Με μεγαλύτερη αγωνία από ποτέ περιμένουν οι γονείς φέτος την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς. Θα μπορέσουν τα παιδιά να καλύψουν τα γνωστικά κενά που προκλήθηκαν τα δύο περασμένα χρόνια; Θα κατορθώσουν να τηρούν τα μέτρα προστασίας μέσα στις σχολικές αίθουσες; Τι θα συμβεί αν υπάρξει κρούσμα μεταξύ των φίλων και συμμαθητών τους; Η «Κ» μίλησε με τέσσερις μητέρες με παιδιά σε διαφορετικές ηλικίες σχετικά με τους φόβους αλλά και τις προσδοκίες τους από το σχολικό έτος 2021-22.
«Η κόρη μου ετοιμάζεται για Γ΄Λυκείου και ο γιος μου για τη Γ΄ Γυμνασίου, αλλά στην ουσία εκείνη δεν έχει βιώσει καθόλου τα χρόνια του Λυκείου και ο αδελφός της δεν πρόλαβε καν να καταλάβει τη μετάβαση από το δημοτικό στο Γυμνάσιο», λέει στην «Κ» η κ. Ελενα Σκαρπαθιώτη. «Η κόρη μου, που είναι μαθήτρια στα Ανάβρυτα, είναι πολύ αγχωμένη και διαβάζει εντατικά, όπως και οι περισσότεροι συμμαθητές της, ωστόσο ως έφηβοι αγωνιούν αν φέτος θα πραγματοποιηθεί η πενταήμερη», περιγράφει η ίδια. «Εγώ πάλι αναρωτιέμαι τι θα γίνει αν κολλήσει, νοσήσει και χρειαστεί να μείνει 14ήμερη καραντίνα στη διάρκεια της Γ΄ Λυκείου», προσθέτει και συνεχίζει: «Εχει ήδη ολοκληρώσει τον εμβολιασμό της, όπως και ο γιος μου, ωστόσο ο κίνδυνος δεν έχει πλήρως εξαλειφθεί». Οι δύο προηγούμενες χρονιές άφησαν το αποτύπωμά τους στην οικογένεια στα Βριλήσσια. «Ο γιος μου κάνει ξιφασκία σε υψηλό επίπεδο, προετοιμαζόταν για τα Youth Olympics στη Σενεγάλη, ένα όνειρο που δυστυχώς έσβησε», διευκρινίζει, προσθέτοντας ότι «όταν απαγορεύτηκαν οι αθλητικές δραστηριότητες, του στοίχισε πολύ, καθώς δεν μπορούσε να προπονηθεί ούτε να εκτονωθεί, με αποτέλεσμα τελικά να κάνει μέρος της προπόνησης στο… σπίτι».
Εποχή τηλεκπαίδευσης
Πραγματική σπαζοκεφαλιά ήταν τα προηγούμενα δύο χρόνια για την κ. Μαρίνα Λαντζούνη, εκπαιδευτικό και μητέρα τεσσάρων παιδιών, να βρει πέντε διαφορετικά σημεία μέσα στο σπίτι της, στην Καλαμάτα, ώστε να μπορούν όλοι να κάνουν απερίσπαστοι τηλεκπαίδευση. «Οπως όλοι οι εκπαιδευτικοί, νιώθω ότι εξελιχθήκαμε πολύ στη διαδικασία της εξ αποστάσεως διδασκαλίας, όμως ως μητέρα διαπίστωσα πως για πάρα πολλούς μαθητές η τηλεκπαίδευση “πέρασε, αλλά δεν ακούμπησε”», ομολογεί η ίδια στην «Κ», «τα παιδιά βρήκαν άμεσα μεθόδους για… διαδικτυακές κοπάνες». Ωστόσο, υπήρξαν και παιδιά, στην ιδιοσυγκρασία των οποίων η τηλεκπαίδευση ταίριαξε. «Ο μεγάλος μου γιος, που έδινε πέρυσι Πανελλαδικές, ήταν ένας από αυτούς, μοναχικός τύπος, που μπορεί να οργανώνει σωστά τον χρόνο του, με αποτέλεσμα να έχει πολύ καλά αποτελέσματα στις εξετάσεις». Βέβαια, η τηλεκπαίδευση είναι ένα απευκταίο σενάριο.
