Με δειλά βήματα ξεκινάει ο τρύγος σε όλη τη χώρα όψιμα, ενώ η παραγωγή αναμένεται σημαντικά μειωμένη έως και 50% σε πολλές περιοχές. Ζέστη και υγρασία εξαιτίας των βροχών του Ιουνίου έφεραν περονόσπορο στα αμπέλια στην ηπειρωτική Ελλάδα αλλά και στα νησιά, ακόμη και σε περιοχές που δεν είχε εμφανιστεί ποτέ. Στο μεταξύ ο τρύγος έχει καθυστερήσει από μία έως δύο εβδομάδες στις περισσότερες περιοχές της χώρας, καθώς οι αμπελουργοί και οι οινοποιοί περιμένουν να γίνει το σταφύλι που καθυστέρησε λόγω των άστατων καιρικών συνθηκών.
«Δεν λέει η παροιμία “το έφαγε ο περονόσπορος”; Ε αυτό ακριβώς συνέβη φέτος», λέει ο κ. Ανδρέας Γκίκας, οινοποιός και πρόεδρος της Eνωσης Οινοπαραγωγών Αττικής (ΕΝΟΑA). «Πάντως υπάρχουν και αμπέλια που θα δώσουν καλή σοδειά», σημειώνει, «ειδικά αν οι παρεμβάσεις στο αμπέλι έγιναν τη σωστή στιγμή». Οι αμπελουργοί στην Αττική για να προφυλάξουν τα αμπέλια τους από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής τα τελευταία χρόνια φτιάχνουν ένα μικροκλίμα αποφεύγοντας να τα ξεφυλλίσουν. Eτσι τα τσαμπιά προφυλάσσονται από τον καυτό ήλιο μέχρι και λίγες ημέρες πριν από τον τρύγο.
Nέες τεχνικές
Χθες ο κ. Γκίκας ξεκίνησε να μαζεύει το ροζέ, Grenache και Αυγουστιάτης. Φέτος για πρώτη φορά αποφάσισε να μην ανεβάσει φωτογραφία του αμπελιού του πριν από τον τρύγο για να αποφύγει την κακή τύχη της τελευταίας στιγμής. «Τρεις χρονιές τώρα ανεβάζω φωτογραφία και την επόμενη πέφτει χαλάζι, ανεβάζω φωτογραφία και σε λίγες ημέρες έρχεται καύσωνας. Φέτος μόνο κρατάω την ανάσα μου», λέει με αγωνία.
Στη Σαντορίνη, όπου παραδοσιακά είθισται να κόβεται το πρώτο τσαμπί σταφύλι κάθε χρόνο, ο τρύγος ξεκίνησε μετά της Παναγίας, περίπου 10 ημέρες αργότερα απ’ ό,τι… συνήθως. «Και πέρυσι έτσι ήταν», λέει ο οινοποιός Αρης Τσέλεπος (Κάναβα Χρυσού), «έχουν αλλάξει πολύ οι συνθήκες». Η παραγωγή στο νησί του Ασύρτικου φέτος αναμένεται ισχνή, κοντά στο 1/3 της περυσινής. Το νησί διαθέτει 17 οινοποιεία που θα πρέπει να μοιραστούν περίπου 1.000 τόνους σταφυλιών, όταν πέρυσι τα αμπέλια έδωσαν πάνω από 2.500 τόνους.
Το σταφύλι καθυστέρησε λόγω των άστατων καιρικών συνθηκών, ενώ η παραγωγή αναμένεται σημαντικά μειωμένη.
Η Σαντορίνη είναι συνηθισμένη στα δύσκολα λόγω του ξηροθερμικού κλίματός της, και είναι αυτό άλλωστε που δίνει τη μοναδική γεύση στο Ασύρτικο που παράγει το νησί. Ομως φέτος η πρόκληση είναι ακόμη πιο μεγάλη. Στις 23 Απριλίου σε κάποιες περιοχές, όπως ο Πύργος και το Μεγαλοχώρι, έπεσε χαλάζι. «Αυτό το χαλάζι την άνοιξη κατέστρεψε την παραγωγή. Δεν είχαμε και καθόλου βροχές, είχε και ζέστη και σε σημεία υπήρχε περονόσπορος. Αλλά το χαλάζι έκανε τη μεγάλη ζημιά», λέει ο Αρης Τσέλεπος.
Η μικρή ποσότητα αναμένεται να φέρει αύξηση τιμών στην πρώτη ύλη. Πέρυσι το σταφύλι πουλήθηκε σε κάποιες περιπτώσεις πάνω από 4 ευρώ το κιλό, ενώ φέτος μπορεί να ξεπεράσει και τα 5 ευρώ, εκτιμούν οι παραγωγοί. Αν όμως έχεις λίγο σταφύλι, τελικά δεν μπορείς να βγάλεις τη ζημιά από την υψηλή τιμή.
Και στην Κρήτη αυτές τις ημέρες ξεκινάει ο τρύγος σε κάποιες περιοχές. Σε κάποιες άλλες οι αμπελουργοί το σκέφτονται να μπουν στο αμπέλι, καθώς ο περονόσπορος έπληξε πολλά αμπέλια, σύμφωνα με τον κ. Νίκο Μηλιαράκη, πρόεδρο του Δικτύου Οινοποιών «Wines of Crete». Οι παράωρες βροχές του Ιουνίου έφεραν υγρασία και ο περονόσπορος, που τρώει τα σταφύλια, αγαπάει πολύ την υγρασία. Ο Νίκος Δουλουφάκης έχει οινοποιείο στις Δαφνές σε υψόμετρο 350-400 μέτρων και καλλιεργεί πολλές γηγενείς αλλά και κάποιες ξενικές ποικιλίες. Βηλάνα, Βιδιανό, Μοσχάτο Σπίνας, Ασύρτικο, Malvasia, Μαντηλάρι, Chardonnay, Sauvignon Blanc, Λιάτικο, Κοτσιφάλι, Cabernet Sauvignon, Sangiovese και Syrah. Μόλις προχθές ξεκίνησε τον τρυγητό και είναι πολύ ευχαριστημένος με την ποιότητα του σταφυλιού. Στην ερώτηση πώς τα έβγαλε πέρα με τον περονόσπορο, απαντάει «με φροντίδα». «Το 2011 το πρόβλημα με τον περονόσπορο ήταν δύο φορές πιο μεγάλο. Μπορείς όμως να τον νικήσεις, υπάρχουν τρόποι. Το αμπέλι θέλει να είσαι από πάνω. Οσοι τα είχαν εγκαταλείψει, τα έχασαν», εξηγεί. Πάντως φέτος πολλά αμπέλια έκαναν πιο μικρά σε μέγεθος σταφύλια λόγω της χειμερινής ανομβρίας. «Αναμένουμε μείωση της παραγωγής περίπου 15%-20%», λέει ο κ. Δουλουφάκης.
Στο Ιόνιο
Περονόσπορος έπεσε στα αμπέλια και των νησιών του Ιονίου. Στην Κεφαλονιά η παραγωγή της Ρομπόλας σε κάποιους αμπελώνες μπορεί να μειωθεί και κατά 80% εξαιτίας του περονόσπορου. Στο νησί οι αμπελουργοί είδαν για πρώτη φορά περονόσπορο το 2011. «Μετά δεν ξαναφάνηκε, μέχρι φέτος. Πολύ σπάνιο φαινόμενο για το νησί μας», λέει ο Κωνσταντίνος Μπαζίγος, διευθυντής του συνεταιρισμού «Ρομπόλα».