Ανυπολόγιστες είναι οι συνέπειες της πυρκαγιάς στον Εβρο –εκτός από το φυσικό περιβάλλον– για την παραγωγική και κοινωνική ζωή του τόπου, το εύρος των οποίων ακόμη δεν μπορεί να καταγραφεί πλήρως. Η πρωτογενής παραγωγή, που αποτελεί βάση και κινητήριο μοχλό της οικονομίας στον νομό, έχει πληγεί βαριά.
Εκτιμήσεις αναφέρουν ότι έχουν καεί 120.000 ελαιόδεντρα γεμάτα καρπό, εκατοντάδες κυψέλες και χιλιάδες παραγωγικά ζώα, κυρίως αιγοπρόβατα αλλά και αγελάδες. Παράλληλα και οι επιχειρήσεις του νομού, όπως τα ελαιοτριβεία και οι βιοτεχνίες γαλακτοκομικών προϊόντων που εξαρτώνται από την αγροτική παραγωγή, θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα επιβίωσης λόγω έλλειψης πρώτων υλών.
Ακόμη περισσότερο η αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος θα χρειαστεί χρόνια, με αποτέλεσμα να τίθεται πρόβλημα επιβίωσης και για τα ζώα που γλίτωσαν από την καταστροφή. Ηδη η Περιφέρεια Εβρου έχει υπολογίσει ότι χρειάζεται τροφή για να τραφούν οι μέλισσες από 21.000 κυψέλες και να ταϊστούν 44.000 ζώα, καθώς κάηκε το μεγαλύτερο μέρος των διαθέσιμων βοσκοτόπων.
Η περιοχή του Εβρου έχει περίπου 350 φάρμες, εκ των οποίων οι 90 εκτιμάται ότι έχουν υποστεί ζημιές από τη φωτιά, παράγει το 4% του γάλακτος της εθνικής παραγωγής και το 20% της εθνικής παραγωγής μανιταριών.
Η καταγραφή
Από χθες που η φωτιά σταμάτησε να καίει ξεκίνησαν τα συνεργεία των γεωπόνων την καταγραφή των ζημιών, η οποία ωστόσο αναμένεται να κρατήσει κάποιες ημέρες. «Προχωρούμε, αλλά χρειάζεται χρόνος. Υπάρχουν πολλά ζώα που είναι απανθρακωμένα, πολλά έχουν γίνει στάχτη και άλλα είναι αγνοούμενα. Ακόμη χιονίζει στάχτη μέσα στην Αλεξανδρούπολη», εξηγεί ο υπεύθυνος του ΕΛΓΑ (Ελληνικές Γεωργικές Ασφαλίσεις) στην περιοχή, Δημήτρης Πανταζής.
Πριν από μερικούς μήνες είχαμε μιλήσει με τον κ. Πασχάλη Χριστοδούλου, πρόεδρο του Συλλόγου Μελισσοκόμων Κεντρικού Εβρου και πρώην δήμαρχο Σουφλίου, ο οποίος ήταν ενθουσιασμένος με τη δημιουργία του μελισσοκομικού πάρκου στην ευρύτερη περιοχή της Δαδιάς, «για να ξεχειμωνιάζουν με ασφάλεια τα μελίσσια», ένα όνειρο που έμοιαζε να γίνεται επιτέλους πραγματικότητα. Ευτυχώς η μεταφορά των μελισσιών δεν είχε ακόμη ξεκινήσει όταν ξέσπασε η φωτιά.
«Σήμερα από το μελισσοκομικό πάρκο και τον ωκεανό από ρείκια και άλλα μελισσοκομικά φυτά που είχαμε φυτέψει δεν έχει μείνει τίποτα, μόνο άσπρο και μαύρο. Και οι δύο δεξαμενές με το νερό που είχαμε βάλει», περιγράφει. Η φωτιά δεν πέρασε μέσα από το πάρκο, αλλά ήταν τόσο μεγάλο το θερμικό φορτίο που κάηκαν τα πάντα. Λίγες ημέρες πριν καυχιόμασταν ότι έπιασαν όλα τα φυτά που είχαμε φυτέψει».
