Δύο φορές συντονιστήκαμε, άπαντες από το Ανατολικό Αιγαίο ώς την Αθήνα και ακόμα παραπέρα. Η πρώτη στον ρυθμό του Εγκέλαδου. Τα Ρίχτερ έκαναν τα στόματα να σωπάσουν, τους τσακωμούς να κοπάσουν, κάθε εργασία να βάλει μια άνω τελεία, έως ότου τουλάχιστον λήξει ο συναγερμός. Κάπως εγωκεντρικοί οι Αθηναίοι –εντάξει δεν είναι και λίγα όσα περνάμε– πίστεψαν για λίγο ότι είναι πάλι στο επίκεντρο, μέχρι που οι σεισμολόγοι έβαλαν τα πράγματα στη θέση τους. Ολων η προσοχή στράφηκε τότε στα νησιά, τη Σάμο, τη Χίο, την Ικαρία, αλλά και πέρα, στους γείτονες.
Η δεύτερη φορά που συντονιστήκαμε ήταν αρκετή ώρα αργότερα, αυτή τη φορά στους δέκτες των τηλεοράσεων, στην τραγικότερη των ειδήσεων: δύο εφηβάκια επιστρέφοντας από το σχολείο στη Σάμο, καταπλακώθηκαν από τοιχίο που κατέρρευσε. Το νέο σκίασε τη Σάμο, το Αιγαίο, όλη τη χώρα.
Η ανακουφιστική ιδέα ότι ο σεισμός είχε «χτυπήσει» δυνατά μεν, αναίμακτα δε, εξανεμίστηκε. Τα αστεία για τις υπόλοιπες κακοτοπιές που μπορεί να κρύβει στην απόληξή του το 2020 και αυτά περιορίστηκαν. Σκέτη τραγωδία.
Νωρίτερα, τα νέα έρχονταν από τα νησιά κατά ριπάς. Ακόμα και από τη Σάμο όπου για αρκετή ώρα σε πολλές περιοχές οι κάτοικοι δεν είχαν φως, νερό ούτε τηλέφωνο. «Ευτυχώς λειτουργεί το στικάκι της Vodafone και μπορώ να σας βεβαιώσω ότι είμαστε καλά», έγραψε στο Facebook η Ερη Ρίτσου, κόρη του ποιητή και Σαμιώτισσα. «Μικροί μετασεισμοί διαρκώς. Αυτό που ζήσαμε, είναι απερίγραπτο. Εζησα και τον σεισμό του ’99, αλλά αυτός που περάσαμε τώρα δεν είχε καμιά σχέση».
Αυτό έλεγε στην «Κ» και ο Νίκος Παριανόπουλος από το Καρλόβασι της Σάμου. «Κάνει συνέχεια μετασεισμούς, το τελευταίο τέταρτο είχαμε 3-4 δυνατούς». Παρατηρώντας τη γύρω περιοχή είδε πολλές ζημιές σε κτίρια κυρίως γωνίες πεσμένες και παλιά τοιχία. Μια εκκλησία, λένε, έχασε το καμπαναριό της. Το samosvoice.gr πρώτο έγραψε για τις ζημιές στα ιστορικά βυρσοδεψεία του Καρλοβάσου. Οπως είπε στην «Κ» ο Μανώλης Στεφανής από το σάιτ, υπήρχε σχεδιασμός εκεί να στεγαζόταν μέρος της νέας πανεπιστημιούπολης. «Ηταν πρωτοφανές αυτό που συνέβη για τη Σάμο…».
Στη Χίο
Την ίδια ώρα στη Χίο, ο Μιχάλης Μπελέγρης, πολιτικός μηχανικός και διευθυντής του Ιδρύματος Τσάκος, εκτιμούσε ότι «έχουμε πάρει την καλή εκδοχή ενός κακού γεγονότος». Οχι, τα νέα για τους δύο άτυχους μαθητές δεν μας είχαν ακόμα καταπλακώσει. «Ηταν ένας εξαιρετικά ισχυρός σεισμός. Μεγάλης διάρκειας, πάνω από το συνηθισμένο για το νησί. Τέτοια μεγέθη δεν τα έχουμε συνηθίσει εδώ. Εχουμε σεισμούς αλλά για τη Χίο ρουτίνα είναι οι σεισμοί της τάξης των 2, 3, 4 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ ανά οκτάμηνο. Εχουμε 15-20 χρόνια να κουνηθούμε τόσο».
Με την ιδιότητά του ως πολιτικού μηχανικού βγήκε στον δρόμο να δει με τα μάτια του τις ζημιές. «Περιορίζονταν σε επιχρίσματα και κάποια κομμάτια που δεν ήταν “δεμένα” καλά, χωρίς φυσικά να μπορούμε ακόμα να έχουμε εικόνα για σοβαρή δομική ζημιά. Η πλειονότητα των κτιρίων είναι είτε πολυώροφα κατασκευής μετά το ’95, δηλαδή με τον νέο αντισεισμικό κανονισμό, είτε διώροφα, που υποδέχονται μικρό σεισμικό φορτίο γιατί δεν έχουν μεγάλο όγκο».
Οι Χιώτες έπιασαν να διηγούνται την Παρασκευή ιστορίες που είχαν ακούσει από τον μεγάλο σεισμό του 1881, γνωστό ως «Χαλασμό». Με μέγεθος 7,3 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ, είχε κοστίσει τη ζωή σε πάνω από 7.000 ανθρώπους εκατέρωθεν του στενού μεταξύ Χίου και Τσεσμέ. Ηταν 3 Απριλίου όταν η καταστροφή έπληξε τη Χίο, τα παράλια της Τουρκίας αλλά και τα γύρω νησιά.