Εάν ληφθεί υπόψη ότι η Σκιάθος έχει επιφάνεια 47 τετραγωνικών χιλιομέτρων, γίνεται αντιληπτό γιατί το αεροδρόμιο του νησιού συνορεύει αναγκαστικά με τη θάλασσα και τον παραλιακό δρόμο. Ως αποτέλεσμα, το «Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης» του οποίου ο μικρού μεγέθους διάδρομος, μήκους 1.628 μέτρων, επιβάλλει οι χειριστές των αεροσκαφών με κατεύθυνση από και προς το αεροδρόμιο να είναι ειδικά εκπαιδευμένοι, αποτελεί αιτία σοβαρών τραυματισμών για όσους αγνοούν τις προειδοποιητικές πινακίδες.
«Στα αεροδρόμια της Περιφέρειας, ιδιαίτερα στις νησιωτικές περιοχές, οι διάδρομοι προσγείωσης – απογείωσης συνήθως καταλήγουν στην περίφραξη των αεροδρομίων, η οποία αναπτύσσεται σε άμεση εγγύτητα με τους τοπικούς οδικούς άξονες ή τη θάλασσα. Αυτό ενθαρρύνει τους plane spotters, τους παρατηρητές αεροπλάνων, να πλησιάζουν πολύ κοντά στον διάδρομο και άρα στις τουρμπίνες των αεροπλάνων, θέτοντας σε κίνδυνο τη σωματική τους ακεραιότητα», σημειώνει στην «Κ» ο δήμαρχος Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης, Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, και χειριστής αεροσκαφών, εδώ και πολλές δεκαετίες, στις θέσεις του συγκυβερνήτη και του κυβερνήτη. Οπως προσθέτει ο κ. Κωνσταντέλλος, ένα αεροσκάφος Boeing 737, του οποίου τα αέρια προκάλεσαν την εκτίναξη και τον τραυματισμό της 61χρονης, υπολογίζεται ότι έχει ώση αερίων (jet blast) της τάξεως των 25 τόνων.
«Οι κινητήρες των συγκεκριμένων αεροσκαφών είναι 50.000 λίβρες (σ.σ.: η ώθηση των κινητήρων στα αεροπλάνα μετριέται σε λίβρες), με την πίεση στις εξόδους τους να ισοδυναμεί με 25 τόνους. Οσο μεγαλύτερη είναι η απόσταση από τον κινητήρα τόσο μικρότερη είναι η ώθηση. Γι’ αυτό, είναι υποχρεωτικό να μην υπάρχει ανθρώπινη παρουσία σε απόσταση μικρότερη των 80 έως 100 μέτρων τη στιγμή της απογείωσης ή προσγείωσης των αεροσκαφών. Η ώση μπορεί να αγγίξει και τους 70 τόνους, εάν πρόκειται για πολύ μεγάλα αεροσκάφη και στη συγκεκριμένη περίπτωση, η υποχρεωτική απόσταση ασφαλείας είναι 200 μέτρα», εξηγεί ο κ. Κωνσταντέλλος.
Ελλειψη χώρου
Τα νησιωτικά αεροδρόμια, ελλείψει χώρου, κατασκευάζονται όπου υπάρχει το κατάλληλο γεωλογικό ανάγλυφο. Εν προκειμένω, στη Σκιάθο δεν υπήρχε άλλο κατάλληλο ακίνητο για να κατασκευαστεί το αεροδρόμιο, το οποίο από τη μία του πλευρά γειτνιάζει με τη θάλασσα, ενώ από την άλλη πλευρά βρίσκεται ο παραλιακός δρόμος. Ως αποτέλεσμα, υπογραμμίζει ο κ. Κωνσταντέλλος, η τήρηση των κανονισμών ασφαλείας βρίσκεται στη διακριτική ευχέρεια των plane spotters, οι οποίοι εις βάρος της ζωής τους αγνοούν τις προειδοποιητικές σημάνσεις. «Νομοτελειακά, όσοι βρίσκονται στην προέκταση του διαδρόμου θα δεχτούν το μεγαλύτερο χτύπημα του αέρα. Αντίθετα, όσοι είναι σε απόσταση 50 μέτρων αριστερά και δεξιά από το κέντρο του διαδρόμου, θα αισθανθούν, κατά βάση, στο πρόσωπό τους τον ζεστό αέρα της τουρμπίνας».
