«Αν ήμουν εγώ σε αυτή τη θέση, θα ήθελα να έρθει κάποιος να με βοηθήσει». Αυτή είναι η απάντηση που δίνει αυθόρμητα ο Νίκος Λειβαθηνός, σε όποιον τον ρωτάει γιατί αφήνει τη ζεστασιά του σπιτιού του και βγαίνει μέσα στο κρύο με το τζιπ για να απεγκλωβίσει ανθρώπους και οχήματα. Ο 30χρονος μηχανολόγος μηχανικός, μαζί με τον 29χρονο αδελφό του, δάσκαλο χορού, Θεοδόση, γεννημένοι και μεγαλωμένοι στου Παπάγου, είναι γνωστοί στην περιοχή ως οι άνθρωποι που σηκώνουν τα μανίκια όταν τα πράγματα δυσκολεύουν. Μεγάλωσαν σε μια οικογένεια, η οποία πίστευε στην αξία του εθελοντισμού και της προσφοράς.
«Η γιαγιά μου ήταν εκείνη που ίδρυσε το παράρτημα του Λυκείου Ελληνίδων Παπάγου – Χολαργού, τα παιδιά της έγιναν και οι δύο δάσκαλοι», διηγείται ο ίδιος στην «Κ» το απόγευμα της Τετάρτης, έπειτα από πολλές ώρες διαδρομών. Το βάπτισμα του πυρός πήραν τα δύο αδέλφια το καλοκαίρι του 2007 στην Ηλεία. «Ημασταν τότε έφηβοι και είχαμε συγκλονιστεί από τις πυρκαγιές και το μέγεθος της καταστροφής, έτσι συμμετείχαμε σε μια αποστολή του δήμου μας στην Ηλεία, όπου ως επί το πλείστον κάναμε περιπολίες προς αποφυγή κάποιας αναζωπύρωσης».
Τα χρόνια πέρασαν, τα παιδιά έγιναν άνδρες και οι καταστροφές ήρθαν κυριολεκτικά στην πόρτα του σπιτιού τους. Ο Θεοδόσης και ο Νίκος έχουν πλέον στη διάθεσή τους ένα τζιπ 4×4, ένα βαν και πλούσιο εξοπλισμό (αλυσοπρίονο, ιμάντας, σχοινιά, κουτί πρώτων βοηθειών). Επιπλέον, ο Νίκος έχει εργαστεί στο παρελθόν ως υπεύθυνος διασφάλισης ποιότητας σε ξενοδοχειακή μονάδα, πράγμα που σημαίνει ότι έχει παρακολουθήσει σεμινάρια πρώτων βοηθειών, γνωρίζει μεθόδους διάσωσης αλλά και τα συστήματα πυρασφάλειας κτιρίων. Εχοντας τα παραπάνω εφόδια και μπόλικο τσαγανό, δίνουν το «παρών» στις πυρκαγιές των τελευταίων ετών στην Αττική, στην περυσινή κακοκαιρία «Μήδεια», όπως βέβαια και στην «Ελπίδα». «Εχουμε το πλεονέκτημα της έγκαιρης ενημέρωσης από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, από αυτά μαθαίνουμε ίσως πιο γρήγορα από έναν δημόσιο φορέα ποιος έχει ανάγκη τη βοήθειά μας», διευκρινίζει ο ίδιος.
«Ξύπνησα στις 6.15 π.μ. και τότε ακόμα τίποτα δεν προμήνυε τι ερχόταν», περιγράφει ο 30χρονος μηχανικός. «Φύγαμε με τον συνεργάτη μου μέσω Αττικής οδού για τη Λούτσα για να επιβλέψουμε ένα τεχνικό έργο, αλλά επιστρέψαμε πολύ γρήγορα» διευκρινίζει, «ήδη στις 9.30 π.μ. ήμασταν στην Αττική οδό, η χιονόπτωση ήταν πολύ έντονη και προβλέπαμε πλέον με σιγουριά ότι θα ζούσαμε κάτι πρωτόγνωρο». Ο Νίκος ενημερώνει, όπως συνηθίζει, τον Δήμο Παπάγου για τη διαθεσιμότητά του. «Αναλαμβάνουμε πάντοτε καθήκοντα που δεν μας ξεπερνούν, δεδομένου ότι είμαστε δύο άνθρωποι». Ηταν αργά το απόγευμα, όταν τους ζητούν (τη διασύνδεση έκανε ο Δήμος Παπάγου) να μεταφέρουν έναν ηλικιωμένο, που μετά την προγραμματισμένη του αιμοκάθαρση εγκλωβίστηκε σε ένα ταξί στη Μεσογείων επί 2,5 ώρες. Ο Νίκος και ο Θεοδόσης εντοπίζουν τον ηλικιωμένο, τη σύζυγο και τον γιο του, αλλά και τον οδηγό του ταξί σε άθλια κατάσταση, σωματικά και ψυχολογικά. «Σκαρφαλώσαμε το κράσπεδο και σηκώσαμε στα χέρια τον ηλικιωμένο, που βρισκόταν σε μεγάλη σύγχυση», διηγείται. «Η γυναίκα του επίσης δεν μπορούσε να σταθεί, τα νεύρα του γιου του είχαν σπάσει, ξεσπούσε σε κλάματα, ο οδηγός απελπισμένος μας ρωτούσε προς τα πού να πάει για να γλιτώσει». Οταν πλέον φτάνουν στην οικία της οικογένειας με το τζιπ, ο Νίκος θα ανεβάσει τον νεφροπαθή στα χέρια, καθώς έχει διακοπεί η ηλεκτροδότηση στην πολυκατοικία τους. «Είχε τόσο πολύ ανακουφιστεί που έφτασε στο σπίτι του, που δεν ήθελε καν να συζητήσει το ενδεχόμενο να ξαναφύγει», θυμάται.
