«Από αλλού το περιμέναμε και από αλλού μας ήρθε» έλεγαν το πρωί της Πέμπτης οι γιατροί και νοσηλευτές του κέντρου υγείας Μυκόνου για τον 73χρονο Αλβανό που ήρθε να δει τον γιο του στο κοσμοπολίτικο νησί του Αιγαίου και βρέθηκε θετικός στον ιό Sars Cov-2. Ο επισκέπτης από την Αλβανία είχε εξετασθεί κατά την είσοδό του στη χώρα αλλά όταν εξετάσθηκε το δείγμα του εκείνος βρισκόταν ήδη στη Μύκονο. Ετσι επαναλήφθηκε η ιστορία του Ελληνα γιατρού που βρέθηκε θετικός ενώ ερχόταν με την κόρη του από τη Μ. Βρετανία καθ’ οδόν προς τις καλοκαιρινές του διακοπές στη Νάξο. Το τεστ του τελευταίου έγινε Παρασκευή και το αποτέλεσμα του κοινοποιήθηκε την επόμενη Τρίτη, τέσσερις ημέρες αργότερα ενώ βρισκόταν ήδη στη Νάξο (ευτυχώς τα δύο επόμενα τεστ έδειξαν ότι ήταν αρνητικός, κάτι που μάλλον κατά τους ειδικούς σήμαινε ότι είχε νοσήσει σε προηγούμενο διάστημα και είχε ακόμα μέσα του αρκετό ιικό φορτίο ώστε το πρώτο τεστ να βγει θετικό ενώ δεν ήταν ασθενής).
«Αυτή είναι η μία τρύπα του συστήματος ελέγχου των συνόρων, η χρονική, το “χρονικό παράθυρο” όπως το λέμε, δηλαδή ότι το αποτέλεσμα του τεστ ανακοινώνεται μετά το 24ωρο στο οποίο υποχρεώνεται όποιος ή όποια υποβληθεί σε τεστ να μείνει σε καραντίνα. Ετσι ο “θετικός” ταξιδιώτης μπορεί να κυκλοφορεί και να διασπείρει τον ιό. Εχουμε χρονική υστέρηση στην έκδοση των αποτελεσμάτων» παραδέχεται στην «Κ» κυβερνητική πηγή που επιθυμεί να παραμείνει ανώνυμη. Το πρόβλημα είναι γνωστό στο υπουργείο Υγείας και το Μέγαρο Μαξίμου, που προσπαθούν να το λύσουν με περισσότερους επεξεργαστές δειγμάτων οι οποίοι θα βρίσκονται πιο κοντά στα αεροδρόμια, ειδικά των νησιών. «Το περίεργο» λέει η ίδια πηγή στην «Κ» «είναι ότι καθυστερήσεις παρατηρήθηκαν στην επεξεργασία των δειγμάτων στο Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας στην Αθήνα, ειδικά όταν μεσολαβούσε Σαββατοκύριακο».
Σε πολλές περιπτώσεις, όταν υπάρχει η απόσταση ανάμεσα στον τόπο που γίνονται τα τεστ και σε εκείνον που εξετάζονται συμβάλλει στη μεγέθυνση του «χρονικού παραθύρου». Ετσι π.χ. έγιναν τεστ στη Ρόδο που στάλθηκαν στην Αθήνα επειδή, όπως είπαν πηγές του νοσοκομείου της Ρόδου στην «Κ», ο επεξεργαστής που είχε προμηθευθεί η Περιφέρεια είχε αγορασθεί χωρίς να υπάρχουν αντιδραστήρια.
