«Η Μόρια τέλειωσε, Moria has finished». Μόνο αυτό φώναζαν ψάχνοντας τα πράγματά τους μέσα στα αποκαΐδια πρόσφυγες και μετανάστες στον καταυλισμό την Τετάρτη. Αλλοι πάλι ψέλλιζαν «τι θα κάνουμε, πού θα κοιμηθούμε;».
Aργά χθες το απόγευμα ωστόσο, νέα μεγάλη φωτιά ξέσπασε στον καταυλισμό από άγνωστη μέχρι στιγμής αιτία, αναγκάζοντας όσους είχαν επιστρέψει να τραπούν και πάλι σε φυγή. Μέχρι τις 11 μ.μ. η φωτιά είχε περιοριστεί σχετικά από τις δυνάμεις της Πυροσβεστικής. Ωστόσο, πλέον ο καταυλισμός της Μόριας έχει καταστραφεί ολοσχερώς, όχι μόνο το τμήμα εντός των επίσημων ορίων αλλά και ένα μεγάλο μέρος των σκηνών που βρίσκονται στον διπλανό ελαιώνα. Χιλιάδες άνθρωποι βρίσκονται κυριολεκτικά στον δρόμο.
Ολα ξεκίνησαν το βράδυ της προηγούμενης Τρίτης… Ηταν 11 το βράδυ και όμως στον καταυλισμό επικρατούσε ανησυχία. Πολλοί έγραφαν στα social media ότι «μετανάστες με κορωνοϊό έσπασαν την καραντίνα», στην οποία είχαν τεθεί και οι άλλοι συγκρούονταν μαζί τους. Λίγη ώρα αργότερα ξέσπασαν μικρές εστίες περιμετρικά και μέσα σε λίγα λεπτά ο καταυλισμός είχε τυλιχθεί στις φλόγες.
«Ηταν μια πολύ δύσκολη πυροσβεστική επιχείρηση», λέει στην «Κ» ο διοικητής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Βορείου Αιγαίου, Κωνσταντίνος Θεοφιλόπουλος. «Με το που πλησιάσαμε για να επέμβουμε, οι μετανάστες μας έριχναν πέτρες», εξηγεί. Η ρυμοτομία του σημείου, οι πολλαπλές εστίες και η διαχείριση 13.000 ατόμων που διέμεναν στον καταυλισμό, σε συνδυασμό με την αλλαγή κατεύθυνσης του ανέμου πολλαπλασίαζαν τα εμπόδια για την Πυροσβεστική. Ας σημειωθεί ότι πολλές δυνάμεις της ήταν στα δυτικά της Λέσβου στα χωριά της Βατούσας και της Αντισσας όπου μαίνονταν πυρκαγιές και έπρεπε άμεσα να μεταβούν στη Μόρια.
Μεταξύ των αιτούντων άσυλο που είναι εκτός του ΚΥΤ πλέον, βρίσκονται πάνω από 4.000 παιδιά, καθώς και άλλες ευάλωτες ομάδες, 407 ασυνόδευτα παιδιά, έγκυοι και ηλικιωμένοι.
«Οι εστίες εκδηλώθηκαν έξω, στη συνέχεια μέσα και μετά μας περικύκλωσαν», εξηγεί ο κ. Θεοφιλόπουλος. Την Τετάρτη το πρωί εκτιμούσε ότι το 65% του καταυλισμού είχε καεί ολοσχερώς. Η Πυροσβεστική διέσωσε το βόρειο κομμάτι του ελαιώνα έξω από τον καταυλισμό, όπου διανυκτέρευσαν οι περισσότεροι. Αλλοι μάζεψαν ό,τι μπόρεσαν και κατευθύνθηκαν προς την πόλη, όπου συνάντησαν μπλόκο της Αστυνομίας και κοιμήθηκαν στον δρόμο. «Τι θα κάνουμε τώρα;», λέει ο Μαχμούτ από το Αφγανιστάν που με έναν φίλο του και δύο καρέκλες που βρήκαν έμειναν για ώρες στο «δωμάτιό» τους, όπως μας είπαν. Ηταν το σημείο του κοντέινερ, όπου έμεναν, εκεί όπου τώρα έχει μόνο στάχτες. «Εχω χάσει τα παιδιά μου», λέει η Αϊσα, είναι δύο μαζί μου, τα άλλα από χθες το βράδυ δεν ξέρω πού έχουν πάει. Η Φατιμέ, επίσης από το Αφγανιστάν, κάθεται με την οικογένειά της απέναντι από τον καταυλισμό και περιμένει: «Δεν ξέρω πού θα πάμε, δεν μας έχει πει κανείς τίποτα».
«Είμαι από το 2016 εδώ και είναι η χειρότερη φωτιά που έχω δει ποτέ», λέει στην «Κ» η επικεφαλής της Υπατης Αρμοστείας (Υ.Α.) του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες στη Λέσβο, Astrid Castelein. «Ολες οι πτέρυγες των ανήλικων ασυνόδευτων προσφύγων έχουν καεί, μαζί και οι ασφαλείς ζώνες. Προσπαθούμε να συνδράμουμε την κυβέρνηση και να συντονιστούμε με τις οργανώσεις για να βοηθήσουμε τον κόσμο που έχει μείνει έξω». Μάλιστα επειδή τη νύχτα κάτοικοι της Μόριας προέβησαν σε διαμαρτυρία κατά των αιτούντων άσυλο και των ΜΚΟ, η Υ.Α. απευθύνει έκκληση σε όλους για αυτοσυγκράτηση και καλεί τους ανθρώπους που διέμεναν πριν στο ΚΥΤ, το οποίο βρισκόταν σε καραντίνα, καθώς 35 άνθρωποι είχαν βρεθεί θετικοί στον κορωνοϊό, να περιορίσουν τις μετακινήσεις τους και να παραμείνουν κοντά στο ΚΥΤ, ενόσω καταβάλλονται προσπάθειες να βρεθεί μια προσωρινή λύση για τη στέγασή τους.
Λίγες ώρες αργότερα όμως η νέα φωτιά κατέκαψε ό,τι είχε απομείνει.