Η πανδημία της Covid-19 έφερε ξανά στην επιφάνεια τη διαφωνία μεταξύ πολλών γονέων σχετικά με τον εμβολιασμό των παιδιών τους. Το ζήτημα δεν αφορά μόνο τους διαζευγμένους γονείς, αλλά και όσους είναι παντρεμένοι, με τους ειδικούς να κάνουν λόγο για «άσχημη» κατάσταση.
Ο παιδίατρος και πρόεδρος των ελευθεροεπαγγελματιών παιδιάτρων Κώστας Νταλούκας τονίζει στην «Κ»: «Το εμβόλιο κατά της COVID-19, ειδικά στα παιδιά, δίχασε πολύ τις οικογένειες γι’ αυτό άλλωστε και το ποσοστό του εμβολιασμού στους ανήλικους για τον συγκεκριμένο ιό, παραμένει χαμηλό. Δεν είναι ένα εμβόλιο που περιλαμβάνεται στο “πρόγραμμα εθνικού εμβολιασμού” δεν επιμείναμε και πολύ οι παιδίατροι.
Τελευταία υπάρχει και ένας νέος προβληματισμός για συγκεκριμένο εμβόλιο και αυτός αφορά δυστυχώς το πολύ, πολύ σημαντικό εμβόλιο του HPV (ιός ανθρωπίνων θηλωμάτων, “υπεύθυνος” για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας). Πολλοί γονείς το ταυτίζουν λανθασμένα με την έναρξη της σεξουαλικής ζωής και θεωρούν πως δεν υπάρχει λόγος να πραγματοποιείται από την ηλικία των 10 ετών ή πως δεν χρειάζεται γενικώς γιατί υπάρχει το τεστ ΠΑΠ. Θέλω να υπογραμμίσω πως είναι κεφαλαιώδους σημασίας εμβόλιο».
Η παιδίατρος Αθήνα Πετρομιχελάκη σημειώνει με τη σειρά της πως οι νέοι γονείς που προβληματίζονται με τα εμβόλια έχουν αυξηθεί την τελευταία δεκαετία. «Αυτό που συνήθως συμβαίνει με ένα ζευγάρι, όπου ο ένας από τους δύο γονείς είναι διστακτικός ή δεν θέλει τα εμβόλια γιατί συνήθως έχει εκτεθεί σε αφιλτράριστες πληροφορίες στο διαδίκτυο, η μέχρι στιγμής εμπειρία μού έχει δείξει ότι ο γονιός που διστάζει, θα πειστεί στην πορεία μέσα από τη συζήτηση με τον σύντροφο του και τον παιδίατρο. Συχνά, σε αυτές τις περιπτώσεις ο εμβολιασμός μπορεί να ακολουθεί τελικά ένα πιο αργό και ίσως και επιλεκτικό ρυθμό.
Για παράδειγμα, γνωρίζω γονέα που δεν ήθελε να κάνει το εμβόλιο της ιλαράς στο παιδί του μέχρι να γίνει 3 ετών γιατί πίστευε ότι θα πάθει αυτισμό. Ο λόγος για το MMR, το πιο ενοχοποιημένο ίσως από όλα τα εμβόλια. Ο άλλος γονέας περίμενε αυτόν που ήταν σε σκέψεις να πειστεί και το κάναμε τελικά μετά τα 3 έτη. Να σημειωθεί πάντως ότι η καθυστέρηση είναι ένας συμβιβασμός και όχι μια ασφαλής επιλογή όπως αποδεικνύει και η έξαρση ιλαράς που σημειώθηκε πριν μερικά χρόνια στη χώρα μας».
Το εμβόλιο ως μοχλός πίεσης
Τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά όταν ο σκεπτικισμός και οι αντιρρήσεις για τον εμβολιασμό αφορούν διαζευγμένους γονείς. Ο κ. Νταλούκας λέει πως η συγκεκριμένη κατηγορία είναι η πιο συνηθισμένη από όσες αντιμετωπίζουν οι παιδίατροι.
Όπως περιγράφει: «Σε αυτές τις περιπτώσεις, το εμβόλιο γίνεται εργαλείο πίεσης ανάμεσα στο πρώην ζευγάρι. Και είναι πολύ λυπηρό το γεγονός ότι στην πραγματικότητα δεν έχει τόσο να κάνει με το ότι οι γονείς δεν θέλουν να εμβολιάσουν τα παιδιά τους για λόγους ρεαλιστικούς, αλλά λόγω αντιδικίας. Τα πράγματα μπορούν να γίνουν άσχημα σε αυτές τις περιπτώσεις. Σύζυγοι που φτάνουν στον εισαγγελέα και κάνουν μηνύσεις με τις υποθέσεις να οδηγούνται τελικά στα δικαστήρια. Μόλις προχθές μου τηλεφώνησε ένας μπαμπάς, ο οποίος μάλιστα δεν με γνώριζε προσωπικά. Μού είπε ότι η σύζυγός του δεν ήθελε να κάνουν το εν λόγω εμβόλιο στην κόρη τους αλλά εκείνος και το παιδί ήθελαν. Αναζητούσε λύση για το θέμα σε νομικό επίπεδο.
