα στους χαμηλοσυνταξιούχους χωρίς προηγούμενη διαβούλευση με τους θεσμούς.
Διάχυτη είναι η απαισιοδοξία και για το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων, παρότι οι βασικοί παίκτες δεν έχουν καταλήξει εάν για την πορεία του προγράμματος ευθύνονται οι ιδεολογικές εμμονές της κυβέρνησης ή αν απλώς οφείλεται σε διαχειριστική αδυναμία και ανεπάρκεια.
Με τον ίδιο τρόπο αντιμετωπίζονται και τα κατά καιρούς ξεσπάσματα του υπουργού Οικονομικών.
Η αποστροφή
Πιο χαρακτηριστική, μια αποστροφή του λόγου του τον περασμένο Δεκέμβριο, όταν στη συζήτηση για το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος άφησε τους συνομιλητές του εμβρόντητους όταν διαμαρτυρήθηκε ότι «εσείς θέλετε σκλάβους»…
Το συμβάν θα ήταν απλώς ακόμη ένα επεισόδιο στο σίριαλ των αέναων αξιολογήσεων επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, αν δεν καταγραφόταν σε μια συγκυρία που έχει σωρεύσει κόπωση και πολιτικές δυσκολίες όχι μόνο στο κυβερνητικό μέτωπο, αλλά και σε αυτό των δανειστών, καθώς σημαντικές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ανοίγουν κρίσιμους εκλογικούς κύκλους. Οι επόμενες εβδομάδες θα κρίνουν αν θα επιβεβαιωθεί το καλό σενάριο ολοκλήρωσης της αξιολόγησης και της ένταξης της χώρας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης ή αν η κυβέρνηση θα συρθεί μέχρι τον Ιούνιο με το πιστόλι στον κρόταφο και υπό καθεστώς ασφυξίας λόγω αποπληρωμών χρεών.
Αυτό που σε καμιά περίπτωση δεν είναι καλή ιδέα, σύμφωνα με αρμόδια πηγή, είναι «κάθε κίνηση από την πλευρά της κυβέρνησης που βάζει τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε απέναντι από την Αγκελα Μέρκελ». Εξάλλου, όπως κατέστη σαφές από την τελευταία συνάντηση της κ. Μέρκελ με τον Αλέξη Τσίπρα στο Βερολίνο, το μόνο που φαίνεται να απασχολεί τη Γερμανίδα καγκελάριο αυτή τη στιγμή σε σχέση με την Ελλάδα είναι να συνεχίσει να εφαρμόζεται η συμφωνία για το προσφυγικό. Τούτων δοθέντων, η χρησιμότητα της Αθήνας για το Βερολίνο είναι πρωτίστως γεωπολιτική. Το πρίσμα με το οποίο «διαβάζει» η Γερμανίδα καγκελάριος την Ελλάδα δείχνει μια χώρα που είναι το ευρωπαϊκό ανάχωμα σε μια όλο και πιο απρόβλεπτη Τουρκία. Σε αυτό, όπως έλεγε η ίδια πηγή, «Μέρκελ και Τσίπρας συμφωνούν». Η διαπίστωση αυτή θα μπορούσε να κρίνει πολλά. Ή και τίποτα.