Ρίχτηκαν στην πολυήμερη μάχη για να βοηθήσουν στον απεγκλωβισμό ανθρώπων και οχημάτων.
Τα δύο αδέλφια συνεχίζουν αδιάκοπα όλο το τετραήμερο. Είναι εκείνοι που ρυμουλκούν την νταλίκα που έχει διπλώσει στη Μεσογείων, που απεγκλωβίζουν δεκάδες αυτοκίνητα στου Παπάγου, που μοιράζουν σε πολλά νοικοκυριά αλάτι που τους έχει προηγουμένως προμηθεύσει ο δήμος· οι ίδιοι σηκώνουν το πεσμένο πεύκο που κλείνει την είσοδο του φαρμακείου, την οποία καθαρίζουν μαζί με τους ιδιοκτήτες, ώστε να είναι έτοιμο να δεχθεί πελάτες.
Και… ασθενοφόρο
«Μεταφέραμε κάποιους δημότες που είχαν κανονισμένα ραντεβού σε νοσοκομεία, καθώς οι μικροί δρόμοι ήταν απροσπέλαστοι από το χιόνι και τον πάγο». Βλέποντας πολλούς ηλικιωμένους να περπατούν δειλά με το καρότσι της λαϊκής προς το πλησιέστερο σούπερ μάρκετ, ο Νίκος και ο Θεοδόσης τους προτείνουν ευγενικά να τους επιβιβάσουν στο τζιπ, «καθώς η μετακίνηση πεζή ήταν επίφοβη». Βέβαια, όποιος δεν έχει εμπειρία από τετρακίνηση ενδέχεται να αγχωθεί εντός του οχήματος του Νίκου. «Συχνά πρέπει να τους καθησυχάζω, αφού η οδήγηση είναι ανώμαλη και ο θόρυβος από τις αλυσίδες έντονος». Πολλοί κάτοικοι της περιοχής τούς χαιρετούν με θέρμη, άλλοι είναι πιο αποστασιοποιημένοι. «Μια περαστική ενοχλήθηκε κάποια στιγμή από την οδήγησή μας, της ζητήσαμε συγγνώμη και της εξηγήσαμε ότι κάνουμε απεγκλωβισμούς», διηγείται ο ίδιος. «Μας αποκρίθηκε: “δεν απεγκλωβίσατε, όμως, εμένα”».
Οι διαφορές μεταξύ της «Μήδειας» και της «Ελπίδας» είναι, σύμφωνα με τον Νίκο, διακριτές. «Πέρυσι ξυπνήσαμε και ήταν όλα ήδη χιονισμένα, επομένως ελάχιστοι βγήκαν στους δρόμους και ως εκ τούτου δεν είχαμε ανθρώπους ή αμάξια εγκλωβισμένα στο χιόνι», περιγράφει. «Είχαμε πάρα πολλές πτώσεις δένδρων». Ετσι, ανέλαβαν την κοπή δένδρων, αλλά και τον ανεφοδιασμό νοικοκυριών. Αντιθέτως, η «Ελπίδα» ξεκίνησε να δείχνει τα «δόντια» της πιο αργά, οπότε ήδη πολλοί εργαζόμενοι βρίσκονταν καθ’ οδόν. «Επίσης, ήταν συνολικά μια πολύ πιο σφοδρή κακοκαιρία, χιόνιζε ασταμάτητα για 14 ή 15 ώρες», αυτό έκανε τη διαφορά.
Χάος επί τάπητος
Οι εικόνες που είδαν οι δύο 30χρονοι τα τελευταία 24ωρα θα τους μείνουν ανεξίτηλες. Στη Μεσογείων, «πολλοί οδηγοί όταν το αμάξι τους εγκλωβίστηκε το εγκατέλειπαν, μετά ήρθαν τα φορτωμένα με χιόνι δέντρα να αποτελειώσουν την κατάσταση». Αλλοι απελπισμένοι «βγήκαν στο αντίθετο ρεύμα, θεωρώντας ότι είχε απαγορευθεί η κίνηση, κάτι που όμως δεν ίσχυε». Στη Μεσογείων, «στο ύψος Χολαργού και Παπάγου, δεν υπήρχε κανένας τροχονόμος το βράδυ της Δευτέρας». Αδιέξοδη είναι και η διαχείριση στους μικρούς δρόμους. «Ηρθαν κάποια στιγμή τα γκρέιντερ του στρατού, άνοιξαν κεντρικούς δρόμους, αλλά απέκλεισαν τα στενά, στα οποία κατέληγε το χιόνι που έφευγε από τους μεγάλους δρόμους». Οσοι μετακινούν τα αμάξια τους στα στενά, ανοίγουν τον ασκό του Αιόλου: «Κολλούσε το αμάξι τους στη μέση του δρόμου, αποκλείοντας τη δίοδο, αφού και στα πλάγια υπήρχαν παρκαρισμένα ή ακόμα χειρότερα κολλούσαν και άλλα από πίσω, σχηματίζοντας καραμπόλα».