«Οταν ως παιδί άκουσα για πρώτη φορά ελληνική μουσική, ένιωσα ξαφνικά σαν να έλαμψε ο ήλιος στον συννεφιασμένο ουρανό της πατρίδας μου. Τότε δεν γνώριζα τίποτα για την Ελλάδα. Αργότερα, στα είκοσί μου, μετέβην, πολύ ερωτευμένη, για καλοκαιρινές διακοπές στην Πάρο· έκτοτε έρχομαι κάθε χρόνο στην Ελλάδα». Με τα παραπάνω συναισθήματα είναι συνυφασμένη η Ελλάδα για την 65χρονη Ελβετίδα Μόνικα, η οποία μαζί με άλλους εννέα συμπατριώτες της συμμετείχε στο γλωσσικό και πολιτιστικό σεμινάριο, που διοργάνωσε το Σχολείο Ελληνικού Πολιτισμού της Ζυρίχης στην Τήνο.
Οι μαθητές, 35 έως 80 ετών, που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα της καθηγήτριας ελληνικών και ιδρύτριας του σχολείου στη Ζυρίχη, κ. Μαρίας Σκιαδά, νιώθουν όλοι τους άρρηκτα δεμένοι με τη χώρα μας, εξ ου και έχουν αποφασίσει να αναμετρηθούν με τις δυσκολίες της ελληνικής γλώσσας, που δεν μοιάζει σε τίποτα με τις τρεις επίσημες γλώσσες της Ελβετίας: έχουν φίλους ή συγγενείς Ελληνες, έχουν αποκτήσει ή κληρονομήσει περιουσία στην Ελλάδα, ταξιδεύουν κάθε χρόνο στη χώρα μας, την οποία νιώθουν τρόπον τινά «δεύτερη πατρίδα» τους. «Μου αρέσει η μελωδία της γλώσσας και ο χαρακτήρας των ανθρώπων. Θέλω να καταλαβαίνω τους Ελληνες και τις Ελληνίδες», αναφέρει ο 79χρονος Φραντς, «επίσης είναι μια καλή προπόνηση για το μυαλό μου!». Ο 79χρονος μαθητής δεν είναι ο μοναδικός που αναδεικνύει την εν λόγω πτυχή, καθώς όλοι παραδέχονται ότι η καταπόνηση που απαιτεί η εκμάθηση της ελληνικής τούς κρατάει σε πνευματική εγρήγορση.
Το τετραήμερο πρόγραμμα στο κυκλαδίτικο νησί, ωστόσο, δεν περιορίστηκε μόνον σε μαθήματα γραμματικής και συντακτικού· κάθε άλλο. Επειτα από ένα 4ωρο πρωινό μάθημα ακολουθούσε ένα πλούσιο πολιτιστικό πρόγραμμα με επισκέψεις, ξεναγήσεις, πεζοπορίες (με αποκορύφωμα το βραδινό περπάτημα από τον Βώλακα στο χωριό Αγάπη) και προ πάντων επαφή με την καθημερινή ζωή και τους ανθρώπους του νησιού. «Επειτα από δεκατέσσερα χρόνια που ζω στην Ελβετία, κατά τα οποία διδάσκω ως επί το πλείστον ελληνικά σε ξένους, έχω διαπιστώσει ότι στους ανθρώπους που μαθαίνουν εξ αποστάσεως μια γλώσσα, λείπει πολύ το φυσικό γλωσσικό περιβάλλον», εξηγεί στην «Κ» η δρ Σκιαδά, «επιζητούν λοιπόν αυθεντικά και λογοτεχνικά κείμενα, όχι κείμενα προσαρμοσμένα στις ανάγκες της διδασκαλίας». Υπό το πρίσμα αυτό, άλλωστε, ξεκίνησε να διοργανώνει τα θερινά εκπαιδευτικά σεμινάρια στην Ελλάδα. «Τις δύο πρώτες χρονιές πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, φέτος προτίμησα την Τήνο και βάλαμε τα δυνατά μας, ώστε να αποφύγουμε τον συνωστισμό της Χώρας και να επικεντρωθούμε σε δραστηριότητες σε άλλα σημεία του νησιού». Από τους δέκα μαθητές που ακολούθησαν, οι οκτώ είναι προχωρημένοι, βρίσκονται στο επίπεδο Β2, και μόνον τρεις είναι αρχάριοι.
Μικρές συνεντεύξεις
Καθώς αίτημα των περισσότερων είναι η κατάκτηση της δεξιότητας να συνομιλούν ανεμπόδιστα στα ελληνικά, έστω σε βασικό επίπεδο, η κ. Σκιαδά εισήγαγε στο πρόγραμμα τη διεξαγωγή μικρών συνεντεύξεων με ανθρώπους της Τήνου που εξασκούν κυρίως παραδοσιακά επαγγέλματα – φούρναρη, μαρμαρογλύπτη, καπετάνιου. «Οι μαθητές κλήθηκαν να κάνουν μόνοι τους, στα ελληνικά, τη συνέντευξη και εν συνεχεία να μας παρουσιάσουν όσα έμαθαν», λέει η κ. Σκιαδά, που εντυπωσιάστηκε από τον ζήλο των μαθητών, οι οποίοι μέσα σε λίγες ώρες ετοίμασαν μέχρι και παρουσιάσεις με power point. «Εγώ τους απευθύνω μεν πάντοτε τον λόγο στα ελληνικά, μιλώ όμως αργά και χρησιμοποιώ γνωστό σε αυτούς λεξιλόγιο, η συζήτηση με έναν τοπικό ομιλητή, που ενδεχομένως να χρησιμοποιεί και ιδιωματικές εκφράσεις, αποτελεί μια βουτιά στα βαθιά», σημειώνει.
«Το κοινό ήταν εξαιρετικό, καθώς γνώριζε όχι μόνο τη γλώσσα αλλά και πολλά στοιχεία από τον ελληνικό πολιτισμό», σχολιάζει στην «Κ» η δρ αρχιτεκτονικής, Μαρία Βιδάλη, που θέλησε να μυήσει τους επισκέπτες από την Ελβετία στα ήθη και τα έθιμα που συνόδευαν τους Τηνιακούς στις δύο σημαντικότερες στιγμές της ζωής τους: τον γάμο και τον θάνατο. «Η κοινότητα υπήρξε ανέκαθεν πολύ ενεργή στα χωριά, χαρακτηριστική είναι η συμμετοχή της στον θάνατο κάποιου κατοίκου και εν συνεχεία στο πένθος των δικών του», αναφέρει η ίδια στην «Κ» ορισμένες από τις πληροφορίες που έκαναν ιδιαίτερη αίσθηση στους επισκέπτες από την Ελβετία, που διέπεται από διαμετρικά αντίθετη νοοτροπία. «Κάποιος που δεν είναι γνώστης των εδώ παραδόσεων, μπορεί βλέποντας ένα φωταγωγημένο σπίτι να θεωρήσει ότι οι ένοικοί του γιορτάζουν κάτι χαρμόσυνο, ενώ στην πραγματικότητα πρόκειται για το σπίτι του νεκρού, όπου οι φίλοι, οι συγγενείς και οι συγχωριανοί τον κλαίνε μέχρι το πρωί, ώστε να μη μείνει καθόλου μόνος».