«Τις πρώτες εβδομάδες, όλη η εκπαιδευτική κοινότητα θα βάλουμε τα δυνατά μας για να πάρει μπρος μια σκουριασμένη μηχανή», σχολιάζει η ίδια και συνεχίζει: «Συμβουλεύω τα παιδιά μου να επιμένουν έναντι των φίλων τους στην τήρηση των μέτρων προστασίας, παρά τη συσσωρευμένη κόπωση όλων». Τα τέσσερα παιδιά έχουν εμβολιαστεί, αποτελούν ωστόσο προς το παρόν τη μειονότητα. «Τα παιδιά είναι συνηθισμένα στη διαδικασία του εμβολιασμού, στα μάτια τους το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού δεν διαφέρει, άλλωστε δεν έχουν παρακολουθήσει τόσο στενά τη δημόσια συζήτηση επί του θέματος», σχολιάζει η κ. Λαντζούνη, σημειώνοντας ότι ωστόσο «η απόφαση επαφίεται βασικά στους γονείς τους». Πάντως, το self test ως μέσο πρόληψης φαίνεται να προβληματίζει. «Δεν υπάρχει κανένας έλεγχος, είσαι υπόλογος μόνο στη συνείδησή σου».
Βλέποντας και κάνοντας
Εχοντας γεμίσει τις μπαταρίες της το καλοκαίρι στη γενέτειρά της, τη Σύρο, η κ. Ελένη Νταλαχάνη, μητέρα δύο γιων, έξι και δώδεκα ετών, έχει επιστρέψει στην έδρα της, τη Νέα Σμύρνη και προετοιμάζεται για τη νέα χρονιά.
«Μετά από δύο χρόνια πανδημίας έχω επίγνωση των προβλημάτων που δύνανται να προκύψουν, όμως δεν θέλω να αγχωθώ προκαταβολικά, θα τα αντιμετωπίσουμε όλα άμα τη εμφανίσει τους», απαντά στο εύλογο ερώτημα της «Κ». «Τα παιδιά έχουν χαλαρώσει λόγω διακοπών και έχουν κουραστεί επίσης από την πολύμηνη πανδημία, τους προϊδεάζω όμως ότι και φέτος θα πρέπει να προσέχουν».
Αυτό, όμως, που ανησυχεί περισσότερο την κ. Νταλαχάνη είναι η ισχυρή πιθανότητα να «μεταφερθεί το κλίμα πόλωσης εμβολιασμένων – ανεμβολίαστων από την κοινωνία των ενηλίκων σε αυτήν της τάξης». Η ίδια σκοπεύει να πάει τον γιο της, που τον άλλο μήνα κλείνει τα δώδεκα, για εμβολιασμό, ωστόσο γνωρίζει ότι δεν αποτελούν τον κανόνα. «Δεν μπορώ, όμως, να του στερήσω παρέες, μόνο και μόνο επειδή οι φίλοι του δεν έχουν εμβολιαστεί οι ίδιοι ή οι δικοί τους», τονίζει.
Χωρίς παιδική χαρά
«Δεν έχω πάει καθόλου στην παιδική χαρά». Αυτό ήταν το παράπονο του 4χρονου πέρυσι γιου της κ. Εφης Παπαφιλίππου, που έβλεπε τις κούνιες πίσω από τις σφαλισμένες πόρτες και τους συμμαθητές του, που δεν είχε προλάβει καλά καλά να γνωρίσει διά ζώσης στο προνήπιο, μέσα από την οθόνη. «Με θλίβει που τα παιδιά μου είχαν αυτά τα βιώματα, εγώ στην ηλικία τους ήμουν συνεχώς έξω και έπαιζα», λέει στην «Κ» από τη Νέα Ιωνία η κ. Παπαφιλίππου, που έχει και έναν μεγαλύτερο γιο στη Στ’ Τάξη.
«Τα παιδιά μου φοιτούσαν σε ιδιωτικά σχολεία, πράγμα που σημαίνει ότι δεν έχασαν διδακτικό χρόνο, όμως βρεθήκαμε τέσσερα άτομα τις ίδιες ακριβώς πρωινές ώρες να είμαστε συνδεδεμένα και να προσπαθούμε – εις μάτην– να συγκεντρωθούμε». Η νεαρή γυναίκα θυμάται τις αμέτρητες τηλεδιασκέψεις, κατά τις οποίες βρισκόταν στο τραπέζι της κουζίνας της, σε μικρή απόσταση από τον γιο της, που παρακολουθούσε το μάθημα στο προνήπιο… Η οικογένεια αναγκάστηκε να προμηθευτεί τέσσερις «αξιόμαχες» συσκευές και αναζητούσε διαρκώς μια σύνδεση Ιντερνετ, ικανή να ανταποκριθεί σε τέτοια χρήση. Καλού κακού η κ. Παπαφιλίππου προχώρησε σε μια νέα διαρρύθμιση στο σπίτι της.
«Προμηθευτήκαμε επιπλέον γραφεία, τακτοποιήσαμε έτσι τα καλώδια ώστε να μην ενοχλούν, μετατρέψαμε κατά κάποιον τρόπο τον ξενώνα σε γραφείο… πολυεθνικής».
