«Επιλέγω την τηλεργασία με μοναδικό κριτήριο την αποφυγή χρήσης των μέσων μαζικής μεταφοράς, καθώς δεν διαθέτω Ι.Χ.», εξηγεί χαρακτηριστικά στην «Κ» η 48χρονη ιδιωτική υπάλληλος Μαργαρίτα Κ. «Είναι λίγοι εκείνοι που δεν φορούν μάσκες στα λεωφορεία και στο μετρό, ωστόσο η παρουσία τους πυροδοτεί αντιδράσεις από τους υπόλοιπους», λέει ο Κώστας Β. που χρησιμοποιεί καθημερινά τις συγκοινωνίες για να μεταβεί στην εργασία του καθώς, όπως εξηγεί, «επιλέξαμε οικογενειακώς το αυτοκίνητο να το χρησιμοποιεί η σύζυγός μου». Ωστόσο αυτό που παρατηρεί ο ίδιος είναι ότι «επικρατεί ένταση και εκνευρισμός. Ο κόσμος ακούει συνεχώς για τα κρούσματα και τους κινδύνους του ιού και φοβάται, ο καθένας για τον δικό του λόγο, για τους δικούς του ανθρώπους».
«Οταν αναγκάζεις τον κόσμο να συνωστίζεται στα λεωφορεία και στα τρένα προκειμένου να πάει στη δουλειά του, είναι αναμενόμενο ότι, υπό τις δεδομένες συνθήκες, θα υπάρχουν εντάσεις», συμπληρώνει ο 56χρονος Κώστας Β., που χρησιμοποιεί καθημερινά μία λεωφορειακή γραμμή και στη συνέχεια μετρό προκειμένου να φτάσει στο γραφείο του. Κοινή συνισταμένη πάντως όσων μετακινούνται καθημερινά αποτελεί ο φόβος, ο εκνευρισμός και η απογοήτευση για την κατάσταση που επικρατεί στα μέσα μαζικής μεταφοράς της πρωτεύουσας.
Η κυβέρνηση προκειμένου να διαχειριστεί το ζήτημα αναγκάστηκε να ανακοινώσει διά στόματος κυβερνητικού εκπροσώπου τα μέτρα που πρόκειται να λάβει, παρά το γεγονός ότι έχουν ήδη κοινοποιηθεί από το αρμόδιο υπουργείο. Η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο, με το σύστημα όμως των αστικών συγκοινωνιών της πρωτεύουσας να κουβαλά παθογένειες δεκαετιών. Διαθέτει έναν στόλο παλαιωμένο, μέρος του οποίου είναι παροπλισμένο, το ανθρώπινο δυναμικό δεν επαρκεί και οι απαιτήσεις εν μέσω πανδημίας είναι σαφώς πιο αυξημένες από ποτέ.
Η δέσμη μέτρων για την ενίσχυση του συγκοινωνιακού έργου, που ανακοινώθηκε το καλοκαίρι, αρχίζει να παίρνει σάρκα και οστά, με τα πρώτα όμως αποτελέσματα να μην αναμένονται πριν από τον Νοέμβριο. Οι ελλείψεις οχημάτων των ΟΣΥ (Οδικές Συγκοινωνίες) θα περιοριστούν έως ένα βαθμό μέσω της σύμπραξης που υπεγράφη πριν από λίγες ημέρες με τα ΚΤΕΛ. Πρακτικά, τα ΚΤΕΛ θα καλύψουν ένα μέρος από τα κενά του ΟΑΣΑ σε στόλο και προσωπικό. Τα ΚΤΕΛ θα ενισχύσουν τις ΟΣΥ με περισσότερα από 200 λεωφορεία και 550 οδηγούς. Σύμφωνα με τον αρχικό σχεδιασμό στα ΚΤΕΛ αναμένεται να παραχωρηθούν γραμμές που εξυπηρετούν περιοχές όπως η Σταμάτα, το Κρυονέρι, ο Αγιος Στέφανος, ο Διόνυσος, η Μάνδρα, η Μαγούλα, η Ανθούσα, η Πεντέλη, η Αρτέμιδα, ο Γέρακας, τα Γλυκά Νερά, η Παλλήνη, η Ραφήνα, η Σαρωνίδα και η Γλυφάδα. Στόχο της σύμπραξης αποτελεί η αξιοποίηση σημαντικού αριθμού οδηγών και λεωφορείων των ΟΣΥ σε δρομολόγια στο κέντρο της Αθήνας, βελτιώνοντας τους χρόνους των δρομολογίων και κατ’ επέκταση την εξυπηρέτηση των επιβατών. Οι τεχνικές διεργασίες για τη διαμόρφωση του τελικού πλαισίου των παρεχόμενων υπηρεσιών είναι σε εξέλιξη, ενώ η τελική σύμβαση θα τεθεί για έγκριση στο Ελεγκτικό Συνέδριο.
Λόγω του επείγοντος της κατάστασης επισπεύσθηκαν οι διαδικασίες και τα πρώτα 100 λεωφορεία θα βρίσκονται στην υπηρεσία του ΟΑΣΑ στις αρχές Οκτωβρίου, όπως ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός σε τηλεοπτικό του μήνυμα. Πρόκειται πρακτικά για «αντιγραφή» του αντίστοιχου μοντέλου που αξιοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη, ενώ στελέχη του υπουργείου Υποδομών σημειώνουν ότι η εμπειρία του ΟΑΣΘ παρέχει τη δυνατότητα βελτίωσης της συμφωνίας για την περίπτωση της Αθήνας.
