Τραγωδία στη Μάνη: ένας 44χρονος πυροβόλησε και σκότωσε τη συνομήλικη σύζυγό του. Τραγωδία στην Καλλιθέα: 53χρονος σκότωσε τη σύζυγό του και είπε ότι ήταν ατύχημα. Δύο υποθέσεις που απασχόλησαν τις τελευταίες ημέρες την επικαιρότητα. Μεμονωμένα περιστατικά ή βελονιές στο ίδιο ευρύ, βαρύ πέπλο βίας και σιωπής που αφορά την κακοποίηση των γυναικών στη χώρα μας;
Σύμφωνα, πάντως, με την 1η ετήσια έκθεση για τη βία κατά των γυναικών που εξέδωσε χθες η Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, αφιερώνοντάς τη στη μνήμη της Ελένης Τοπαλούδη, η βία κατά των γυναικών όχι μόνον είναι υπαρκτή στην Ελλάδα, με τη μορφή της λεκτικής απειλής, της σωματικής βλάβης, του συναισθηματικού εκβιασμού, της οικονομικής υποτέλειας, της εργασιακής αβεβαιότητας, του φόβου, του εξευτελισμού, αλλά πρόκειται για φαινόμενο διαρκώς εντεινόμενο. Την περίοδο της πανδημίας μάλιστα, η έμφυλη βία αναδείχθηκε σε μία από τις τραγικότερες συνέπειες του κοινωνικού περιορισμού.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την έκθεση, που αναλύει στοιχεία από 1ης Νοεμβρίου 2019 έως 31 Οκτωβρίου 2020, υποστηρίχθηκαν από τα συμβουλευτικά κέντρα του δικτύου της γενικής γραμματείας ανά την Ελλάδα συνολικά 4.872 γυναίκες θύματα βίας και πολλαπλών διακρίσεων, καθώς και τρίτα πρόσωπα (π.χ. η μητέρα, ενήλικη κόρη του θύματος κ.ά.). Το 38,5% εξυπηρετήθηκε στα 8 συμβουλευτικά κέντρα της Αττικής, το 7% εξυπηρετήθηκε στη Θεσσαλονίκη, το 5,6% στην Κρήτη, το 3,9% στην Καβάλα, το 3,7% στην Πάτρα κ.ο.κ. Η επικρατέστερη μορφή βίας ήταν η ενδοοικογενειακή (84%), ενώ ακολουθούν η σεξουαλική παρενόχληση και ο βιασμός (από 2%). Στο 56% των υποθέσεων, η σχέση θύματος – θύτη ήταν κυρίως συζυγική (νυν ή πρώην), στο 13% συντροφική (νυν ή πρώην), ενώ το 12% των γυναικών θυμάτων που εξυπηρετήθηκαν από τα συμβουλευτικά κέντρα ανέφεραν ότι ο θύτης ήταν μέλος της οικογένειας (π.χ. αδελφός, πατέρας ή και άλλος συγγενής). Την ίδια περίοδο, στους ξενώνες φιλοξενίας του δικτύου φιλοξενήθηκαν συνολικά 269 γυναίκες και 270 παιδιά.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, μεταξύ Νοεμβρίου 2019 και Οκτωβρίου 2020 η γραμμή υποστήριξης SOS 15900 δέχθηκε συνολικά 8.609 κλήσεις, εκ των οποίων οι 6.042 αφορούσαν περιστατικά βίας και οι 944 χρήσιμη ενημέρωση. Αξίζει να σημειωθεί ότι εκτός από τα θύματα και τους οικείους τους, στη γραμμή SOS καλούν συχνά και γείτονες ώστε να λάβουν χρήσιμες πληροφορίες για τους τρόπους καταγγελίας σχετικά με την αυτεπάγγελτη δίωξη του περιστατικού βίας από τις αρμόδιες αρχές. Οι περισσότερες κλήσεις προέρχονταν από την Αττική (45%) και την Κεντρική Μακεδονία (11%). Η ενδοοικογενειακή βία αφορούσε τις περισσότερες κλήσεις (88%), με 52% των γυναικών να αναφέρουν ότι είναι παντρεμένες. Οι κύριες μορφές βίας ήταν η ψυχολογική (33,5%), η λεκτική (29,6%) και η σωματική σε ποσοστό 28,8%. Ακολουθούν η οικονομική βία κατά των γυναικών (5,4%) και η σεξουαλική σε ποσοστό 1,3%. Το 62% των γυναικών δήλωσε ότι έχει παιδιά, ενώ σε ποσοστό 1% τα θύματα ήταν έγκυοι.
Σε ό,τι αφορά τις υποθέσεις που φτάνουν στην αστυνομία, μεταξύ 2012-2019 η αύξηση που καταγράφεται είναι της τάξης του 156%. Το 2019, 4.171 γυναίκες κατήγγειλαν ενδοοικογενειακή βία στην αστυνομία, αύξηση 9,3% σε σύγκριση με το 2018, όταν ο αντίστοιχος αριθμός ανερχόταν σε 3.815.
Στο πρώτο lockdown
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα στοιχεία που αφορούν αποκλειστικά την περίοδο του πρώτου lockdown. Μεταξύ Μαρτίου – Απριλίου 2020, στα συμβουλευτικά κέντρα του δικτύου δομών για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών απευθύνθηκαν 549 γυναίκες στο σύνολο. Οι καταγγελίες αφορούσαν σε συντριπτικό ποσοστό (84%) ενδοοικογενειακή βία. Το 28% των γυναικών έλαβε ψυχολογική υποστήριξη και το 26% νομική. Η σχέση μεταξύ θύματος – θύτη ήταν κυρίως σχέση μεταξύ συζύγων (πρώην και νυν), με ποσοστό 56% για τον μήνα Μάρτιο 2020 και 51% για τον Απρίλιο 2020. Στη γραμμή SOS 15900 καταγράφηκαν 325 κλήσεις τον μήνα Μάρτιο και αφορούσαν περιστατικά βίας, ενώ 69 κλήσεις αφορούσαν την ενημέρωση. Τον Απρίλιο 2020 παρατηρήθηκε αύξηση… 227,4% για τις κλήσεις που αφορούσαν περιστατικά βίας και, αντίστοιχα, 142% τις κλήσεις που αφορούσαν την ενημέρωση.