«Ήμασταν πολύ δεμένοι όλοι. Λίγοι μαθητές που προσπαθούσαμε σε μια χώρα μακρινή να κρατήσουμε δυνατό το ελληνικό στοιχείο».
Η Κατερίνα Δομαζινάκη θυμάται τις μέρες που εκείνη και οι δύο μικρότερες αδερφές της, η Ελένη και η Χαρά, φοιτούσαν στο ελληνικό σχολείο της Αντίς Αμπέμπα. Κάθε χρόνο, την 25η Μαρτίου, οι μαθητές έπαιρναν μέρος σε μια λαμπρή σχολική γιορτή για να τιμήσουν την καταγωγή τους. Η νεότερη γενιά Ελλήνων της Αιθιοπίας μεγάλωνε σε αυτή τη χώρα, έχοντας τη σκέψη και το βλέμμα της στραμμένα στην Ελλάδα.
«Ο εορτασμός της 25ης Μαρτίου ήταν πολύ σημαντικό γεγονός για το σχολείο μας γι’ αυτό και οι προετοιμασίες ξεκινούσαν τουλάχιστον έναν μήνα νωρίτερα. Η γιορτή γινόταν πάντα μέσα στο Σαββατοκύριακο, ώστε να είναι παρόντες όλοι. Ντυμένοι με τις παραδοσιακές φορεσιές, χορεύαμε με ενθουσιασμό μπροστά στις οικογένειές μας και τους επίσημους προσκεκλημένους της ελληνικής κοινότητας», αναφέρει στην «Κ» η Ελένη Δομαζινάκη. «Αυτό που θυμάμαι από τη γιορτή ήταν το αίσθημα της περηφάνιας και της νοσταλγίας για την πατρίδα που το νιώθαμε έντονα», προσθέτει η Χαρά, η μικρότερη της οικογένειας.
Οι τρεις αδερφές γεννήθηκαν στην Αθήνα τη δεκαετία του ΄90 από Έλληνες γονείς και το 2002 εγκαταστάθηκαν με τη μητέρα τους στην Αντίς Αμπέμπα. Φοίτησαν όλα τα χρόνια στο Ελληνικό Σχολείο της αιθιοπικής πρωτεύουσας και στη συνέχεια επέστρεψαν στην Ελλάδα για να σπουδάσουν. Σήμερα, και οι τρεις έχουν φτιάξει τη ζωή τους μακριά από την Αιθιοπία: Η Κατερίνα είναι οδοντίατρος στην Αθήνα, η Ελένη κτηνίατρος στο Λονδίνο και η Χαρά τελείωσε πριν από 2 χρόνια την Ιατρική Σχολή Αθηνών. Και οι τρεις θυμούνται με νοσταλγία τις ημέρες στο ελληνικό σχολείο και διατηρούν ακόμη και σήμερα μία δυνατή σχέση με τη χώρα στην οποία μεγάλωσαν.
«Πηγαίνω τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο στην Αιθιοπία, καθώς η μητέρα μου ζει ακόμη εκεί. Για εμένα, κάθε φορά αυτό είναι ένα ταξίδι στον χρόνο. Αισθάνομαι υπέροχα να βρίσκομαι ξανά με τους παλιούς συμμαθητές που συναντώ εκεί, και να αναπολώ τις όμορφες στιγμές που ζήσαμε μαζί τα χρόνια του σχολείου», λέει η Ελένη.
Ένιωθαν περισσότερο Έλληνες παρά Αιθίοπες
Έχουν περάσει 13 χρόνια από τότε που, σε μία δημοσιογραφική αποστολή, βρέθηκα να παρακολουθώ -τέτοιες μέρες- τις πρόβες των παιδιών στο Ελληνικό Σχολείο της Αντίς Αμπέμπα εν όψει της εθνικής επετείου. Παιδιά Ελλήνων που βρέθηκαν για πολλά χρόνια στην αιθιοπική πρωτεύουσα, όπως οι αδερφές Δομαζινάκη, αλλά και παιδιά Αιθίοπες ελληνικής καταγωγής, όπως ο Αλέξανδρος, ο Χρήστος, η Λίντια και ο Παναγιώτης που μέχρι τότε δεν είχαν ταξιδέψει ποτέ στην Ελλάδα. Γνώριζαν όμως τη γλώσσα, μάθαιναν την ιστορία της και ένιωθαν, όπως έλεγαν, περισσότερο Έλληνες, παρά Αιθίοπες. Το μεγάλο τους όνειρο ήταν να έρθουν στην χώρα την οποία ένιωθαν πρώτη τους πατρίδα, να σπουδάσουν εδώ και να φτιάξουν τη ζωή τους.
Ο Αλέξανδρος Κούρος, ήταν σε αυτήν την παρέα των παιδιών. Αποφοίτησε από το Ελληνικό Σχολείο της Αντίς Αμπέμπα το 2010. Κατάφερε να πάρει υποτροφία και να περάσει στη Γεωπονική Σχολή της Αθήνας, όμως οι αρχές τον έστειλαν πίσω στην Αιθιοπία για να πάρει φοιτητική βίζα. «Δεν τα παράτησα. Πήγα πίσω, έβγαλα τη βίζα και ξαναγύρισα στην Ελλάδα για να ξεκινήσω τις σπουδές μου», λέει στην «Κ», ενώ αφηγείται κάποιες από τις δυσκολίες που αντιμετώπισε, κυρίως τα πρώτα χρόνια στην Αθήνα. «Η αστυνομία με σταματούσε συχνά στο δρόμο και με πήγαινε στο τμήμα για εξακρίβωση στοιχείων λόγω του χρώματός μου. Αυτό ήταν κάτι που δε μου άρεσε, με κούρασε. Αφού είχα μεγαλώσει με την ελληνική κουλτούρα και τον ελληνικό τρόπο σκέψης, τελείωσα το ελληνικό σχολείο και στο σπίτι μου μιλούσαμε μόνο ελληνικά, γιατί έπρεπε να αποδείξω την καταγωγή μου;»
Τα πράγματα για τον ίδιο έγιναν πολύ καλύτερα όταν μετακόμισε στη Ρόδο και απασχολήθηκε στον τουριστικό τομέα. «Εκεί έγινα κανονικός Έλληνας», λέει χαρούμενος. «Απέκτησα πολλούς φίλους που ενδιαφέρθηκαν να μάθουν για την ιστορία μου και για τη χώρα που μεγάλωσα. Μου έχουν πει πως θέλουν κάποια μέρα να κάνουμε ένα ταξίδι στην Αιθιοπία για να τους ξεναγήσω εκεί».