655 προσλήψεις
Στο μεταξύ, στα τέλη Σεπτεμβρίου αναμένεται η προκήρυξη για την πρόσληψη (με κριτήρια ΑΣΕΠ αλλά όχι με την αντίστοιχη χρονοβόρα διαδικασία) συνολικά 655 ατόμων σε ειδικότητες αιχμής (οδηγοί, ηλεκτροδηγοί και τεχνικοί) που θα στελεχώσουν ΟΣΥ και ΣΤΑΣΥ (Σταθερές Συγκοινωνίες). Η διαδικασία θα είναι κατεπείγουσα, ωστόσο εκτιμάται ότι η ολοκλήρωσή της θα απαιτήσει 3-4 μήνες, τοποθετώντας τους νέους εργαζομένους στις θέσεις τους στις αρχές του 2021.
Ως προς τον στόλο των λεωφορείων, εκτός από τη σύμπραξη με τα ΚΤΕΛ έχει ήδη δρομολογηθεί ο διαγωνισμός για την προμήθεια με leasing 300 μεταχειρισμένων οχημάτων έως 10 ετών. Η επιλογή για την προμήθεια μεταχειρισμένων οχημάτων από το εξωτερικό, τα οποία –για άγνωστο λόγο– δεν κυκλοφορούν στη χώρα προέλευσής τους, καταδεικνύει το επείγον της κατάστασης. Τα οχήματα θα παραδοθούν τμηματικά μέσα σε έξι μήνες από την υπογραφή της σχετικής σύμβασης. Ο διαγωνισμός αυτός αποτελεί επί της ουσίας μια «γέφυρα» μέχρι την ολοκλήρωση του μεγάλου διαγωνισμού για τη ριζική ανανέωση του στόλου, προκειμένου να καλύψει τις σημαντικές ελλείψεις του ενεργού στόλου των ΟΣΥ, κυρίως λόγω ηλικίας, αλλά και υποχρεωτικής απόσυρσης οχημάτων με βάση την εθνική νομοθεσία. Μέχρι το τέλος του 2021 θα έχουν τεθεί εκτός κυκλοφορίας συνολικά 400 λεωφορεία. Πρόκειται για οχήματα τεχνολογίας EURO I που κυκλοφόρησαν πρώτη φορά το 1994.
Η κυβέρνηση αποφάσισε να προχωρήσει στην παραπάνω κίνηση μέχρι την ολοκλήρωση του διαγωνισμού για την αγορά νέων λεωφορείων, που έχει περάσει από «σαράντα κύματα» και αναμένεται να φέρει στην πρωτεύουσα λεωφορεία στα τέλη του 2021. Ο διαγωνισμός θα αφορά την προμήθεια περίπου 1.000 σύγχρονων λεωφορείων. Από αυτά, 250 θα είναι Diesel Euro VΙ, 350 φυσικού αερίου και 400 ηλεκτρικά. Σύγχρονα και «πράσινα» ώστε να εξασφαλίσουν μεγαλύτερη δυνατή ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Στόχος είναι η προκήρυξη για τα πρώτα 600 να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τον Νοέμβριο και τα 300 εξ αυτών να κυκλοφορούν στους δρόμους της Αθήνας μέχρι το τέλος του 2021.
Το μετρό
Στο μεταξύ, παρά το γεγονός ότι ο ΟΑΣΑ έχει προχωρήσει σε ενίσχυση των χρονοαποστάσεων στις δύο γραμμές του μετρό (2 και 3), σοβαρά προβλήματα παρατηρούνται στη γραμμή 1 (πρώην ΗΣΑΠ) καθώς επίσης και στους κεντρικούς σταθμούς μετεπιβίβασης μεταξύ των γραμμών (Μοναστηράκι, Σύνταγμα, Ομόνοια). Αντιδράσεις πυροδότησε πριν από λίγες ημέρες η δήλωση του επικεφαλής των ΣΤΑΣΥ Νίκου Χαιρέτα, ότι οι καθυστερήσεις στον ηλεκτρικό οφείλονται σε βανδαλισμούς που καταγράφονται τα βράδια σε συρμούς, ενώ ζήτησε τη συνδρομή της αστυνομίας. Ως προς τη βελτίωση της κατάστασης δεν αναμένεται πριν από τα τέλη του 2022, οπότε και θα έχει ολοκληρωθεί η αναβάθμιση 14 συρμών των πρώην ΗΣΑΠ (προϋπολογισμού 75 εκατ. ευρώ) που θα βελτιώσει την απόδοσή τους πάνω στις ράγες, περιορίζοντας τις χρονοαποστάσεις. Παράλληλα, στο πλαίσιο της αναβάθμισης της γραμμής 1 προωθούνται τα έργα ανακαίνισης της Τεχνικής Επισκευαστικής Βάσης στον Πειραιά και της υπογειοποίησης του τμήματος Φάληρο – Πειραιάς.