Η πρόσφατη παραίτηση του μητροπολίτη Ηλείας Γερμανού από τον επισκοπικό του θρόνο λόγω γήρατος, φέρνει εκ νέου στο προσκήνιο το μείζον θέμα των υπέργηρων μητροπολιτών οι οποίοι αδυνατούν να ασκήσουν τα λειτουργικά και διοικητικά τους καθήκοντα, με αποτέλεσμα μητροπόλεις να περιέρχονται σε κατάσταση «υπολειτουργίας». Η παραίτηση του μητροπολίτη Ηλείας ανεβάζει σε τέσσερις τις χηρεύουσες μητροπόλεις για τις οποίες πρέπει να γίνουν εκλογές στη συνεδρίαση της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος την πρώτη εβδομάδα του Οκτωβρίου. Αγχος ποιος θα εκλεγεί, εκτός από τους υποψηφίους, έχουν και οι δελφίνοι του αρχιεπισκοπικού θρόνου, καθώς επιθυμούν να εντάξουν στο «στρατόπεδό» τους νέους ιεράρχες.
Ειδικότερα, μετά 41 χρόνια στον επισκοπικό θρόνο της Ηλείας, ο ιεράρχης υπέβαλε την παραίτησή του η οποία θα γίνει δεκτή από τη 12μελή Διαρκή Ιερά Σύνοδο μέσα στην προσεχή εβδομάδα για να κινηθεί η διαδικασία εκλογών για την πλήρωση του θρόνου. Στην Ορθόδοξη Εκκλησία δεν υπάρχει όριο ηλικίας μητροπολιτών. Αντίθετα, για παράδειγμα, η Καθολική Εκκλησία έχει προβλέψει ότι με τη συμπλήρωση του 75ου έτους της ηλικίας, ένας επίσκοπος τίθεται σε καθεστώς αυτοδίκαιης παραίτησης. Βέβαια ο Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας της Ελλάδος περιλαμβάνει προβλέψεις ικανές να άρουν το αδιέξοδο στην περίπτωση που ιεράρχης δεν μπορεί να ασκήσει τα καθήκοντά του λόγω γήρατος ή υγείας, αλλά η Εκκλησία δεν τις εφαρμόζει.
Ωστόσο, όπως έχει συμβεί συχνά σε περιπτώσεις υπερήλικων αρχιερέων, η αναπόφευκτη φυσική κατάπτωση και η αδυναμία τους να ασκήσουν τα λειτουργικά και διοικητικά τους καθήκοντα, επιτρέπει γύρω τους να «ανθούν» αυλές, οι οποίες διοικούν στο όνομά τους. Αναπόφευκτα, σκάνδαλα ευδοκιμούν ενώ οι μητροπόλεις περιέρχονται σε κατάσταση υπολειτουργίας. Τα ίδια τα πρόσωπα των άλλοτε σεπτών ιεραρχών διασύρονται, οι τοπικές κοινωνίες απαξιώνουν την Ιεραρχία και οι εκκλησιαστικές επαρχίες μένουν αποίμαντες. Ολοι θυμούνται το εξευτελιστικό –για την Εκκλησία και τον ίδιο τον ιεράρχη– σίριαλ της παραίτησης του πρώην μητροπολίτη Θήρας Επιφανίου. Ο πρώην μητροπολίτης παραιτήθηκε, μετά κατήγγειλε (διά του πρωτοσυγκέλλου του) ότι η επιστολή της παραίτησής του είναι πλαστή και μετά παραιτήθηκε ξανά με την παρουσία του αστυνομικού διοικητή του νησιού, ο οποίος βεβαίωνε το γεγονός.
Οι δηλώσεις -σοκ του Δωδώνης Χρυσοστόμου για τους βιασμούς και η καταδίκη από την Ιεραρχία: «Απαράδεκτες, πολύ περισσότερο για ορθόδοξο κληρικό».
Μάλιστα, όπως ανέφερε στην «Κ» εκκλησιαστικός παράγοντας, «τη στιγμή που η Εκκλησία προσπαθεί με κάθε τρόπο να διχοτομηθεί η Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας για “ποιμαντικούς λόγους”, αφήνει εν γνώσει της αποίμαντες τουλάχιστον τέσσερις μητροπόλεις των οποίων οι επικεφαλής αντιμετωπίζουν ανυπέρβλητα προβλήματα υγείας ή γήρατος. Σήμερα, η Εκκλησία γνωρίζει πολύ καλά ότι οι μητροπολίτες Παραμυθίας, Μηθύμνης, Φλωρίνης και Θεσσαλονίκης αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα υγείας, ενώ το γήρας έχει βαρύνει τα βήματά τους. Οι τοπικές κοινωνίες το διαπιστώνουν κάθε μέρα, αλλά η Ιερά Σύνοδος δεν κάνει ούτε αυτό που προβλέπει ο νόμος ούτε αυτό που προβλέπουν οι Ιεροί Κανόνες. Εκτός αυτών, μια Ιεραρχία με μητροπολίτες που εμφανώς δεν μπορούν να ανταποκριθούν στα καθήκοντά τους, σημαίνει μια Ιεραρχία η οποία σε στιγμές κρίσης θα αμφισβητηθεί ή θα έλθει αντιμέτωπη με αξεπέραστα προβλήματα».
Οι μητροπολίτες που έχουν ξεπεράσει τα 75 έτη είναι 16. Είναι δεδομένο ότι η Εκκλησία δεν είναι σε θέση να διαχειριστεί το αναπόφευκτο και εντελώς ανθρώπινο ζήτημα της υγείας και του γήρατος με τρόπο που να σέβεται και την προσφορά των μητροπολιτών αλλά και τις ανάγκες των μητροπόλεων και του λαού.
Αυτές τις ημέρες πάντως η Εκκλησία της Ελλάδος βρέθηκε αρνητικά στο προσκήνιο, λόγω των δηλώσεων –την Παρασκευή– του μητροπολίτη Δωδώνης κ. Χρυσοστόμου ότι ο βιασμός γίνεται με τη συναίνεση του θύματος και ότι από τον βιασμό δεν παράγεται εγκυμοσύνη διότι αυτή προϋποθέτει συμφωνία της γυναίκας και του άνδρα. Η Διαρκής Ιερά Σύνοδος επέκρινε τις δηλώσεις ως «απαράδεκτες, πολύ περισσότερο για ορθόδοξο κληρικό, και συλλήβδην προσβλητικές για το ανθρώπινο πρόσωπο και ειδικά τις γυναίκες και τα θύματα βιασμών. Οι δηλώσεις, πέραν των άλλων, αμαυρώνουν και αδικούν κατάφωρα τις ουσιαστικές πρωτοβουλίες και το αθόρυβο έργο της Εκκλησίας της Ελλάδος, που στέκονται καθημερινώς και εμπράκτως στο πλευρό των κακοποιημένων γυναικών μέσα από δράσεις στηρίξεώς τους». Λίγες ώρες αργότερα ο κ. Χρυσόστομος ζήτησε «συγγνώμη από οποιαδήποτε ανθρώπινη ύπαρξη ένιωσε αδικημένη από τις δηλώσεις μου και κάθε γυναίκα η άνδρα που έχει πέσει θύμα βιασμού». Απέδωσε δε, τον σάλο στο γεγονός ότι «διαστρεβλώθηκε η σκέψη μου».