Βαρύ πλήγμα στην πρωτογενή παραγωγή, που αποτελεί βάση και κινητήριο μοχλό της οικονομίας στον νομό – Το μέγεθος των συνεπειών στην παραγωγική και κοινωνική ζωή του τόπου δεν μπορεί ακόμη να αποτιμηθεί.
Ολόκληρη η μελισσοχλωρίδα στον κεντρικό και τον νότιο Εβρο δεν υπάρχει πια και οι μέλισσες χρειάζονται υποκατάστατα γύρης, την οποία σε κανονικές συνθήκες θα έβρισκαν άφθονη.
«Αν δεν βοσκήσουν οι μέλισσες τώρα προκειμένου να προετοιμαστούν για τον χειμώνα, την άνοιξη δεν θα έχουμε μέλισσες», εξηγεί ο κ. Χριστοδούλου και ζητάει βοήθεια όχι μόνο από την πολιτεία αλλά και από τους επιστήμονες που «γνωρίζουν και μπορούν να μας συμβουλέψουν».
Βοήθεια από την Ηλεία που είχε καεί πριν από χρόνια ήρθε από τους ελαιοπαραγωγούς του νομού. «Μας πήραν τηλέφωνο παραγωγοί, μας πήραν επιστήμονες και μας είπαν μην κόψετε αμέσως τα καμένα τμήματα. Εμείς δεν ξέραμε πώς να αντιδράσουμε», λέει η κ. Βάλια Κελίδου από την εταιρεία «Κύκλωπας» που παράγει ελαιόλαδο από την ποικιλία ΠΟΠ Μάκρη. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, στον Εβρο υπάρχουν 200.000 ελαιόδεντρα, εκ των οποίων το 60% υπολογίζεται ότι κάηκε.
«Εμείς καλλιεργούμε 12.000 ελαιόδεντρα, χάσαμε περίπου 2.000 δέντρα».
Ομως εκτός από τη ζημιά στον ελαιώνα, οπωσδήποτε θα έχουμε μεγάλο πρόβλημα και στο ελαιοτριβείο αφού δεν θα υπάρχει πρώτη ύλη. Η επιχείρηση εξάγει σε 25 χώρες σε όλο τον κόσμο. «Κάναμε από το 2008 μεγάλη προσπάθεια εξωστρέφειας, να γίνει η ποικιλία γνωστή. Και πάνω που τα καταφέραμε, δεν θα έχουμε λάδι να στείλουμε», συμπληρώνει.
Δέντρα 1.000 ετών
Τέτοια εποχή τα δέντρα ήταν γεμάτα καρπό, αφού τις επόμενες εβδομάδες θα ξεκινούσε η συγκομιδή. Κάποια από τα δέντρα που κάηκαν είχαν ηλικία άνω των 100 ετών. Ευτυχώς όμως γλίτωσε ο αρχαίος ελαιώνας της περιοχής που έχει δέντρα άνω των 1.000 ετών. Οι φλόγες σταμάτησαν λιγότερο από 100 μέτρα μακριά. Το τυροκομείο «Τσελιγκάτο» στο Σουφλί εκτρέφει 500 κατσίκια, από τα οποία παίρνει γάλα για τα προϊόντα του. Ολος ο κόσμος βοήθησε για να σωθούν πριν από λίγες ημέρες. Προχθές το βράδυ όλος ο κόσμος πήγε στον γάμο της οικογένειας που είχε προγραμματιστεί από καιρό και μέσα στην καταστροφή έφερε χαρά.
«Χρειάζεται ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό σχέδιο για να υποστηριχθεί και να ανακάμψει ο Εβρος», τονίζει ο αντιπεριφερειάρχης Εβρου, Δημήτρης Πέτροβιτς.