Κατ’ οίκον προπόνηση
«Αν παλιά ανυπομονούσαμε στο τέλος του καλοκαιριού να ανοίξει το σχολείο, φανταστείτε τώρα…» λέει με νόημα στην «Κ» ο Νικόλας, που ετοιμάζεται για τη Γ΄ Γυμνασίου. «Δεν αποκλείεται, βέβαια, λίγες μέρες αφού ανοίξει το σχολείο να μας περάσει ο ενθουσιασμός», σπεύδει να διευκρινίσει. Ο 14χρονος εύχεται φωναχτά, «να μην υπάρχουν περιορισμοί στα πάρτι ή στις εκδρομές». Επιβίωσε της καραντίνας, με μικρές απώλειες, αλλά δείχνει να μη θέλει να μιλάει για τα παλιά. «Θα μπορούσα να τα είχα πάει καλύτερα στα μαθήματα, αλλά τα κατάφερα», διευκρινίζει και συμπληρώνει: «Με τους φίλους μου έβγαινα στη γειτονιά, αλλά επέστρεφα εγκαίρως, ενώ ακολουθώντας τις οδηγίες του προπονητή ξιφασκίας και προπονητή φυσικής κατάστασης, έκανα κατ’ οίκον προπόνηση…».
Αγχωμένοι οι περισσότεροι μαθητές
«Εχω αγχωθεί πολύ», παραδέχεται από την πλευρά της η Λυδία, που θα φοιτήσει στην Α΄ Λυκείου. «Το Λύκειο ήταν ανέκαθεν πιο απαιτητικό κι εμείς δεν έχουμε εμπεδώσει επαρκώς την ύλη των προηγούμενων ετών», διευκρινίζει, «έχω ανοίξει τα παλιά μου βιβλία μαθηματικών και φυσικής το καλοκαίρι». Παρόμοια είναι και η ψυχολογική κατάσταση άλλων φίλων της. Για να την καθησυχάσουν οι γονείς της την διαβεβαιώνουν ότι θα την υποστηρίξουν, αν χρειαστεί επιπλέον βοήθεια στα μαθήματα. «Ακούγεται περίεργο, αλλά για μένα το μάθημα εξ αποστάσεως ήταν αποδοτικό, ίσως συγκεντρωνόμουν καλύτερα, οπότε ανέβηκαν και οι βαθμοί μου», υπογραμμίζει η ίδια, που έχει ήδη κάνει την πρώτη δόση εμβολίου. «Με πόνεσε λίγο εκείνη τη στιγμή το χέρι μου, αλλά μετά πέρασε. Η διπλανή μου θα το κάνει μόλις επιστρέψει από διακοπές, όμως άλλοι συμμαθητές μου είναι αμετακίνητα αντιεμβολιαστές και λένε ότι το εμβόλιο είναι θάνατος».
Πρόταση των παιδιάτρων να αναλάβουν τον εμβολιασμό
Τρεις με τέσσερις γονείς τηλεφωνούν κάθε μέρα στον παιδίατρο και πρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων, Κώστα Νταλούκα, προκειμένου να συζητήσουν το ενδεχόμενο εμβολιασμού του παιδιού τους. «Πρόκειται για ανθρώπους που είναι θετικά διακείμενοι στον εμβολιασμό, κάποιοι εξ αυτών όμως προβληματίζονται προτού πάρουν την απόφαση για το παιδί τους, εξ ου και θέλουν να με συμβουλευτούν». Ο ίδιος, άλλωστε, με συχνές και εμπεριστατωμένες αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενημερώνει τους ακολούθους του για τις επιστημονικές εξελίξεις σχετικά με την πανδημία αλλά και για το ισχυρότερο όπλο που διαθέτουμε, το εμβόλιο. Τα ερευνητικά στοιχεία είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικά. «Ολη η μέχρι σήμερα δημοσιευμένη βιβλιογραφία αποδεικνύει χωρίς καμία αμφιβολία την πολύ μεγάλη αποτελεσματικότητα των εμβολίων», σημειώνει ο κ. Νταλούκας. «Δεν υπάρχει καμία αντένδειξη για τον εμβολιασμό στα παιδιά, εκτός σπανίων περιπτώσεων αλλεργίας σε ορισμένα συστατικά», επισημαίνει χαρακτηριστικά.
