Με τον Βλάντο και τον Λούπτσο δύο Σλαβομακεδόνες φοιτητές συναντήθηκε ο γράφων στο περιθώριο μιας εκδήλωσης την Παρασκευή στο Κολλέγιο Ανατόλια.
Οταν τους ρώτησα αν θα ψηφίσουν μου είπαν και οι δύο «ΟΧΙ» αν και θα μπορούσαν να εξασκήσουν το δικαίωμά τους είτε στη χώρα μας, είτε στα Σκόπια, που είναι δυόμισι ώρες δρόμος από τη Θεσσαλονίκη όπου σπουδάζουν.
Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με τους υπηκόους της ΠΓΔΜ που ζουν στο εξωτερικό και αποτελούν την πολυπληθή διασπορά της χώρας.
Η ηγεσία της ΠΓΔΜ «καίγεται» τόσο πολύ για τη συμμετοχή των πολιτών της χώρας στο δημοψήφισμα που κάνει ό,τι μπορεί για να διευκολύνει την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος από τους εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες της χώρας που ζουν στο εξωτερικό.
Το πρόβλημα είναι παλιό. Για να μην προκληθεί πολιτικό πρόβλημα από μια επίκαιρη απάντηση στο ερώτημα πόσοι πραγματικά ζουν στη χώρα (σσ αν γίνει αυτό θα τεθεί σε αμφιβολία η συμφωνία της Αχρίδας, με βάση την οποία μετά τον εμφύλιο πόλεμο του 2001 αποφασίσθηκαν ποσοστώσεις και ρυθμίσεις στο γειτονικό κρατος ) δεν εκκαθαρίζονται οι εκλογικοί κατάλογοι. Εκεί οι εγγεγραμμένοι εμφανίζονται στα 1.8 εκατομμύρια. Για να είναι έγκυρο το δημοψήφισμα πρέπει να ψηφίσουν πάνω απο 900.000 άνθρωποι.
Για όποιον γνωρίζει τη γειτονική χώρα το νούμερο είναι εξωπραγματικό (σσ πρόκειται για το 65% τουλάχιστον με τους όρους χώρας που έχουν εκκαθαρισθεί οι εκλογικοί της κατάλογοι).
Ετσι η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ άνοιξε τα διπλωματικά της γραφεία και εκείνο της Αθήνας για να ψηφίσουν στο δημοψήφισμα και οι πολίτες του εξωτερικού. Για να πάρει κανείς μέρος στην ψηφοφορία θα πρέπει να έχει εγγραφεί ηλεκτρονικά στην εφαρμογή.
Στην Αθήνα την κάλπη θα παραλάβει μια εξαμελής επιτροπή (3 διπλωματικοί και 3 πολίτες απο την κεντρική εκλογική επιτροπή των Σκοπίων ).
Στην Αθήνα δεν αναμένεται να ψηφίσουν πάνω απο 15 άτομα. Πεντακόσια έχουν δηλωθεί στην Ελβετία (σσ υπάρχει μεγάλη αλβανόφωνη μειονότητα από την ΠΓΔΜ, 150 στη Βιέννη και το Λονδίνο και 200 στο Βερολίνο).
Σε αυτές τις πόλεις λίγο πολύ αναμένεται όσοι δηλώθηκαν να ψηφίσουν υπέρ του «ΝΑΙ».
Σε αντίθεση με την Αυστραλία, τις ΗΠΑ και τον Καναδά όπου η «παλιά» διασπορά της ΠΓΔΜ θα ψηφίσει «ΟΧΙ».
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του απεσταλμένου της «Καθημερινής», Σταύρου Τζίμα, στα Σκόπια αυτή η διαίρεση αντανακλά λίγο-πολύ και την διαίρεση ανάμεσα σε νέους και πιο μεγάλους σε ηλικία μέσα στην ίδια τη χώρα όπου οι μεγαλύτεροι σε ηλικία τάσσονται υπέρ του «ΟΧΙ» και οι νεότεροι υπέρ του «ΝΑΙ».