Πόσο ασφαλείς για τους επισκέπτες είναι οι 14 πιο δημοφιλείς παραλίες του Ιονίου; Ομάδα επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο Αθηνών μελέτησε για τρία χρόνια απόκρημνες ακτές, οι οποίες είναι γνωστές ακριβώς για αυτό το ιδιαίτερο ανάγλυφό τους. Και καταλήγει ότι η διάσημη παραλία του Ναυαγίου στη Ζάκυνθο πρέπει να παραμείνει κλειστή για τους επισκέπτες, ενώ χρειάζεται να τεθούν περιορισμοί στην πρόσβαση στο Πόρτο Κατσίκι και στους Εγκρεμνούς στη Λευκάδα, στο Καλαμάκι στη Ζάκυνθο και στο Γιδάκι στην Ιθάκη.
Η έρευνα για τη γεωλογική κατάσταση στις δημοφιλείς ακτές του Ιονίου πραγματοποιήθηκε από ερευνητική ομάδα του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών (επιστημονικός υπεύθυνος ο Ευθύμης Λέκκας) για λογαριασμό της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων μέσω του επιχειρησιακού προγράμματος «Λαέρτης». Το ερευνητικό πρόγραμμα αφορούσε: στην Κέρκυρα τις παραλίες στο Παλαιοχώρι και στη Γλυφάδα, στη Λευκάδα τους Εγκρεμνούς, το Πόρτο Κατσίκι και το Πευκούλι, στη Ζάκυνθο το Ναυάγιο, το Καλαμάκι, τη Δάφνη, τον Γέρακα και τις Μυζήθρες, στην Ιθάκη το Γιδάκι και στην Κεφαλονιά τον Μύρτο, το Ξι, την Πλατιά Αμμο και τους Πετανούς.
Ο Μανώλης Βασιλάκης, διευθυντής του Εργαστηρίου Τηλεανίχνευσης της σχολής, ήταν υπεύθυνος της ομάδας που πραγματοποίησε την τρισδιάστατη αποτύπωση των πρανών. «Χρησιμοποιήσαμε drone και laser scanners προκειμένου να αποτυπώσουμε τρισδιάστατα, με πολύ μεγάλη ακρίβεια, την κατάσταση των πρανών στις ακτές που επελέγησαν ακριβώς λόγω του ιδιαίτερου αναγλύφου τους. Σκανάροντας καταγράφεις εκατομμύρια σημεία με τις συντεταγμένες τους. Η καταγραφή επαναλήφθηκε δύο με τρεις φορές ανά ακτή, σε διαφορετικές χρονιές. Συγκρίνοντας λοιπόν τις αποτυπώσεις, το πρόγραμμα “κοκκινίζει” όλα τα σημεία που μετακινήθηκαν, έστω και ελάχιστα. Οταν έχεις πολλά κόκκινα σημεία συγκεντρωμένα, αυτό υποδεικνύει χαλάρωση των πρανών – με άλλα λόγια, ένα βράχο που κινδυνεύει να πέσει έπειτα από ένα σεισμό ή μια ισχυρή βροχόπτωση. Τα σημεία αυτά θα υποδείξουμε στην Περιφέρεια, προτείνοντας συγκεκριμένα βήματα, όπως λ.χ. το “ξεσκάρωμα” (απομάκρυνση) των χαλαρών βράχων ή τη λήψη προστατευτικών μέτρων, τα οποία βέβαια δεν θα αλλοιώνουν ούτε το τοπίο ούτε τη μορφή της παραλίας», εξηγεί.
Οι ειδικοί ζητούν να τεθούν περιορισμοί στην πρόσβαση στο Πόρτο Κατσίκι και στους Εγκρεμνούς στη Λευκάδα, στο Καλαμάκι στη Ζάκυνθο και στο Γιδάκι στην Ιθάκη.
Ειδικά για την παραλία του Ναυαγίου, που είναι κλειστή για τους επισκέπτες από τον Σεπτέμβριο του 2022, οι επιστήμονες «σκάναραν» τα πρανή τόσο από τον αέρα όσο και από το έδαφος. «Τα αποτελέσματα μας δείχνουν ότι υπάρχουν θέσεις που έχουν χαλαρώσει αρκετά. Δεν είναι δόκιμο υπό αυτές τις συνθήκες να αφήνεις κόσμο να βγαίνει στην παραλία», λέει ο κ. Βασιλάκης.
«Επίσης, στο Πόρτο Κατσίκι, στο Καλαμάκι, στους Εγκρεμνούς και στο Γιδάκι θα πρέπει να υπάρξουν κάποιοι περιορισμοί στην πρόσβαση, σε συγκεκριμένα σημεία».
Ο κ. Βασιλάκης εκτιμά ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη βάση στην ενημέρωση των επισκεπτών. «Ο κόσμος δεν τηρεί τα μέτρα. Ακόμη και σε παραλίες όπου υπάρχει προστατευτικός φράκτης, τον υπερπηδούν και κάθονται κάτω από τα απότομα πρανή για να έχουν σκιά, υποεκτιμώντας τον κίνδυνο. Στο Πόρτο Κατσίκι βρήκαμε κόσμο να κάθεται δίπλα σε πέτρες που είχαν πέσει μόλις μία εβδομάδα νωρίτερα. Το ίδιο και στο Καλαμάκι, που έπεσαν τεράστιοι βράχοι μέσα στην ακτή και ο κόσμος πήγαινε ανάμεσά τους και έκανε μπάνιο. Οφείλουμε λοιπόν να παρέχουμε καλύτερου επιπέδου πληροφόρηση, όχι απλώς μια πινακίδα που πολλοί την αγνοούν».
Στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος, εκτός από τις ακτές μελετήθηκαν και όλα τα επισκέψιμα σπήλαια του Ιονίου και ιδιαίτερα τα σπήλαια Μελισσάνης και Δρογκαράτης στην Κεφαλονιά, λόγω της υψηλής επισκεψιμότητάς τους. «Ολα τα σπήλαια είναι ασφαλή», εξηγεί ο κ. Βασιλάκης. «Το τρισδιάστατο μοντέλο για το σπήλαιο της Μελισσάνης μας έδειξε ότι, πάνω από την εσωτερική λίμνη, το πάχος της οροφής είναι πολύ μικρό. Αυτό σημαίνει ότι στο ενδεχόμενο μιας ισχυρής σεισμικής δόνησης μπορεί να καταρρεύσει και η οροφή να ανοίξει. Γενικώς εκτιμώ ότι η παρακολούθηση των σπηλαίων θα πρέπει να επαναλαμβάνεται, ιδίως έπειτα από μεγάλους σεισμούς, ώστε να καταγράφουμε τις μικρομετακινήσεις των σταλακτιτών και να εντοπίζουμε τα πιο επισφαλή σημεία για καταπτώσεις. Για να τα εντοπίσουμε χρειάζεται η αποτύπωσή τους σε βάθος χρόνου».
Επίσης, ο κ. Βασιλάκης εκτιμά ότι θα πρέπει να συνταχθεί ένα πρωτόκολλο αειφόρου διαχείρισης για τα επισκέψιμα σπήλαια. «Πρέπει να τα προστατεύσουμε από τις επιπτώσεις της μεγάλης επισκεψιμότητας, ώστε να συνεχίσουμε να τα έχουμε και στο μέλλον», παρατηρεί.