Κοντά στην περίφραξη
Τα αεροπλάνα με προορισμό το «Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης» χαμηλώνουν σημαντικά, με την προσγείωσή τους να ξεκινάει από το τέλος του διαδρόμου που συνορεύει με την περίφραξη, όπου συγκεντρώνονται οι plane spotters για να απαθανατίσουν από πολύ κοντά τα αεροσκάφη. Αντίστοιχα, κατά την αναχώρηση, η απογείωση των αεροπλάνων είναι ακόμη πιο θεαματική. Θα πρέπει να διασφαλίζεται ότι έχουν εγκαταλείψει το έδαφος πριν καταλήξουν στο τέλος του διαδρόμου, ο οποίος εφάπτεται σχεδόν με τον δρόμο και την παραλία – άτυποι χώροι συνάθροισης των εραστών των αεροπλάνων, που θέτουν, όμως, σε σοβαρό κίνδυνο τη ζωή τους.
Το αεροδρόμιο της Σκιάθου έχει χαρακτηριστεί το ευρωπαϊκό Saint Martin, το νησί της Καραϊβικής όπου βρίσκεται το διεθνές αεροδρόμιο «Princess Juliana». Στον διάδρομο μήκους 2.300 μέτρων του αεροδρομίου στον Αγιο Μαρτίνο τα αεροπλάνα πραγματοποιούν πολύ χαμηλές πτήσεις πάνω από την παραλία Maho Beach, που βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από το αεροδρόμιο. Εκεί το 2017 μια γυναίκα είχε τραυματιστεί θανάσιμα από το jet blast ενός αναχωρούντος αεροσκάφους.
Χαμηλές πτήσεις
Αντίστοιχα χαμηλές πτήσεις πραγματοποιούν συχνά τα αεροπλάνα στα αεροδρόμια της Κέρκυρας, της Σκιάθου, της Μυτιλήνης και της Ρόδου, που έχουν κατασκευαστεί σε ιδιαίτερα περιορισμένη επιφάνεια. Διεθνώς, υφίσταται ένας μεγάλος αριθμός αεροδρομίων με αντίστοιχους περιορισμούς και πολύ χαμηλές… απογειώσεις και προσγειώσεις, όπως ο αερολιμένας Λινάτε στο Μιλάνο.
Αυστηρότερα μέτρα
Εκατοντάδες βίντεο plane spotting από τη Σκιάθο έχουν αναρτηθεί στο YouTube. Μοιραία, το νησί έγινε γνωστό σε ακόμη περισσότερους όχι για τις Κουκουναριές ή τον Παπαδιαμάντη, αλλά για τη χωροταξική ιδιαιτερότητα του αεροδρομίου του. Φέτος, στη Σκιάθο γίνονται έως 35 πτήσεις σε ένα 24ωρο, σύμφωνα με τον δήμαρχο Θοδωρή Τζούμα. Τέσσερις δρόμοι, δύο αριστερά και δύο δεξιά, έχουν φωτεινούς σηματοδότες και ρυθμίζουν την κίνηση των αυτοκινήτων. «Οι οδηγοί έχουμε πλέον εκπαιδευτεί όταν βλέπουμε κόκκινο να σταματάμε, γιατί έρχεται ή φεύγει κάποιο αεροπλάνο», εξηγεί. Φαίνεται, όμως, ότι την ίδια πειθαρχία δεν επιδεικνύουν οι πεζοί. «Εκτός από τα φανάρια υπάρχει και σήμανση, που ενημερώνει από ποιο σημείο και μετά δεν επιτρέπεται να βρίσκονται οι παρατηρητές», συμπληρώνει ο κ. Τζούμας, που συζητάει, έπειτα από το ατύχημα της 61χρονης, νέα, πιο αυστηρά μέτρα προστασίας με τη διοίκηση του αεροδρομίου. «Τους παρευρισκομένους τους προειδοποιούν οι εργαζόμενοι εδώ, απομακρύνονται για λίγο και μόλις δουν ότι δεν υπάρχει επιτήρηση στον χώρο, επανέρχονται».