Ο Αλέξανδρος, σήμερα ζει προσωρινά στην Αγγλία, αλλά σύντομα, όπως λέει, σχεδιάζει να επιστρέψει στην Ελλάδα για να ξεκινήσει τη δική του τουριστική επιχείρηση στη Ρόδο.
«Παλεύουμε για υποτροφίες»
Δεν είναι εύκολο για όλα τα παιδιά του σχολείου να ζήσουν το ελληνικό όνειρο. «Κι ας είναι το απωθημένο τους», υπογραμμίζει στην «Κ», ο σημερινός διευθυντής του Ελληνικού Σχολείου στην Αντίς Αμπέμπα, Γιώργος Φίλης, ο οποίος διδάσκει εκεί τα τελευταία δέκα χρόνια. «Παρά την αγάπη των παιδιών για την Ελλάδα, τα περισσότερα δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να ταξιδέψουν. Επίσης, τα παιδιά αυτά δεν παίρνουν ελληνικό διαβατήριο, ενώ διαθέτουν όλες τις βεβαιώσεις ότι είναι ελληνικής καταγωγής. Δεν κάνει το χρώμα τον Έλληνα», τονίζει ο ίδιος και θίγει το θέμα των υποτροφιών για το οποίο -όπως λέει- θα έπρεπε να υπάρχει ειδική μέριμνα από το ελληνικό Υπουργείο Παιδείας.
«Παλεύουμε να βρούμε υποτροφίες για τους εναπομείναντες μαθητές, διότι δεν υπάρχουν», συμπληρώνει.
«Σβήνει» η ελληνική κοινότητα, μαζί και το Σχολείο
Τα προβλήματα, όμως, σήμερα είναι ακόμη πιο μεγάλα. Οι δύσκολες πολιτικές και οικονομικές συνθήκες, που επικρατούν την τελευταία δεκαετία στην Αιθιοπία ανάγκασαν πολλούς να εγκαταλείψουν τη χώρα. Η ελληνική κοινότητα που για πολλές δεκαετίες ήταν ισχυρή, πλέον σταδιακά “σβήνει” κι εκείνη. Σήμερα μόλις 200 Έλληνες έχουν απομείνει στην Αντίς Αμπέμπα, ενώ το σχολείο, το οποίο είχε λειτουργήσει πρώτη φορά το 1910 ως δημοτικό, κινδυνεύει να κλείσει μέσα στην επόμενη χρονιά.
«Το 2010 στο σχολείο υπήρχαν περίπου 60 μαθητές. Το 2023 έχουν μείνει μόλις οκτώ στις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου, ενώ κάποια άλλα παιδιά ελληνικής καταγωγής φοιτούν πλέον στο αγγλικό σχολείο, το Καλογεροπούλειο, που συστεγάζεται με το ελληνικό. Μάλιστα, σε αυτό ενισχύθηκε η ελληνική διδασκαλία με μερικές ώρες παραπάνω την εβδομάδα ειδικά για κάποιους μαθητές ελληνικής καταγωγής», αναφέρει στην «Κ» ο κ. Φίλης.
Μέχρι πριν από δυο τρία χρόνια ο ίδιος σχεδίαζε, όπως λέει, να μείνει και τα επόμενα χρόνια στην αφρικανική χώρα. Οι εξελίξεις, όμως, έχουν ανατρέψει τα σχέδιά του. «Νομίζω ότι η επόμενη χρονιά θα είναι η τελευταία τόσο για το σχολείο όσο και για εμένα στην Αντίς Αμπέμπα», λέει και προσθέτει: «Σκέφτομαι, πλέον, να επιστρέψω στην Αθήνα. Εκτός εάν μέχρι τότε συμβεί κάποιο θαύμα».
Οι σημερινές συνθήκες δεν έχουν επηρεάσει, όμως, σε τίποτα την προετοιμασία της σχολικής γιορτής. Η Εθνική Επέτειος θα γιορταστεί την ερχόμενη Κυριακή, με την ίδια λαμπρότητα, στην αίθουσα εκδηλώσεων της κοινότητας, παρουσία των εναπομεινάντων Ελλήνων της περιοχής.
Ο Γιώργος Φίλης είναι ο εκπαιδευτικός που ανέλαβε να οργανώσει τη φετινή γιορτή. «Τον τελευταίο μήνα έχουμε αφιερώσει πολλά απογεύματα για πρόβες και όλοι το κάνουμε με μεγάλη προθυμία. Τα παιδιά έχουν μεγάλο πάθος και ενθουσιασμό. Αυτό που θέλουμε είναι να βγει το καλύτερο αποτέλεσμα και για άλλη μια φορά να νιώσουμε όλοι υπερήφανοι».
Ακολουθήστε το kathimerini.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο kathimerini.gr