Πιο ευάλωτα στη «Δ»
Γιατί, όμως, τα ποσοστά εμβολιασμού των παιδιών παραμένουν χαμηλά; «Εχει επικρατήσει η άποψη ότι τα παιδιά δεν νοσούν, ωστόσο αυτό δεν ισχύει», επισημαίνει ο ίδιος μιλώντας στην «Κ». «Τα παιδιά νοσούν αλλά σε μικρότερο ποσοστό, ενώ η επικρατούσα πλέον μετάλλαξη “Δέλτα” προσβάλλει περισσότερο τα παιδιά», τονίζει. Την εβδομάδα που πέρασε, σύμφωνα με επίσημες ανακοινώσεις, τουλάχιστον 13 παιδιά και νεογνά νοσηλεύονται στο Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού» και «Αγία Σοφία». «Στους ανηλίκους ελλοχεύει ο κίνδυνος ανάπτυξης long covid ή MIS-C (πολυοργανικό φλεγμονώδες σύνδρομο)», λέει, «το δεύτερο είναι σπάνιο μεν, αλλά απειλητικό για τη ζωή και δύσκολο στη θεραπεία· το long covid εκδηλώνεται σε 1 έως 2,5 παιδιά από τα 50 που θα νοσήσουν με συμπτώματα, όπως κεφαλαλγία και κόπωση, διάρκειας έως και έξι μηνών».
Ο εμβολιασμός, επομένως, των παιδιών μπορεί να αποτρέψει σημαντικά την επιμόλυνσή τους. «Ως Πανελλήνια Ομοσπονδία Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων, που αποτελούμαστε από την Επαγγελματική Ενωση Αττικής, Θεσσαλονίκης, Ιωαννίνων και Λάρισας, συνολικά δηλαδή περί τους 2.500 παιδιάτρους, κατόπιν σχετικής διαβούλευσης, έχουμε ταχθεί υπέρ του εμβολιασμού και δη του εμβολιασμού στα ιατρεία μας», λέει στην «Κ» ο κ. Νταλούκας αναφερόμενος στην πρόταση που κατέθεσαν προ ημερών στην Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών και τον γενικό γραμματέα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Μάριο Θεμιστοκλέους.
«Ως παιδίατροι διαθέτουμε την τεχνογνωσία ως προς τον εμβολιασμό αλλά και την αντιμετώπιση πιθανών παρανεργειών», διευκρινίζει ο έμπειρος παιδίατρος.
Μπορεί οι παθολόγοι και γενικοί ιατροί, που έλαβαν τη σχετική αδειδότηση για διενέργεια εμβολιασμών στα ιατρεία τους, να μην έχουν ανταποκριθεί στον βαθμό που αναμενόταν, όμως δεν είναι εξοικειωμένοι με τη διαδικασία. «Για εμάς, θα είναι ένα ακόμα εμβόλιο, είναι ένα καθήκον που θα αναλάβουμε με αίσθημα ευθύνης έναντι της κοινωνίας». Το αίτημα είδε θετικά η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, η πρόεδρος της οποίας άλλωστε είναι και η ίδια παιδίατρος. Ο κ. Θεμιστοκλέους εξέφρασε την άποψη ότι θα μπορούσε να αρχίσει πιλοτικά ο εμβολιασμός των παιδιών στα ιατρεία των παιδιάτρων.
Οικεία διαδικασία
«Εμείς γνωρίζουμε το ιατρικό ιστορικό ήδη από τη γέννησή τους και στο μεταξύ έχουμε αναπτύξει σχέση εμπιστοσύνης με τις οικογένειες», υπογραμμίζει ο ίδιος αναφερόμενος στις παραμέτρους που καθιστούν τον εμβολιασμό στα ιατρεία των παιδιάτρων μια διαδικασία πιο οικεία και φιλική για τα παιδιά από την αντίστοιχη στα εμβολιαστικά κέντρα, η οποία εξ ορισμού είναι απρόσωπη. «Ας μην παραβλέπουμε ότι ακόμα και γονείς που έσπευσαν να εμβολιαστούν οι ίδιοι, διστάζουν και ανησυχούν ενόψει του εμβολιασμού των παιδιών τους», επισημαίνει ο κ. Νταλούκας. Ενδεχομένως, οι παιδίατροι να είναι οι μοναδικοί, που με πολλή συζήτηση και επιχειρηματολογία, μπορούν να μεταπείσουν και ορισμένους σκεπτικιστές γονείς.
«Σε καθαρά τεχνικό επίπεδο έχουμε την υποδομή να διατηρήσουμε τα εμβόλια· άλλωστε το Pfizer, που έως τώρα έχει αδειοδοτηθεί για τη χρήση σε ανηλίκους, διατηρείται στους 4-8 βαθμούς», σημειώνει ο ίδιος. «Η διαφορά θα είναι ότι ενώ τα υπόλοιπα εμβόλια τα παραλαμβάνουν οι γονείς δωρεάν από τα φαρμακεία, το εμβόλιο του κορωνοϊού θα το παίρνουμε εμείς από τα εμβολιαστικά κέντρα, κατόπιν ραντεβού».