Διάβασα στην Καθημερινή «ευέλικτο πέναλτι» σε εργαζόμενους συνταξιούχους. Ο τίτλος είναι εν μέρει παραπλανητικός. Πρόκειται για μείωση του υπάρχοντος πέναλτι που κάνει όμως το νέο μέτρο πιο πολύπλοκο και γραφειοκρατικό από το παλιό. Δεν γίνεται αναφορά αν το μέτρο έχει κοστολογηθεί.
Κάποιο άτομο θέλει να εργαστεί και κάποιος εργοδότης θέλει να το προσλάβει, ή σε περιπτώσεις ελεύθερων επαγγελματιών βρίσκει το άτομο πελάτες για τις υπηρεσίες του.
Ελεύθερη επιλογή και από τη μεριά του υποψήφιου εργαζόμενου και του εργοδότη-πελάτη. Ερχεται η πολιτεία και τιμωρεί τον υποψήφιο εργαζόμενο –αν είναι συνταξιούχος– κόβοντας ένα μέρος της σύνταξής του. Του αδυνατίζει το κίνητρο να δουλέψει, ή το πιθανότερο, τον στέλνει στην αδήλωτη εργασία.
Γιατί; Αφήνω κατά μέρος τα περί ελεύθερης επιλογής, όχι επειδή δεν έχουν σημασία αλλά για να μην μπλέξουμε σε φιλοσοφικές συζητήσεις. Ας δούμε το ζήτημα μόνο από την σκοπιά του τι συμφέρει την οικονομία.
Σήμερα λείπουν χέρια όχι μόνο από τον τουρισμό και την γεωργία αλλά από παντού. Η κατάσταση δεν είναι παροδική αλλά οφείλεται σε δημογραφικές τάσεις που θα εντείνονται στο προβλεπτό μέλλον.
Πεθαίνουν περισσότεροι από όσοι γεννιούνται, λιγοστεύουμε. Συγχρόνως όμως η πρόοδος στην ιατρική μας κάνει να ζούμε περισσότερα χρόνια και να παραμένουμε σχετικά υγιείς, τουλάχιστον ένα μεγάλο ποσοστό, μέχρι τα βαθιά γεράματα.
Τα όρια ηλικίας για συνταξιοδότηση είναι γύρω στα 60 ενώ το προσδόκιμο ζωής στα 85 και ανεβαίνει.
Υπάρχουν άπειροι εξηντάρηδες και εβδομηντάρηδες απόλυτα ικανοί να δουλέψουν και πρόθυμοι είτε από ανάγκη, είτε από μεράκι και θα συνέφερε πολύ την οικονομία μας να τους εντάξει γιατί έχουν πείρα και ωριμότητα.
Θα κέρδιζαν έτσι χρήματα, θα ξόδευαν, θα πλήρωναν φόρους, έμμεσα και ίσως άμεσα, θα βοηθούσαν την οικονομία. Θα έκανε καλό και στους ίδιους γιατί έχει αποδειχτεί ότι η ενεργή απασχόληση βοηθά την σωματική και ψυχική υγεία, πάλι με κέρδος στην οικονομία και το ΕΣΥ.
Αντί όμως να ενθαρρύνει τους συνταξιούχους να παραμείνουν στην αγορά εργασίας, η πολιτεία καλλιεργεί την τάση του «και μετά θα καααάθομαι» για να θυμηθούμε τον Μίμη Φωτόπουλο, συνήθειες ριζωμένες σε καταστάσεις που έχουν αλλάξει ανεπιστρεπτί.
Οι αιτίες που το κράτος τιμωρεί όσους θέλουν να συνεχίσουν να δουλεύουν είναι κυρίως δύο.
- Η μία για να βοηθήσει το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης (ΣΚΑ). Δεν ξέρω αν έχει γίνει κάποια σχετική μελέτη για την αποτελεσματικότητα του μέτρου αλλά θα στοιχημάτιζα ότι είναι μηδαμινή.
- Η άλλη αιτία είναι συντεχνιακή προστασία ορισμένων επαγγελμάτων που εξουδετερώνεται όμως σε μεγάλο βαθμό από την μαύρη εργασία.
Ασχολήθηκα με το μέτρο αυτό γιατί είναι ημίμετρο, μειώνει ένα αναποτελεσματικό πέναλτι και το κάνει αναποτελεσματικότερο. Φανερώνει έτσι τον δισταγμό που είχε η Κυβέρνηση που φεύγει να βάλει βαθύτερα το μαχαίρι. Η Κυβέρνηση που θα έρθει θα έχει τα χέρια της πιο ελεύθερα να προσαρμόσει τη χώρα σε συνθήκες που έχουν αλλάξει και θα συνεχίσουν να αλλάζουν ραγδαία.
Αλλοίμονο αν ερμηνεύσει λάθος αυτό που ακούγεται, ότι δηλαδή ψηφίστηκε για να βρει ο κόσμος την ησυχία του.