«Η ιστορία ξεκίνησε πριν από δύο χρόνια, όταν ήμασταν σε καραντίνα. Τα παιδιά της τάξης, ήμουν στη Β΄ Γυμνασίου, δημιουργήσαμε ομάδα στο messenger για να μιλάμε. Θυμάμαι πολύ έντονα πώς ξεκίνησε η επίθεση από συμμαθήτριά μου. Για πολλοστή φορά είχε ζητήσει να της στέλνουμε λυμένες τις ασκήσεις. Δεν δεχθήκαμε και επειδή εγώ δεν την υποστήριξα, η κοπέλα με στοχοποίησε. Αρχισε να με βρίζει, να με αποκαλεί βόδι, σκουπίδι, να στέλνει εικόνες με παχύσαρκους ανθρώπους και να λέει ότι τους μοιάζω. Ελεγε να ψοφήσω, απορούσε πώς με αντέχει η οικογένειά μου. Με φίλους της με κορόιδευαν. Είχα στεναχωρηθεί, έκλαιγα, είχα μπλοκάρει, δεν ήξερα τι θα συνέβαινε όταν συναντιόμασταν στο σχολείο. Οταν όμως μίλησα στη μητέρα μου και σε μία καθηγήτρια, λυτρώθηκα, γιατί με βοήθησαν και με έκαναν να καταλάβω ότι δεν έφταιγα έχω για όλο αυτό. Η διεύθυνση του σχολείου ενημέρωσε την κοπέλα για την αναφορά μου, και όταν επιστρέψαμε από την καραντίνα εκείνη είχε μαζευτεί. Το ότι μίλησα με βοήθησε να πάρω δύναμη και αυτοπεποίθηση». Η περιπέτεια της Ελένης, που μίλησε στην «Κ», είναι ένα από τα πάμπολλα περιστατικά σχολικού εκφοβισμού στα σχολεία μας.
Τα σημάδια
«Λάβαμε ένα τηλεφώνημα από ανήσυχη μητέρα ενός 11χρονου αγοριού που δεχόταν εκφοβισμό στο σχολείο. Παρά τις προσπάθειές της να πείσει τον γιο της να της μιλήσει, εκείνος παρέμενε απρόθυμος να μοιραστεί τα συναισθήματά του. Ωστόσο, η μητέρα του παρατήρησε τα αποκαλυπτικά σημάδια εκφοβισμού στη συμπεριφορά του, καθώς είχε αποτραβηχτεί από τους συμμαθητές του και γενικά έδειχνε διάφορα σημάδια αγωνίας και προβληματισμού. Επειτα από δύο εβδομάδες, άρχισε να παρατηρεί σημάδια στο σώμα του γιου της που δεν μπορούσαν να εξηγηθούν. Τελικά, το αγόρι βρήκε το κουράγιο να ανοιχτεί στη μητέρα του. Της είπε ότι μια ομάδα συμμαθητών του είχε αρχίσει να τον αποκλείει σταδιακά και ένιωθε ντροπή να μιλήσει γι’ αυτό, επειδή ένιωθε διαφορετικός από αυτούς. Σύντομα, αυτή η παρέα παιδιών άρχισε να απαιτεί ανταμοιβές και τον απειλούσαν ότι θα τον χτυπήσουν αν δεν συμμορφωνόταν με τις απαιτήσεις τους. Η ψυχολόγος του “Χαμόγελου” μίλησε με τη μητέρα και το παιδί, βοηθώντας το τελευταίο να συνειδητοποιήσει ότι δεν ήταν υπεύθυνο για ό,τι του συνέβαινε και ότι δεν είχε τίποτα για να ντρέπεται». Πρόκειται για μία ακόμη ιστορία εκφοβισμού που αναφέρθηκε στην Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά S.O.S. 1056, όπως τη διηγήθηκαν στην «Κ» στελέχη του οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού».
