Την περασμένη Πέμπτη η διοίκηση του εθνικού συστήματος υγείας της Μεγάλης Βρετανίας ειδοποίησε νοσοκομεία και μονάδες εμβολιασμών ότι τα εμβόλια που θα τεθούν στη διάθεση των μονάδων αυτών τον Απρίλιο θα είναι λιγότερα απ’ ό,τι τον προηγούμενο μήνα. Mε υπερπροσπάθεια οι Βρετανοί είχαν καταφέρει έως την Πέμπτη να εμβολιάσουν 27 εκατ. ανθρώπους με πρώτες δόσεις, κρατώντας το σύστημά τους όρθιο. «Η Μεγάλη Βρετανία έπαθε Δανία», σχολίασε κυβερνητικό στέλεχος στην Αθήνα, κάνοντας λογοπαίγνιο με την παράκληση της Κοπεγχάγης και προς την ελληνική κυβέρνηση, πριν από αρκετές εβδομάδες, να δώσει εμβόλια για τη β΄ δόση του εμβολίου της Pfizer διότι όλα είχαν χρησιμοποιηθεί –και στη Δανία– στην πρώτη.
Η χώρα μας δεν διατρέχει τέτοιο κίνδυνο. Εως τις 29 Μαρτίου θα έχει παραλάβει 1.474.000 δόσεις εμβολίου των Pfizer/BioNTech (έναντι δέσμευσης της εταιρείας για 1.188.000), ενώ οι παραδόσεις τον Απρίλιο θα εκτιναχθούν στα 4 εκατομμύρια δόσεις. Με δυο λόγια, η Αθήνα θα μπορεί πριν από το Πάσχα να έχει εμβολιάσει, με ένα μόνο εμβόλιο, επιπλέον 2 εκατομμύρια ανθρώπους. Η Moderna θα παραδώσει 240.000 δόσεις στο δεύτερο τρίμηνο, ενώ άγνωστες είναι οι βουλές της AstraZeneca και της Johnson & Johnson – αρχικά είχε δεσμευθεί να παραδώσει 400.000 δόσεις. Η Αθήνα, λοιπόν, έχει τη δυνατότητα να κάνει πάνω από 2 εκατομμύρια εμβόλια τον Απρίλιο μόνο, ξεδιπλώνοντας τη β΄ φάση του εμβολιαστικού προγράμματος χωρίς την AstraZeneca.
«Και τον Απρίλιο θα ξεπεράσουμε», είπε αυτή την εβδομάδα ο υπουργός Υγείας Βασίλης Κικίλιας, «το 1.500.000 εμβολιασμούς. Προσέξτε, έχουμε ήδη κάνει 1.340.000 εμβολιασμούς. Μόνο τον Απρίλιο θα κάνουμε 1.500.000 εμβολιασμούς, χωρίς να συμπεριλαμβάνουμε ακόμα το ποσό των εμβολίων της Johnson & Johnson, που θα φανεί στις επόμενες ημέρες ποιο θα είναι για τον μήνα Απρίλιο».
Ενα μεγάλο μέρος από τις πρώτες δόσεις που χορηγούνται τώρα αφορά εμβόλια της AstraZeneca. Την πρώτη ημέρα μετά την κρίση που δημιουργήθηκε την περασμένη Δευτέρα εξαιτίας της απόφασης μιας σειράς χωρών, με πρώτη τη Γερμανία, να διακόψουν τον εμβολιασμό, στην Ελλάδα εμφανίσθηκε το 85% όσων είχαν κλείσει ραντεβού, τη δεύτερη μέρα το 90%. Παρ’ όλα αυτά, στην αρχή της εβδομάδας είχαν γίνει 214.000 εμβολιασμοί με το συγκεκριμένο εμβόλιο που, σύμφωνα με τα στοιχεία του ECDC, συμβάλλει με το 17% στην εμβολιαστική καμπάνια της χώρας μέχρι στιγμής (τα στοιχεία είναι παλιά και η συμμετοχή του εμβολίου στην πρώτη δόση είναι πάνω από 23%, καθώς η δεύτερη έχει χρονική απόσταση τριών μηνών). Tην Πέμπτη απέμεναν να γίνουν 148.000 ραντεβού για την πρώτη και 362.000 για τη δεύτερη δόση, η οποία θα καλυφθεί με εμβόλια που θα παραληφθούν αργότερα. Η συμμετοχή του τον Απρίλιο, σύμφωνα με κάποιες προβλέψεις στο υπουργείο Υγείας, θα μειωθεί ακόμα και αν η AstraZeneca αυξήσει τις παραδόσεις της, καθώς η Pfizer θα τις τριπλασιάσει, ενώ θα προστεθεί και η Johnson & Johnson.
