Να δοθούν κίνητρα στους καταναλωτές να επισκευάζουν αντί να αντικαθιστούν προϊόντα, ζητούν οι ευρωβουλευτές, σύμφωνα με τα νέα μέτρα που ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για το «δικαίωμα επισκευής» και τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της μαζικής κατανάλωσης.
«Επιδιορθώνετε αντί να πετάτε» είναι το μήνυμα που στέλνουν οι ευρωβουλευτές, οι οποίοι ζητούν οι κατασκευαστές να υποχρεούνται στο μέλλον να επισκευάζουν προϊόντα, ακόμη και μετά τη λήξη της νόμιμης εγγύησης. Επίσης αξιώνουν να χορηγούνται «κουπόνια και άλλα οικονομικά κίνητρα» στους καταναλωτές, ώστε να επιλέγουν την επισκευή, και να διασφαλισθεί η πρόσβαση σε πληροφορίες και ανταλλακτικά για όλους.
Το Ευρωκοινοβούλιο οριστικοποίησε τη θέση του, βάσει της οποίας θα «κατέβει» στις διαπραγματεύσεις με το Συμβούλιο της Ε.Ε. (κράτη-μέλη) για το τελικό κείμενο της σχετικής ευρωπαϊκής νομοθεσίας με ψήφους 590 ψήφους υπέρ, 15 κατά και 15 αποχές.
Στόχος της πρότασης του Ε.Κ. είναι να ενθαρρυνθεί «μια πιο βιώσιμη κατανάλωση, διευκολύνοντας την επισκευή ελαττωματικών προϊόντων, μειώνοντας τα απόβλητα και στηρίζοντας τον κλάδο των επισκευών».
Μόλις το Συμβούλιο της Ε.Ε. εγκρίνει και τη δική του θέση, κάτι που αναμένεται να γίνει στις 22 Νοεμβρίου, μπορούν να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η πρώτη συνεδρίαση των εκπροσώπων των δύο κοινοτικών οργάνων έχει προγραμματισθεί για τις 7 Δεκεμβρίου.
Τεράστιες επιπτώσεις στο περιβάλλον
Σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες, το γεγονός ότι καταλήγουν στα σκουπίδια αγαθά που θα μπορούσαν να επισκευασθούν, προκαλεί τεράστιες επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Εξαιτίας αυτής της πρακτικής, κάθε χρόνο στην Ε.Ε. σπαταλώνται 30 εκατομμύρια τόνοι πόρων και παράγονται 261 εκατομμύρια τόνοι εκπομπών ισοδύναμου CO2, καθώς και 35 εκατομμύρια τόνοι αποβλήτων. Συνολικά, οι καταναλωτές που αγοράζουν καινούργια προϊόντα αντί να επισκευάζουν τα παλιά τους χάνουν περίπου 12 δισ. ευρώ ετησίως.
Σύμφωνα μάλιστα με μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το 77% των πολιτών της Ε.Ε. θα προτιμούσε να επισκευάζει τα προϊόντα του αντί να αγοράζει καινούρια.
Επισκευή αντί για αγορά και μετά τη λήξη της εγγύησης
Σύμφωνα με τη διαπραγματευτική θέση που εγκρίθηκε, τα καταστήματα, εντός της νόμιμης περιόδου εγγύησης, «θα πρέπει να δίνουν προτεραιότητα στην επισκευή, όταν αυτή είναι φθηνότερη ή κοστίζει το ίδιο με την αντικατάσταση του προϊόντος, εκτός αν η επισκευή είναι ανέφικτη ή δεν βολεύει τον καταναλωτή». Οι ευρωβουλευτές προτείνουν, επίσης, να παρατείνεται η νόμιμη εγγύηση ενός προϊόντος κατά ένα χρόνο μετά την επισκευή του.
