«Εγινε μια καταδίωξη και είχε αυτή την κατάληξη. Η Δικαιοσύνη θα αποφανθεί από εδώ και στο εξής, και όχι εγώ ή ο καθένας», τονίζει στην «Κ» ο Γ. Σταμάτης, γενικός γραμματέας Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας. «Είναι πάρα πολύ σημαντικό ότι εκπρόσωποι των Ρομά μιλούν δημοσίως και καλούν τους ανθρώπους να μη βγαίνουν στους δρόμους. Είναι τρομερή βελτίωση για την κοινωνική συμπεριφορά των Ρομά», υπογραμμίζει o ίδιος. Και οι γονείς του παιδιού που βρίσκεται στο νοσοκομείο σε κρίσιμη κατάσταση, τους οποίους ο κ. Σταμάτης επισκέφθηκε, έχουν δείξει αξιοθαύμαστη ψυχραιμία.
Ειδικότερα, ο πληθυσμός ανέρχεται σε 117.495 μόνιμους κατοίκους και αποτελεί το 1,13% του μόνιμου πληθυσμού της χώρας, ενώ κατοικούν σε 142 δήμους σε όλη τη χώρα. Το 80,8% των Ρομά είναι εγγεγραμμένοι δημότες στον τόπο κατοικίας τους.
Σπίτια και καταυλισμοί
Οσοι διαμένουν σε σπίτια είναι περισσότερο ενταγμένοι στις τοπικές κοινωνίες, «χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υφίστανται πολλαπλές διακρίσεις για διάφορα θέματα», σημειώνει ο κ. Σταμάτης. Ομως περίπου 12.500 Ρομά μένουν σε 77 διάσπαρτους σε όλη τη χώρα καταυλισμούς και σε αυτούς τους πληθυσμούς παρατηρούνται συχνά θέματα παραβατικότητας και αδυναμία ενσωμάτωσης. «Είναι πολύ σημαντικό αλλά και πολύ δύσκολο να διαλυθούν οι καταυλισμοί, οι οποίοι λειτουργούν σαν γκέτο, και αυτό εμποδίζει την ενσωμάτωση τους στην κοινωνία. Οι άνθρωποι αυτοί αισθάνονται μεγαλύτερη ασφάλεια να μένουν όλοι μαζί η ευρύτερη οικογένεια, οπότε δεν φεύγουν εύκολα», εξηγεί ο κ. Σταμάτης. Παράλληλα όμως δεν είναι και εύκολο να γίνουν δεκτοί σε ένα διαμέρισμα, παρόλο που υπάρχουν προγράμματα επιδότησης ενοικίου. «Αν σε ένα διαμέρισμα στην πολυκατοικία σας ερχόταν να μείνει μια οικογένεια Ρομά, είναι πολύ πιθανό οι υπόλοιποι κάτοικοι να έκαναν συνέλευση για να τους διώξουν», επισημαίνει.
Οι γονείς του 16χρονου που βρίσκεται στο νοσοκομείο σε κρίσιμη κατάσταση έχουν δείξει αξιοθαύμαστη ψυχραιμία.
Οι πρώιμοι γάμοι
Η κοινωνία των Ρομά επιμένει στους πρώιμους γάμους. Ο 16χρονος που πυροβολήθηκε στο κεφάλι είναι παντρεμένος με μια επίσης 16χρονη και πατέρας ενός παιδιού 1,5 έτους. Αυτό σημαίνει ότι η γυναίκα του έμεινε έγκυος λίγο μετά ή και λίγο πριν κλείσει τα 14. Το 34,3% του πληθυσμού είναι παιδιά έως 15 ετών, πολλά από τα οποία έχουν επίσης παιδιά. Οι πρώιμοι γάμοι είναι ένας βασικός λόγος για να εγκαταλείψουν τα παιδιά το σχολείο και να αναζητήσουν δουλειά, όμως χωρίς κανένα προσόν δεν μπορούν να βρουν. Γιατί πόσες ευκαιρίες εργασίας να έχει κάποιος περίπου αναλφάβητος. Μόνο το 9% έχει παρακολουθήσει την προσχολική εκπαίδευση και το 66% έχει φοιτήσει στην υποχρεωτική εκπαίδευση (έως το γυμνάσιο).
Στο 64% η ανεργία
Στον τομέα της απασχόλησης, καταγράφονται υψηλά ποσοστά ανεργίας 64% και υψηλά ποσοστά άτυπης απασχόλησης 54%. Και όμως, πρόκειται για έναν πληθυσμό πολύ νεανικό, που θα μπορούσε να εργάζεται παραγωγικά. Το 57,8% είναι άτομα ηλικίας από 16-64 ετών.