Είναι ένα ζευγάρι υπερηλίκων, εκείνος 97 χρόνων και εκείνη 94. Δεν έχουν υποκείμενα νοσήματα, εμβολιάσθηκαν μαζί τον Φεβρουάριο· η σύζυγος βρέθηκε με 450 αντισώματα μετά τον δεύτερο εμβολιασμό, ενώ ο σύζυγος με μόνο 24. «Χρειάζεσθε και τρίτη δόση», είπε τότε ο γιατρός του κ. Κώστα Ζ., «κάποια στιγμή στο τέλος του καλοκαιριού».
Ολα αυτά συνέβησαν πριν κάνει την εμφάνισή της η μετάλλαξη «Δέλτα». Αυτή την εβδομάδα ο γενικός γραμματέας Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας Μάριος Θεμιστοκλέους επιβεβαίωσε ότι η πολιτεία είναι έτοιμη να ξεκινήσει την καμπάνια για την τρίτη δόση, ωστόσο περιμένει να δει τι θα κάνουν οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες και ο ΕΜΑ, όπως εξήγησε ο ίδιος. Είναι βέβαιον ότι άτομα όπως ο κ. Κώστας Ζ. και η σύζυγός του που εμβολιάσθηκαν νωρίς, στην αρχή της εμβολιαστικής εκστρατείας, θα έχουν προτεραιότητα στις συστάσεις της επιτροπής εμβολιασμού και τις κυβερνητικές αποφάσεις.
Η Ελλάδα διαθέτει επάρκεια εμβολίων παρά το γεγονός ότι κυρίως εξακολουθεί να χρησιμοποιείται το εμβόλιο της Pfizer/BioΝΤech. Σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσε η «Κ», εξαιτίας της επιβράδυνσης των ρυθμών εμβολιασμού λόγω των διακοπών, στα ψυγεία υπάρχουν πάνω από ένα εκατομμύριο δόσεις εμβολίου της συγκεκριμένης κοινοπραξίας. Μέχρι τις 15 Αυγούστου η Pfizer θα έχει παραδώσει 10 εκατομμύρια δόσεις συνολικά στο ελληνικό κράτος από την έναρξη της εμβολιαστικής καμπάνιας. Πηγές της εταιρείας υπολογίζουν ότι το ελληνικό Δημόσιο πρέπει να έχει χρησιμοποιήσει περί τις 8,5 εκατομμύρια δόσεις. Tην πρώτη εβδομάδα του Αυγούστου η Ελλάδα είχε λάβει 8.854.950 δόσεις του συγκεκριμένου εμβολίου και είχαν γίνει 7.602.071 εμβολιασμοί, σύμφωνα με τα στοιχεία του ECDC. Αν παραλάβει έως τις 15 Αυγούστου άλλο 1,2 εκατ. δόσεις θα έχει απόθεμα για να αρχίσει την τρίτη δόση, αλλά οι αρμόδιοι της εμβολιαστικής εκστρατείας υπολογίζουν τα εξής:
1. Οτι θα ενταθεί ο ρυθμός των εμβολιασμών καθώς οι πολίτες θα επιστρέφουν στις πόλεις από τις καλοκαιρινές τους διακοπές (ενώ σταδιακά «εξαντλούνται» τα ραντεβού της α΄ δόσης).
2. Θα αυξηθεί ο αριθμός των μαθητών και φοιτητών που θα εμβολιάζονται ενόψει της έναρξης του εκπαιδευτικού έτους.
Οι «πρώτοι»
Χρονολογικά, η πρώτη κατηγορία των πολιτών που εμβολιάσθηκαν ήταν οι γιατροί και νοσηλευτές του ΕΣΥ – ήταν κατά 80% εμβολιασμένοι πριν ακόμα ισχύσουν οι διατάξεις για την αναστολή των συμβάσεων εργασίας στις 16 Αυγούστου. Ειδικότερα οι γιατροί, μαζί με εκείνους που ασθένησαν, σχεδόν όλοι έχουν εμβολιασθεί, αλλά στο νοσηλευτικό προσωπικό και στους διοικητικούς τα ποσοστά είναι 74% και 72% αντίστοιχα, παρουσιάζοντας μια ελαφρά άνοδο μετά τη νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης για την αναστολή των συμβάσεων για όσους δεν εμβολιάζονται.