Με βάση το «Χαμόγελο του Παιδιού», το 2022 ένα παιδί κάθε τρεις ημέρες καλούσε τις γραμμές υποστήριξης της οργάνωσης για στήριξη λόγω ενδοσχολικού εκφοβισμού ή βίας. Επίσης, σύμφωνα με διαθέσιμα στοιχεία, το 1/3 μαθητών πέφτει θύμα εκφοβισμού στο σχολείο και το 1/2 δέχεται λεκτικό εκφοβισμό. Το 56% των μαθητών δημοτικού έχει υποστεί ύβρεις και κοροϊδίες και το 30,5% έχει δεχθεί χτυπήματα και σπρωξίματα. Το 13% των μαθητών γυμνασίου και λυκείου έχει πέσει θύμα εκφοβισμού.
Η προτροπή
Η πανελλήνια ημέρα κατά της βίας στο σχολείο –έχει καθιερωθεί για την 6η Μαρτίου– φέτος συμπίπτει με τη συζήτηση και ψήφιση στη Βουλή του νομοσχεδίου για την καταπολέμηση του bullying. «Μιλήστε, η σχολική κοινότητα είναι εδώ για να σας βοηθήσει»! Η προτροπή αυτή προς τους μαθητές-θύματα σχολικού εκφοβισμού διαπερνά τη φιλοσοφία των δράσεων που σχεδίασε το υπουργείο Παιδείας για να προληφθεί και να αντιμετωπιστεί η ενδοσχολική βία. Επίσης, στο πλαίσιο της πανελλήνιας ημέρας, το υπ. Παιδείας, με εγκύκλιο της αρμόδιας υφυπουργού Ζέτας Μακρή, κάλεσε τα σχολεία την επόμενη εβδομάδα να αφιερώσουν τουλάχιστον δύο ώρες σε δράσεις (π.χ. βιβλιοπαρουσιάσεις, προβολές ταινιών, εικαστικά εργαστήρια κ.ά.) με στόχο την ευαισθητοποίηση σε θέματα σχολικού εκφοβισμού.
«Το μήνυμα “Μίλα τώρα” που χρησιμοποιεί το υπουργείο συνιστά αναμφίβολα θετική προτροπή προς τα παιδιά. Ωστόσο δεν είναι αυτονόητο ότι τα παιδιά θα προβούν στην αποκάλυψη και την καταγγελία του εκφοβισμού τους απλώς επειδή τα προτρέπουμε να το κάνουν. Αν αποδεχόμαστε ότι είναι ούτως ή άλλως δύσκολο και επώδυνο για οποιονδήποτε έχει υποστεί βία να την καταγγείλει, αυτό είναι ακόμη δυσκολότερο για ένα παιδί στην εφηβεία, περίοδο της ζωής στην οποία η δημόσια εξωτερίκευση είναι ιδιαζόντως δύσκολη διαδικασία. Για να μπορέσουν, λοιπόν, τα παιδιά να μιλήσουν, είναι απαραίτητο να έχει καλλιεργηθεί στο σχολείο το κατάλληλο, ευνοϊκό και προστατευτικό πλαίσιο, ώστε να το αποτολμήσουν», παρατηρεί στην «Κ» η κ. Δώρα Κουντουρά, φιλόλογος στο 1ο Πειραματικό Λύκειο Αμαρουσίου.
Προς αυτή την κατεύθυνση είναι ύψιστης σημασίας η μόνιμη παρουσία ειδικών ψυχικής υγείας, προϋπόθεση που, για την ώρα, δεν συντρέχει, όχι τουλάχιστον με τρόπο ομοιόμορφο για όλα τα σχολεία. Οπως λέει η κ. Κουντουρά, «μία άλλη συνθήκη που λειτουργεί βοηθητικά σε ό,τι αφορά την ορατότητα και την αντιμετώπιση του bullying στα σχολεία είναι οι δραστηριότητες και οι όμιλοι, στόχος των οποίων είναι τα παιδιά να αποκτήσουν δεξιότητες ομάδας και να μάθουν να λειτουργούν στο πλαίσιο μιας κοινότητας, θεμελιωμένης στις αρχές της εμπιστοσύνης, της αλληλεγγύης και της συμπεριληπτικότητας».
Οι αριθμοί
1 παιδί κάθε 3 ημέρες καλούσε τις γραμμές υποστήριξης του «Χαμόγελου του Παιδιού» για στήριξη το 2022.
56% των μαθητών δημοτικού έχουν υποστεί ύβρεις και κοροϊδίες.
13% των μαθητών γυμνασίου και λυκείου έχουν πέσει θύμα εκφοβισμού.
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr