Ο χρόνος αποκτά σχετική έννοια για τους γονείς που χάνουν τα παιδιά τους, αυτό το κλαμπ στο οποίο κανείς δεν θέλει να ανήκει. Η ζωή κυλάει και μένει στάσιμη επίσης.
Δέκα και πλέον χρόνια μετά τον άδικο χαμό του μικρού της γιου Ντίλαν στο μακελειό στο δημοτικό σχολείο Σάντι Xουκ στο Νιουτάουν του Κονέκτικατ, όπου έχασαν τη ζωή τους 20 παιδιά και έξι ενήλικοι, η Νικόλ Χόκλεϊ έχει δει τους συμμαθητές του να την περνούν στο ύψος, τον μεγάλο της γιο να φεύγει για σπουδές, την ίδια να μεγαλώνει, αλλά τον Ντίλαν να παραμένει πάντα εκείνο το 6χρονο χαμογελαστό αγόρι, ο 6χρονος γιος της.
Ηταν ένα φοβερό λαχείο αυτό που σήκωσε στις 14 Δεκεμβρίου του 2012, λίγες ημέρες πριν από τα γενέθλιά της, αν και η τύχη δεν έχει τίποτα να κάνει με τις μαζικές δολοφονίες σε σχολεία.
Οπως είπε η ίδια στην «Κ» σε συνέντευξη που μας παραχώρησε ενόψει της συμμετοχής της στο φετινό SNF Nostos Conference του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ξεκινά αύριο στο ΚΠΙΣΝ), «σε τέσσερις από τις πέντε επιθέσεις σε σχολεία, τουλάχιστον ένας ακόμη άνθρωπος γνώριζε το σχέδιο του δράστη, αλλά δεν το ανέφερε».
Γνωρίζει πολύ καλά για τι μιλάει. Εδώ και δέκα χρόνια μέσα από τον οργανισμό Sandy Hook Promise που έχει ιδρύσει έχει αφιερώσει όλες τις δυνάμεις στην πρόληψη των επιθέσεων στα σχολεία και στην προστασία των παιδιών από κάθε μορφής βία.
Χάρη στα προγράμματά της, που στοχεύουν στην εκπαίδευση μικρών και μεγάλων στην αναγνώριση των προειδοποιητικών σημαδιών, μέχρι σήμερα έχουν αποτραπεί 15 σχεδιασμένες επιθέσεις σε σχολεία και πάνω από 460 αυτοκτονίες, έχουν βοηθηθεί χιλιάδες στο να βρουν ειδικούς ψυχικής υγείας και έχουν σταματήσει 143 πράξεις βίας με όπλο σε σχολεία. «Είμαστε περήφανοι, αλλά ξέρουμε ότι μπορούν να γίνουν περισσότερα».
Κάθε μέρα στις ΗΠΑ, 12 παιδιά χάνονται από τη βία των όπλων. Από το μακελειό στο Κολουμπάιν το 1999, περισσότεροι από 338.000 μαθητές έχουν βιώσει τον τρόμο σε σχολεία, ενώ μόνο το 2022 καταγράφηκαν 46 επιθέσεις σε σχολεία.
«Είμαι συντετριμμένη από την ολοένα αυξανόμενη βία των όπλων στην Αμερική ειδικά στα σχολεία. Κάθε μία επίθεση σε σχολείο με επαναφέρει στη 14η Δεκεμβρίου του 2012, όταν περίμενα να μάθω εάν οι γιοι μου είχαν επιβιώσει και στη φρίκη τού να ακούω ότι ο ένας από αυτούς δεν τα είχε καταφέρει. Σκέφτομαι τις οικογένειες που το βιώνουν σήμερα και ελπίζω να βρουν ένα μονοπάτι μέσα από το πένθος. Δυστυχώς, γνωρίζω ότι δεν υπάρχει αληθινή γιατρειά ούτε μπορείς να πας μπροστά – πρέπει απλά να βρεις μια δίοδο να το διασχίσεις. Ιδρυσα το Sandy Hook Promise για να σταματήσω τις επιθέσεις σε σχολεία, οπότε αισθάνομαι αποτυχία κάθε φορά που συμβαίνει μια νέα επίθεση. Διοχετεύω τον θυμό μου και τη θλίψη μου σε μια αίσθηση του επείγοντος να κάνω περισσότερα, να πιέσω πιο δυνατά και πιο γρήγορα, γιατί ξέρω ότι αυτές οι επιθέσεις δεν είναι αναπόφευκτες, είναι αποτρέψιμες. Είναι ένα περίπλοκο πρόβλημα δημόσιας υγείας, μια επιδημία που απαιτεί πολλαπλές προσεγγίσεις για να αντιμετωπιστεί».
Στο επίκεντρο της συζήτησης βρίσκεται η οπλοκατοχή. Οπως εξηγεί η Νικόλ Χόκλεϊ, αυτή τη στιγμή οι ΗΠΑ έχουν περισσότερα όπλα από ανθρώπους.
