Οσοι γνώριζαν την αίθουσα 12 στο κτίριο 9 της Ευελπίδων ήξεραν καλά πως δεν υπήρχε καμία περίπτωση η δίκη για το Μάτι με τους 21 κατηγορουμένους και τους 213 μάρτυρες να διεξαχθεί εκεί. Στη γωνιακή αίθουσα του ισογείου τα έδρανα των δικηγόρων χωράνε το πολύ 12 άτομα και υπάρχουν μόνο 30 ξύλινα καθίσματα για κατηγορουμένους και μάρτυρες. Και όμως, παρότι η ημερομηνία της δίκης είχε ανακοινωθεί από τις αρχές Αυγούστου, δεν βρέθηκε κάποια λύση και την περασμένη Δευτέρα η δίκη ξεκίνησε εκεί.
Στο πινάκιο ήταν η δεύτερη δίκη της ημέρας. Η πρώτη ήταν μια δίκη για ψευδή υπεύθυνη δήλωση, αλλά η πρόεδρος ανεβαίνοντας στην έδρα και αντικρίζοντας την ασφυκτικά γεμάτη αίθουσα, άλλαξε επιτόπου τη σειρά. Προσπαθούσε να μιλάει δυνατά, αλλά λόγω της μάσκας που φορούσε και χωρίς ένα μικρόφωνο στην έδρα δεν ακουγόταν σχεδόν καθόλου. Οι δικηγόροι ήταν στριμωγμένοι – κυριολεκτικά κολλημένοι ο ένας πάνω στον άλλον, αλλά και πάλι δεν χωρούσαν όλοι. Ο συνήγορος του Αρη Χερουβείμ, που έχασε από τη φωτιά τη μητέρα, την αδερφή και τις δυο ανιψιές του, είχε τρέξει έξω από το κτίριο για να προλάβει να σταθεί ακριβώς έξω από το παράθυρο κοντά στην έδρα. Προσπαθούσε από εκεί να ακούσει τα όσα λέγονταν και να παρέμβει όποτε χρειαζόταν. Τον ακολούθησαν αναγκαστικά και άλλοι συνάδελφοί του. «Είναι απαράδεκτα πράγματα αυτά, κ. πρόεδρε», φώναξαν κάποια στιγμή.
Ακόμη και κάποια από τα μέλη της σύνθεσης του δικαστηρίου κάθονταν αναγκαστικά όρθια πίσω από την πρόεδρο – δεν είχαν καν απευθείας οπτική επαφή με τον κόσμο στην αίθουσα. «Η δικογραφία θα έπρεπε να είναι διαθέσιμη επί της έδρας. Είναι αυτό εφικτό;», ρώτησε ένας δικηγόρος. «Οχι», του απάντησαν από την έδρα. «Θα έπρεπε να ανησυχείτε σαν δικαστήριο που δεν θα την έχετε στην απόλυτη ευχέρειά σας», είπε εκείνος. Ολοι οι δικηγόροι εξέφρασαν αδυναμία να αντεπεξέλθουν στη δουλειά τους. «Ακόμη κι αν μεταφερθούμε στο αμφιθέατρο της Ευελπίδων δεν θα χωράμε. Πρέπει να βρεθεί άμεσα μια αίθουσα στο Εφετείο». Η πρόεδρος τους άκουγε και επαναλάμβανε πως θα διαβιβάσει όλα τα αιτήματά τους και πως ήδη γίνονται προσπάθειες. «Θέλω να σας εξομολογηθούμε κάτι, μήπως και προλάβουμε μια άσχημη κατάσταση. Εμείς θα αρνηθούμε να μπούμε σε αίθουσα κάτω από παρόμοιες συνθήκες», προειδοποίησε ο δικηγόρος της Βαρβάρας Βουκάκη-Φύτρου, που έχασε τον σύζυγο και τα δύο παιδιά της. «Νιώθουμε πως υπάρχει έλλειψη σεβασμού στην υπόθεση. Πρέπει να στέρξετε να αναβιβάσουμε την ποιότητα και του δικαστηρίου και της υποθέσεως», της είπε. «Είναι κάτι που το θέλουμε όλοι για όλους», απάντησε η πρόεδρος.
Η συνεδρίαση διεκόπη για λίγα λεπτά και όπως δικηγόροι και μάρτυρες έβγαιναν προς τα έξω, ακούστηκαν φωνές από μια γωνία του κτιρίου: «Να πεις τώρα στον κόσμο πως κάνατε λάθη. Δεν μας ζητήσατε ποτέ ούτε μια συγγνώμη». Ο πρώην υπουργός Νίκος Τόσκας άκουγε για αρκετή ώρα τα όσα με ένταση του καταλόγιζαν οι οικογένειες των θυμάτων. Οχι μόνο για τη συνολική στάση που είχε κρατήσει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, αλλά και για συγκεκριμένες επιχειρησιακές αποφάσεις που είχε πάρει εκείνη την ημέρα από κοινού με τον πρώην υπουργό Πάνο Σκουρλέτη και υψηλόβαθμα στελέχη της Πυροσβεστικής στο συντονιστικό κέντρο. Στο συγκεκριμένο ποινικό δικαστήριο που μόλις ξεκίνησε, ο κ. Τόσκας παρέστη ως μάρτυρας και ίσως επειδή φορούσε μάσκα δεν ακούστηκε εάν απάντησε κάτι σε όσους του ζητούσαν επίμονα εξηγήσεις.
Ανεξήγητη αυστηρότητα: οι δεκάδες αστυνομικοί σταματούσαν όποιον ήθελε να βγάλει φωτογραφία ακόμη και έξω από τη δικαστική αίθουσα και του ζητούσαν να τη σβήσει.
50άδες μαρτύρων
Πίσω στην αίθουσα, η πρόεδρος προσπαθούσε να διαβάσει –και βασικά να ακουστεί– τη λίστα των κατηγορουμένων (ελάχιστοι παρευρέθησαν και ουδείς ζήτησε αναβολή). Στη συνέχεια χώρισε τους μάρτυρες σε τέσσερις 50άδες, δίνοντας διαφορετικές ημερομηνίες που πρέπει να παρουσιαστεί η κάθε ομάδα. «Υπάρχει θέμα με αυτόν τον σχεδιασμό για τους ανθρώπους που παρίστανται με δικαίωμα και όχι απλά από ενδιαφέρον», είπε στην πρόεδρο μία εκ των δικηγόρων. «Δεν θα απαγορευθεί σε κανέναν η είσοδος, το λέμε διαδικαστικά. Για να βρούμε μια λύση», απάντησε εκείνη.
Στις 10.30 έληξε η συνεδρίαση. Πολλοί κάθισαν για ώρα στο προαύλιο – κυρίως προσπαθώντας να διασταυρώσουν με τους δικηγόρους σε ποια ομάδα ανήκουν και πότε θα πρέπει να ξαναέρθουν. Αρκετοί από τους κατοίκους του Ματιού είχαν έρθει με πούλμαν που είχε μισθώσει ο σύλλογος του Νέου Βουτζά. Πρώτος εκείνο το πρωί είχε φτάσει ο Αγγελος Κοντοθάνος, αδερφικός φίλος του Γιάννη Φιλιππόπουλου, που στη φωτιά έχασε τα δυο του κορίτσια και τους γονείς του. Στις 6.45 το πρωί βρισκόταν ήδη στην πύλη και κρέμασε το πανό που είχε φτιάξει (έγραφε «104 Νεκροί ουρλιάζουν Γιατί; Ζητούν Δικαίωση»). Το είχε ετοιμάσει το προηγούμενο βράδυ σε ένα πάρκο και όσο περίμενε να στεγνώσει η μπογιά, το έστειλε φωτογραφία στην Αθηνά Μουτάφη και της τηλεφώνησε. Η Αθηνά είχε δει τον γιο της, Βίκτωρα, να χάνεται στη θάλασσα. Είχαν καταφύγει εκεί για να γλιτώσουν από τις φλόγες. Ο δικηγόρος της, της είχε πει πως ήταν πρώτη στη λίστα των μαρτύρων και ήταν πολύ φορτισμένη και αγχωμένη. Η Αθηνά και ο Αγγελος συζήτησαν για ώρα το πόσο σημαντική ήταν αυτή η στιγμή, η στιγμή της απόδοσης δικαιοσύνης. Οταν όμως συναντήθηκαν στο προαύλιο, μετά την πρώτη συνεδρίαση, το κλίμα ήταν τελείως διαφορετικό. Ηταν και οι δύο εξαγριωμένοι με τα όσα είχαν βιώσει στη δικαστική αίθουσα.
Εκεί στο προαύλιο κάποιος παρατήρησε μια περίεργη απουσία… Δεν υπήρχε ούτε μια κάμερα για τις καθιερωμένες δηλώσεις. Κάποιος σχολίασε πως πριν από την έναρξη της δίκης υπήρχε ασυνήθιστη αυστηρότητα: ακόμη και φωτογραφία με κινητό να τραβούσε κάποιος έξω από τη δικαστική αίθουσα, ένας από τους δεκάδες αστυνομικούς που βρίσκονταν εκεί τον σταματούσε και του ζητούσε να τη σβήσει. Η εξήγηση που δόθηκε ήταν πως απαγορεύτηκε η είσοδος των τηλεοπτικών συνεργείων στην Ευελπίδων με αφορμή την ανάκριση για την υπόθεση βιασμού της 12χρονης.
Ηταν όλοι έτοιμοι να αποχωρήσουν, όταν η Αφροδίτη Χατζηαναστασιάδη, ένα από τα «παιδιά της φωτιάς», όπως αυτοαποκαλούνται, εντόπισε μέσα στον κόσμο τον πραγματογνώμονα Δημήτρη Λιότσιο. «Δεν θα υπήρχε υπόθεση χωρίς εσάς», του φώναξε δυνατά και όλοι τον καταχειροκρότησαν. Εκείνος έκανε νόημα με το χέρι του «ευχαριστώ» και αποχώρησε, χωρίς να πει κάτι. Συμπτωματικά, η δίκη για την υπόθεση του εκβιασμού του από τον τότε αρχηγό της Πυροσβεστικής, Βασίλη Ματθαιόπουλο, θα ξεκινήσει αύριο, Δευτέρα 7 Νοεμβρίου. Την ίδια ημέρα και ώρα με τη δεύτερη συνεδρίαση για τη δίκη για το Μάτι η οποία μετά τις έντονες αντιδράσεις ανακοινώθηκε πως θα διεξάγεται στην αίθουσα τελετών του Εφετείου.