«Δεν θα κάνουμε ανακοινώσεις για τρίτη δόση σε όσους έχουν εμβολιασθεί, πριν ολοκληρωθεί ο κύκλος αυτός στις 16 Αυγούστου», είπε στην «Κ» κυβερνητική πηγή, διευκρινίζοντας ότι θα ήταν «κάπως παράδοξο κάποιοι υγειονομικοί να κάνουν την τρίτη δόση, ενώ άλλοι δεν έχουν εμβολιασθεί καν με την πρώτη!». Σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσε η «Κ», υπάρχουν μεμονωμένες περιπτώσεις πλήρως εμβολιασμένων υγειονομικών αλλά και προσωπικού μονάδων χρόνιας φροντίδας ηλικιωμένων που έχουν βρεθεί θετικοί στον κορωνοϊό και ένας – δύο που έχουν ασθενήσει με πιο βαριά συμπτώματα. Αντίστοιχη εμπειρία υπάρχει και σε άλλες χώρες, στις οποίες η εμβολιαστική καμπάνια έχει προχωρήσει περισσότερο απ’ ό,τι στην Ελλάδα (ΗΠΑ, Ισραήλ, Γερμανία).
Aυτήν τη στιγμή καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν έχει αποφασίσει τι θα κάνει με την τρίτη δόση. Η πολιτεία της Νέας Υόρκης που εξέδιδε το εμβολιαστικό πιστοποιητικό για έξι μήνες, παρέτεινε τη διάρκειά του. Ο κ. Θεμιστοκλέους είπε χαρακτηριστικά ότι το Ισραήλ αναθεωρεί την πολιτική του για το εξάμηνο μέσα στο οποίο θα πρέπει να προχωρήσει η τρίτη δόση. Η μόνιμη εμβολιαστική επιτροπή της Γερμανίας επαναξιολογεί τα δεδομένα σχετικά με την τρίτη δόση και ελπίζει ότι, όπως και η Ελλάδα, θα μπορεί να έχει τελική σύσταση μετά τις 20 Αυγούστου. «Δεν υπάρχουν ωστόσο στοιχεία που να δείχνουν πως δεν πρέπει να γίνει», είπε πηγή της στην «Κ». Νεότερα δεδομένα από τις μελέτες της κλινικής δοκιμής της BioNTech/Pfizer δείχνουν ότι μία εβδομάδα έως δύο μήνες μετά τον εμβολιασμό με τη δεύτερη δόση προστατεύεται το 96,2% των εμβολιασμένων στο «μάξιμουμ» της προστασίας, από δύο έως τέσσερις μήνες το ποσοστό πέφτει στο 90,1% και μετά τον τέταρτο μήνα στο 83,7%.
Ευπαθείς ομάδες
Κρίσιμο θέμα, σύμφωνα με τα μέλη της εθνικής επιτροπής εμβολιασμών στην Ελλάδα, είναι η λεγόμενη κυτταρική ανοσία, δηλαδή η «μνήμη» που δημιουργείται στα κύτταρα έτσι ώστε να αναπτύσσουν άμυνα στον ιό. Τα ευρήματα για αυτού του είδους την ανοσία είναι ακόμα ασαφή, αλλά δείχνουν ότι όσο υπολείπονται ανοσοκατεσταλμένοι και π.χ. μεταμοσχευμένοι σε αντισώματα υστερούν και σε κυτταρική ανοσία, όπως έδειξε πρόσφατη μελέτη του ΕΚΠΑ (Δημόπουλος, Ντάνασης, Μαλανδράκης και Ψαλτοπούλου) που δημοσιεύθηκε στο Lancet. Παρά το γεγονός ότι κάποιοι από αυτούς τους πολίτες δεν έχουν συμπληρώσει καν το εξάμηνο από τότε που εμβολιάσθηκαν με τη δεύτερη δόση ως μέλη ευπαθών ομάδων, η πολιτεία αναμένεται να τους δώσει το δικαίωμα της τρίτης δόσης αμέσως μετά το άνοιγμα της σχετικής διαδικασίας, καθώς όλα τα δεδομένα δείχνουν ότι τη χρειάζονται περισσότερο απ’ όλους.