Και αυτό, συνοψίζει αν θέλετε την ουσία του προβλήματος, ότι επί της ουσίας το “πρόγραμμα του εθνικού εμβολιασμού” έχει χαρακτήρα ισχυρά συνιστώμενο αλλά η μη πραγματοποίησή του δεν επιφέρει ποινές (αφού δεν είναι υποχρεωτικός). Παρ’ όλα αυτά, το βιβλιάριο υγείας ενός παιδιού όπου αναγράφονται όλοι οι εμβολιασμοί του, συγκαταλέγεται στα απαραίτητα έγγραφα όταν ένας γονιός εγγραφεί το παιδί του στον παιδικό σταθμό ή στο δημοτικό σχολείο. Είναι λίγο γκρίζα η ζώνη σε όλα αυτά. Βέβαια, γονείς που ήρθαν σε αντιδικία με σχολεία λόγω μη επίδειξης βιβλιαρίου κέρδισαν την υπόθεση στο ΣτΕ, αφού το τελευταίο αποφάνθηκε πως το δικαίωμα στη μόρφωση είναι ισχυρότερο από αυτό του εμβολιασμού».
Τι ισχύει από νομικής άποψης
Η δικηγόρος Αγγελική Σουγλέ εξήγησε στην «Κ» τι ισχύει και από νομικής πλευράς όταν μια τέτοια υπόθεση ανάμεσα σε δύο γονείς που διαφωνούν φτάσει τελικά στα δικαστήρια. Σύμφωνα με την ίδια, το εμβόλιο κατά της Covid-19 σε παιδιά πυροδότησε έντονες διαφωνίες μεταξύ των γονιών, έγγαμων ή διαζευγμένων, οι οποίες επιλύθηκαν στα ελληνικά δικαστήρια, που παρήγαγαν πολύ πρόσφατη νομολογία.
Όπως σημειώνει η κ. Σουγλέ, η γονική μέριμνα για το ανήλικο τέκνο, είναι καθήκον και δικαίωμα των γονιών οι οποίοι και συνήθως την ασκούν από κοινού (είναι δυνατό να ασκείται μόνο από τον έναν γονιό, σε πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις).
Η γονική μέριμνα περιλαμβάνει την επιμέλεια του προσώπου, τη διοίκηση της περιουσίας και την εκπροσώπηση του παιδιού σε κάθε υπόθεση ή δικαιοπραξία ή δίκη που αφορούν στο πρόσωπο ή στην περιουσία του. Η επιμέλεια του ανηλίκου, περιλαμβάνει τα τρέχοντα και καθημερινά μόνο θέματα, τα σχετιζόμενα με την επιμέλεια του, όχι όμως εκείνα που από τη φύση τους είναι προορισμένα να επηρεάσουν κρίσιμα την ζωή του και αφορούν πιο σοβαρά ζητήματα (ονοματοδοσία, επιλογή αναδόχου, επιλογή θρησκεύματος, σοβαρή χειρουργική επέμβαση), τα οποία αφορούν τον πυρήνα της γονικής μέριμνας. Αν τυχόν οι γονείς διαφωνούν για τα παραπάνω θέματα τη διαφορά τους την επιλύει το δικαστήριο, μη αποκλεισμένης της λήψης ασφαλιστικών μέτρων αν συντρέχει επείγουσα περίπτωση.
Η κ. Σουγλέ τονίζει λοιπόν πως σύμφωνα με τον νόμο, οι γονείς κατά την άσκηση της γονικής μέριμνας οφείλουν να αποβλέπουν αποκλειστικά στο συμφέρον του παιδιού και να μην ασκούν το δικαίωμά τους αυτό προβάλλοντας στο παιδί τις δικές τους αντιλήψεις και προκαταλήψεις.
Συνεπώς, φορείς της γονικής μέριμνας των ανηλίκων, στον πυρήνα της οποίας παραμένει η λήψη κάθε απόφασης επί σοβαρών ζητημάτων που την αφορούν, εξακολουθούν να είναι αμφότεροι οι γονείς που συν ασκούν γονική μέριμνα ή συνεπιμέλεια. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται και η επιλογή της διενέργειας ιατρικών πράξεων και δη του εμβολιασμού.
Με δεδομένα όλα τα παραπάνω, η κ. Σουγλέ υπογραμμίζει πως – γενικά – το Δικαστήριο αποφαίνεται πάντοτε ειδικά για κάθε συγκεκριμένη περίπτωση που φέρεται ενώπιον του, με βάση τα πραγματικά περιστατικά και πάντοτε προς το συμφέρον του ανηλίκου. Ωστόσο, σύμφωνα με την ίδια, η τάση είναι να απορρίπτονται τα δικόγραφα των διαδίκων που ζητούν από το Δικαστήριο να απαγορευθεί ο εμβολιασμός των τέκνων τους, αφού κάτι τέτοιο εφόσον δεν τεκμηριώνεται, αντιβαίνει στην έννοια της γονικής μέριμνας και αποτελεί μια επικίνδυνη προβολή των ιδεών του γονέα στην ζωή του τέκνου.
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr