«Η κατάσταση για τα παιδιά στην Ελλάδα δεν είναι πολύ καλή», είχε δηλώσει μεταξύ άλλων στην «Κ» ο διπλωματικός εκπρόσωπος της UNICEF στην Ελλάδα, Λουτσιάνο Καλεστίνι, τον Μάρτιο, σε μια συνέντευξη που είχε προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Τότε είχε αναφερθεί κυρίως σε δείκτες, όπως η παχυσαρκία, η παιδική φτώχεια, η ψυχική υγεία. Οκτώ μήνες αργότερα, η ελληνική κοινωνία συγκλονίζεται από υποθέσεις που αφορούν την παιδική κακοποίηση. Οι θάνατοι των τριών παιδιών στην Πάτρα. Η υπόθεση της κατ’ εξακολούθησιν σεξουαλικής κακοποίησης του 12χρονου κοριτσιού από τον Κολωνό. Οι καταγγελίες για την «Κιβωτό του Κόσμου». Με αφορμή όλες αυτές τις υποθέσεις επικοινωνήσαμε εκ νέου με τον κ. Καλεστίνι.
«Η παιδική κακοποίηση δεν γνωρίζει σύνορα και ευδοκιμεί στο σκοτάδι», είναι η πρώτη του απάντηση. «Στην Ελλάδα, όπως και σε πολλές άλλες χώρες, η παιδική κακοποίηση, ειδικά όταν συμβαίνει στο σπίτι, έχει αποτελέσει ταμπού, παρ’ όλο που στην ελληνική κοινωνία και κουλτούρα ο θεσμός της οικογένειας έχει κεντρικό ρόλο – κάτι που για την ακρίβεια μπορεί να είναι πολύ ενθαρρυντικό για την προώθηση της αποϊδρυματοποίησης και την υιοθέτηση μορφών φροντίδας που βασίζονται στην οικογένεια, όπως η αναδοχή», συμπληρώνει.
«Σε ατομικό και οικογενειακό επίπεδο είναι προφανές ότι τίποτα δεν είναι πιο σημαντικό από τα παιδιά μας. Σε κοινωνικό επίπεδο όμως και με βάση το τι έχουμε προτεραιοποιήσει πολιτικά εδώ και δεκαετίες, σε τι δαπανούμε πόρους και για τι διαδηλώνουμε, η εικόνα είναι λιγότερο θετική», σημειώνει ο κ. Καλεστίνι. «Πρέπει να γίνει πολύ περισσότερη δουλειά για να αυξηθούν οι γνώσεις του κόσμου σχετικά με τα δικαιώματα των παιδιών και να συζητηθεί ανοιχτά το θέμα της παιδικής κακοποίησης. Η προστασία από τη βία και την κακοποίηση είναι δικαίωμα κάθε παιδιού. Εάν οι φροντιστές του δεν μπορούν να εξασφαλίσουν αποτελεσματική προστασία, τότε το κράτος έχει εντολή να το κάνει».
Για πολλές δεκαετίες η ιδρυματική φροντίδα έχει χρησιμοποιηθεί ως το προεπιλεγμένο μοντέλο της παιδικής προστασίας στην Ελλάδα, λέει ο κ. Καλεστίνι. «Προς το βέλτιστο συμφέρον των παιδιών είναι καιρός αυτό να αλλάξει και επίσης πρέπει πολίτες, επαγγελματίες και φορείς που έρχονται σε επαφή με παιδιά να γνωρίζουν ότι έχουν ένα σημαντικό ρόλο και ευθύνη για την προστασία κάθε παιδιού».
Ο διπλωματικός εκπρόσωπος της UNICEF δεν θεωρεί ότι η Ελλάδα διαφέρει από τις άλλες χώρες όσον αφορά την παιδική κακοποίηση, επισημαίνει όμως το γεγονός ότι η πανδημία επιδείνωσε τους προϋπάρχοντες κινδύνους τόσο στη χώρα μας όσο και παγκοσμίως. Και επιμένει ότι «η Ελλάδα πρέπει να επενδύσει περισσότερο σε εξειδικευμένες υπηρεσίες στην κοινότητα για την προστασία των παιδιών και των οικογενειών, με στόχο την έγκαιρη αξιολόγηση και παρέμβαση με οργανωμένο και εμπεριστατωμένο τρόπο, ώστε να αποφευχθεί το ενδεχόμενο ένα παιδί που χρειάζεται υποστήριξη να γίνει παιδί που κινδυνεύει. Ή ακόμη χειρότερα να γίνει θύμα κακοποίησης, καθώς η κακοποίηση συνήθως κλιμακώνεται εάν δεν υπάρχουν κατάλληλες υπηρεσίες υποστήριξης και παρακολούθησης».
Oσον αφορά την πραγματική έκταση, τη φύση και τις διαφορετικές εκδοχές της παιδικής κακοποίησης, αναφέρει πως στην Ελλάδα υπάρχει έλλειψη συγκεντρωτικών στοιχείων που να αναδεικνύουν τις παραπάνω διαμέτρους. Τα «τραγικά», όπως λέει στην «Κ», περιστατικά που έρχονται στο φως της δημοσιότητας, πρέπει να μας υπενθυμίζουν πως αυτή είναι η κορυφή του παγόβουνου. «Επί του παρόντος», τονίζει, «η παρέμβαση λαμβάνει χώρα όταν ο κίνδυνος έχει ήδη γίνει πολύ υψηλός, ακόμη και απειλητικός για τη ζωή ενός παιδιού. Εάν η πρόληψη δεν εφαρμόζεται αποτελεσματικά, η συλλογικής μας απάντηση θα παραμείνει σε μεγάλο βαθμό μια αντίδραση κατόπιν εορτής».