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι από την 1η Ιουλίου έκλεισε όλες τις συνοριακές διαβάσεις προς βορράν με εξαίρεση εκείνη του Προμαχώνα. Αυτό συνέβη και… δεν συνέβη. Σύμφωνα με στοιχεία της Πολιτικής Προστασίας και των Περιφερειών Ηπείρου και Δυτικής Μακεδονίας που συνέλεξε η «Κ», όσοι Αλβανοί υπήκοοι είχαν άδειες παραμονής ή είχαν εξασφαλίσει τουριστικές «βίζες» πριν από την 1η Ιουλίου, έρχονταν από τις διαβάσεις Κακαβιάς και Κρυσταλλοπηγής. Σύμφωνα με την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας τις δύο πρώτες εβδομάδες του Ιουλίου περνούσαν 1.500 άτομα μόνο από την Κρυσταλλοπηγή για να πάρουν μέρος στη σοδειά των φρούτων στους νομούς Καστοριάς, Ημαθίας και Κοζάνης. Τον Μάιο οι συνεταιρισμοί παραγωγών ροδάκινου είχαν ανακοινώσει την πρόθεσή τους να μετακαλέσουν Αλβανούς εργάτες γης που θα τους χρηματοδοτούσαν μοριακά τεστ για τον κορωνοϊό. Τελικά οι περισσότεροι εργάτες γης ήρθαν με τουριστική βίζα, ενώ χρησιμοποιήθηκαν και εργάτες βουλγαρικής καταγωγής που ήδη απασχολούνταν προηγούμενες χρονιές είτε στην περιοχή του Αξιού είτε ανατολικότερα στη σοδειά του σπαραγγιού.
«Αυτό που έγινε μέχρι τώρα με τα δένδρα θα επαναληφθεί και με τις υπόλοιπες σοδειές όπου όλοι χρησιμοποιούν εργάτες γης και βοσκούς από βαλκανικές χώρες, ιδιαίτερα από την Αλβανία, χωρίς να έχουν υποβληθεί σε τεστ. Οταν θέλεις εργάτες γης για τη σοδειά δεν σκέφτεσαι το τεστ γιατί μπορεί να πεθάνεις από την πείνα, αλλά ο ΕΟΔΥ πρέπει να κάνει τη δουλειά του στις πύλες εισόδου της χώρας» λέει ο Βασίλης Μελενεκλής αγροτοσυνδικαλιστής και πρόεδρος αγροτοβιομηχανικού συνεταιρισμού στην Προσοτσάνη. Τέτοιους ελέγχους έκανε μετά την 7η Ιουλίου ο ΕΟΔΥ στην Κακαβιά αλλά όχι στην Κρυσταλλοπηγή.
Κοντά σε αυτό το πρόβλημα πρέπει να προστεθεί και εκείνο των Ελλήνων υπηκόων που ταξιδεύουν στη Βόρεια Μακεδονία, την Αλβανία, τη Βουλγαρία και τη Σερβία από γειτονικούς ελληνικούς νομούς. «Μιλάμε για έναν μετακινούμενο πληθυσμό 2.000-3.000 ανθρώπων την εβδομάδα για ψώνια, καζίνο ακόμα και μονοήμερες εκδρομές» λέει πηγή της Ελληνικής Αστυνομίας στη Βόρεια Ελλάδα. Νομικά δεν υπάρχει τρόπος να απαγορευθούν αυτές οι μετακινήσεις εκτός αν επανέλθει η καραντίνα 14 ημερών για όσους μετακινούνται (κάτι που η ελληνική πλευρά δεν επιθυμεί). Ετσι ο ΕΟΔΥ αναγκάζεται να κάνει δειγματοληπτικούς ελέγχους και σε αυτούς τους ταξιδιώτες.
Ανακρίβειες στις δηλώσεις
Ενα τελευταίο πρόβλημα των ταξιδιωτών ή των εργατών από τον Βορρά είναι η ειλικρίνεια στις δηλώσεις για το πού βρίσκεται το κατάλυμμά τους. «Πολλοί ταξιδιώτες από τη Σερβία, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία δεν δήλωναν τις σωστές διευθύνσεις στο έντυπο PLF, με αποτέλεσμα να μην είμαστε σε θέση να τους βρούμε όταν το τεστ έβγαινε θετικό» παραδέχθηκε στην «Κ» κυβερνητική πηγή για τα τεστ που έγιναν το πρώτο 15νθήμερο του Ιουλίου. «Σε πάνω από 50 περιπτώσεις είχαμε πρόβλημα να εντοπίσουμε τους ταξιδιώτες διότι είτε δεν είχαν δηλώσει τη σωστή διεύθυνση στην Ελλάδα (σ.σ. αλλού πήγαιναν και αλλού δήλωναν ότι θα πάνε) ή εν τω μεταξύ είχαν μετακινηθεί από τη διεύθυνση στην οποία είχαν δηλώσει ότι θα πήγαιναν αρχικά».