Μετά τη λήξη της νόμιμης εγγύησης για προϊόντα, όπως πλυντήρια ρούχων, ηλεκτρικές σκούπες, κινητά τηλέφωνα και ποδήλατα, οι καταναλωτές θα εξακολουθούν να έχουν το δικαίωμα να ζητούν την επισκευή τους, ενώ για να επιλέγουν περισσότεροι καταναλωτές την επισκευή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προτείνει να τους παρέχονται συσκευές σε προσωρινή βάση, για όσο διαρκεί η επισκευή της δικής τους. Οταν, δε, η επισκευή είναι αδύνατη, μπορεί να δίνεται στον καταναλωτή η δυνατότητα να επιλέξει ένα αντίστοιχο ανακατασκευασμένο προϊόν.
Ανταγωνιστική αγορά επισκευών και κίνητρα στους καταναλωτές
Διαπιστώνεται ότι πολλοί καταναλωτές αποφεύγουν να επισκευάζουν τα προϊόντα τους, είτε γιατί το σχετικό κόστος είναι απαγορευτικό είτε γιατί δυσκολεύονται να βρουν υπηρεσίες επισκευής ή γιατί τα σχεδιαστικά χαρακτηριστικά του προϊόντος τους εμποδίζουν την επισκευή. Σύμφωνα με τους ευρωβουλευτές, οι ανεξάρτητοι επισκευαστές και ανακατασκευαστές, όπως και οι τελικοί καταναλωτές, θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε όλα τα ανταλλακτικά, τις πληροφορίες επισκευής και τα απαραίτητα εργαλεία, σε λογικές τιμές.
Επιπλέον, προτείνεται να δημιουργηθούν διαδικτυακές πλατφόρμες που θα επιτρέπουν στους καταναλωτές να βρίσκουν επιχειρήσεις επισκευής (συμπεριλαμβανομένων των εργαστηρίων επισκευής γνωστών ως «repair café») και καταστήματα που προσφέρουν ανακατασκευασμένα προϊόντα στην περιοχή τους. Για να γίνουν οι επισκευές πιο προσιτές και ελκυστικές, οι ευρωβουλευτές προτείνουν να εξασφαλίσουν οι χώρες της Ε.Ε. κονδύλια, μέσω των οποίων θα προσφέρονται στους καταναλωτές κουπόνια και άλλα οικονομικά κίνητρα.
«Ανταποκρινόμαστε στις προσδοκίες των πολιτών»
«Αυτό το (Ευρωπαϊκό) Κοινοβούλιο στηρίζει σταθερά το δικαίωμα των καταναλωτών στην επισκευή», τόνισε σε δήλωσή του αμέσως μετά τη ψηφοφορία ο εισηγητής της σχετικής έκθεσης, Γερμανός ευρωβουλευτής των Σοσιαλδημοκρατών, Ρενέ Ρεπάζι.
Οπως ανέφερε, «μπορούμε επιτέλους να πούμε ότι ανταποκρινόμαστε ευθέως στις προσδοκίες των πολιτών, οι οποίοι ζητούν να επεκταθεί η διάρκεια ζωής των συσκευών τους, αλλά βρίσκουν ότι συχνά η διαδικασία είναι πολύ δαπανηρή ή δύσκολη».
«Υιοθετήσαμε μια σειρά προτάσεων, οι οποίες θα ενθαρρύνουν τους καταναλωτές να επιλέξουν την επισκευή αντί της αντικατάστασης, με ιδιαίτερη έμφαση στη στήριξη των ανεξάρτητων επισκευαστών και στη θέσπιση οικονομικών κινήτρων», πρόσθεσε.
«Αναμένουμε από το Συμβούλιο να εγκρίνει σύντομα τη θέση του, ώστε να μπορέσουμε να ξεκινήσουμε διαπραγματεύσεις για να μετατρέψουμε αυτές τις προτάσεις σε ευρωπαϊκούς κανόνες, προετοιμάζοντας το έδαφος για μια πραγματικά κυκλική ευρωπαϊκή οικονομία», σημείωσε καταληκτικά.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