Πριν από μερικές εβδομάδες οι εκπρόσωποι των φαρμακοποιών της χώρας συναντήθηκαν με τον υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας Νίκο Χαρδαλιά και τον ειδικό γραμματέα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Μάριο Θεμιστοκλέους. Στόχος της συνάντησης ήταν να κριθεί πώς οι φαρμακοποιοί θα εντάσσονταν στην εμβολιαστική καμπάνια στην αρχή της δεύτερης φάσης της, με τη χρησιμοποίηση του νέου εμβολίου που προστέθηκε στη φαρέτρα των ευρωπαϊκών χωρών τις τελευταίες μέρες, αυτού της Johnson & Johnson.
H κυβέρνηση είχε εκδηλώσει την πρόθεσή της να εμπλέξει τους φαρμακοποιούς (και τους γιατρούς) σε αυτή τη διαδικασία, αλλά «ο διάβολος βρίσκεται στις λεπτομέρειες», όπως είπε στην «Κ» ένας από τους συμμετέχοντες. Τα εμβόλια είναι μονοδοσικά, αλλά, όπως έχει ενημερώσει η εταιρεία τον κ. Θεμιστοκλέους, τον πρώτο μήνα θα υπάρξει μια υστέρηση στις παραδόσεις (που θα υπερκαλυφθεί από τις παραδόσεις των επόμενων δύο μηνών του τριμήνου). Οι φαρμακοποιοί υπολόγισαν στη σύσκεψη για το συγκεκριμένο εμβόλιο ότι καθένα από τις 10.000 φαρμακεία θα καλείται να διαχειριστεί 40 εμβόλια και αν υπολογίσουμε ότι η κάθε συσκευασία περιέχει 5 δόσεις, 8 μπουκαλάκια. «Αξίζει για 8 μπουκαλάκια να βάλουμε σε κίνδυνο τη φήμη του φαρμακείου;» αναρωτήθηκε μιλώντας στην «Κ» ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου Απόστολος Βαλτάς. Ο ίδιος και οι συνάδελφοί του προβληματίστηκαν τις τελευταίες εβδομάδες για το πώς θα είναι σε θέση να εξασφαλίσουν κάθε φορά τους 5 υποψηφίους οι οποίοι θα δέχονταν το εμβόλιο από ένα μπουκαλάκι που μετά το άνοιγμά του πρέπει να καταναλωθεί σε 4,5 ώρες. Αυτό δεν είναι δύσκολο. Τα ραντεβού θα κλείνονται σύμφωνα με τα όσα δεσμεύτηκε η κυβέρνηση, μέσα από ένα κεντρικό σύστημα, και οι φαρμακοποιοί απλώς θα κάνουν το εμβόλιο, όπως έκαναν φέτος με μεγάλη επιτυχία τα 4 εκατομμύρια εμβόλια της γρίπης.
Στο σημείο αυτό δεν φαίνεται να υπάρχουν διαφωνίες με την κυβέρνηση, που θεωρεί ότι όσο τα εμβόλια ως προσφορά υπολείπονται σημαντικά της ζήτησης, το κράτος πρέπει να έχει τον πρώτο και τον απόλυτο λόγο στη λεγόμενη προτεραιοποίηση. Για τους φαρμακοποιούς τα προβλήματα αρχίζουν εκεί που θα πρέπει να διαχειρισθούν έλλειψη εμβολίων, να ενημερώσουν δηλαδή όσους έχουν κλείσει ραντεβού ότι τα εμβόλια δεν επαρκούν ή να αναζητήσουν κάποιους στη θέση εκείνων που δεν θα προσέλθουν.