«Λόγω της Δεύτερης Τροπολογίας είναι κάτι που δύσκολα θα αλλάξει. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά που μπορούμε να κάνουμε για να εξασφαλίσουμε κατάλληλη πρόσβαση και ασφαλή αποθήκευση. Το πρόβλημα με το ντιμπέιτ γύρω από τη βία των όπλων είναι ότι πάρα πολλοί ενδιαφέρονται περισσότερο για το να μαλώνουν από το να βρίσκουν λύσεις. Πάντως, κανείς δεν θέλει τη βία ή οι μαθητές να μην είναι ασφαλείς. Ξέρουμε ότι η βία των όπλων είναι τώρα η υπ’ αριθμόν 1 αιτία θανάτου των νέων ανθρώπων στην Αμερική. Αλλά αυτό το θέμα έχει κομματικοποιηθεί σε τέτοιο βαθμό, που είναι δύσκολο για πολλούς να επικεντρωθούν στη λύση».
«Σε τέσσερις από τις πέντε επιθέσεις σε σχολεία, τουλάχιστον ένας ακόμη άνθρωπος γνώριζε το σχέδιο του δράστη, αλλά δεν το ανέφερε».
Η πρόληψη
Οσο τα λόμπι αγορεύουν, τα σχολεία επικεντρώνονται στην ετοιμότητα, στη λήψη αυξημένων μέτρων ασφαλείας για την αντιμετώπιση τυχόν επίθεσης. Για την κ. Χόκλεϊ, όμως, το πιο σημαντικό είναι η πρόληψη. «Το να παρέμβουμε πριν κάποιος πάρει το όπλο του για να το στρέψει εναντίον του εαυτού του ή των άλλων. Σχεδόν όλοι οι δράστες δίνουν προειδοποιητικά σημάδια καθώς οδεύουν προς μια πράξη βίας και οι περισσότεροι ομολογούν τις προθέσεις τους σε κάποιον. Αν γνωρίζουμε τα σημάδια και ξέρουμε τι να κάνουμε, οι περισσότερες τραγωδίες μπορούν να αποτραπούν. Αυτό κάνουμε κάθε μέρα στο Sandy Hook Promise, μαθαίνουμε στα παιδιά και στους μεγάλους ποια είναι τα σημάδια».
Σύμφωνα με την ίδια, υπάρχουν δέκα προειδοποιητικά σημάδια που μπορεί να υποδηλώνουν ότι κάποιο άτομο μπορεί να είναι σε κρίση ή να χρειάζεται βοήθεια: Η ξαφνική απόσυρση από φίλους, οικογένεια και δραστηριότητες (συμπεριλαμβανομένων των social media). Το μπούλινγκ, ιδίως αν στοχοποιεί άτομα λόγω φυλής, φύλου, θρησκείας ή σεξουαλικού προσανατολισμού. Υπερβολική ευερεθιστότητα, απουσία υπομονής ή να εξαγριώνεται γρήγορα. Η χρόνια μοναξιά ή η κοινωνική απομόνωση. Η έκφραση εμμονικών σκέψεων για αυτοτραυματισμό ή τραυματισμό άλλων. Οι απευθείας απειλές εναντίον ενός χώρου, ενός ατόμου ή του εαυτού του. Ο κομπασμός για την πρόσβαση σε όπλα. Η στρατολόγηση συνεργών ή κοινού για μια επίθεση. Η ευθεία εξαπόλυση απειλής εν είδει σχεδίου. Η βία στα ζώα.
«Τι σας δίνει ελπίδα;» τη ρωτάμε κλείνοντας. «Ζω από την ελπίδα – γιατί ξέρω ότι η βία των όπλων είναι αποτρέψιμη και μπορούμε να το αποδείξουμε. Εχουμε σώσει εκατοντάδες ζωές και έχουμε βελτιώσει πολύ περισσότερες. Και δεν θα σταματήσουμε. Οχι μέχρι η Αμερική να μη χρειάζεται πια μια οργάνωση όπως το Sandy Hook Promise. Ξέρω ότι κάνουμε τη διαφορά και αναγνωρίζω πως το κίνημα της πρόληψης της βίας των όπλων έχει μεγαλώσει αυτά τα δέκα χρόνια. Συζητιέται ανοιχτά σε πολιτειακό και ομοσπονδιακό επίπεδο, ενώ πέρυσι καταφέραμε να περάσουμε τη σημαντική νομοθεσία των τελευταίων 30 χρόνων, την Bipartisan Safer Communities Act. Εχουμε ακόμα πολύ δρόμο, αλλά κάνουμε πρόοδο. Μου δίνουν ελπίδα και τα νέα παιδιά. Κάθε μέρα, όλο και πιο πολλοί νέοι προσέρχονται στο κίνημά μας από μια γενιά που έχει βιώσει ασκήσεις ετοιμότητας στο σχολείο για την αντιμετώπιση επιθέσεων. Πολλοί, όπως ο ο Τζέικ μου, ο μεγάλος αδελφός του Ντίλαν, είναι επιζώντες επιθέσεων. Αυτοί οι άνθρωποι ενδιαφέρονται να κάνουν την Αμερική ασφαλέστερη. Συμμετέχουν, ψηφίζουν. Θα είναι η γενιά που θα βεβαιωθεί ότι τελείωσε».